Του Γιάννη Καλαϊτζή

 

Ταξιδεύοντας για την Αγκουλέμ, πέρασα από το σπίτι του Μανούσου Φάσση στο Παρίσι. Η πολιτεία γιόρταζε τη μεσοβασιλεία του Μιτεράν. Σπίτι; Ενας περιστερώνας ήταν στη ρι Ντοφίν, δρόμος που βγάζει από τον Σηκουάνα στο μνημείο του Δαντόν. Εψαχνα για το κουδούνι όταν μου άνοιξε ο Ν.Π. «Ερχεται όπου να 'ναι. Εμπα».

 

Το 1996 από τις εκδόσεις «Στιγμή» κυκλοφόρησε το βιβλίο του Μανόλη Αναγνωστάκη «Ο ποιητής Μανούσος Φάσσης, η ζωή και το έργο του». Το αγόρασαν οι πληροφορημένοι, ελάχιστοι δηλαδή.«Εχασες το τραίνο Μανούσο» γράφει ο Αναγνωστάκης και συνεχίζει: «Θεληματικά έθαψε τα ποιήματά του και ουδέποτε αναμετρήθηκε στο ποιητικό ρινγκ των ανοικτών εκδοτικών αντιπαραθέσεων».

 

Με τον υπότιτλο «Μια πρώτη απόπειρα κριτικής προσέγγισης» (ξεφύλλισμα λέγεται παρακάτω) η έκδοση περιλαμβάνει 100 σελίδες του Αναγνωστάκη, συνέντευξη της Φραγκίσκης Αμπατζόγλου στον «Θούριο» (για τον Φάσση πάντα), δημοσίευμα της «Αυγής» με την υπογραφή Ματζ. και σημείωμα του Η. Ρόδη στο περιοδικό «Το Ελληνόπουλο στα ξένα».

 

Κατά τον συγγραφέα, «μια ακατάσχετη βωμολοχία χαρακτηρίζει τον Φάσση, έξω από το περιρρέον κλίμα της εποχής που το σνομπάρει, όταν δεν το χλευάζει ή το λοιδορεί».

 

Το δοκίμιο αναφέρεται στις ποιητικές ενότητες 1) «Τα τραγούδια της Μαρκέλας» 2) «Τα φανταιζί» 3) Τα απαγορευμένα «Ανώμαλα ρήματα» και 4) στην «Παιδική μούσα».

 

Μπήκα δύσκολα. Πίσω από την πόρτα του Φάσση υψωνόταν ένα βουνό περιοδικά σκεπασμένα με νάιλον θερμοκηπίου. «Πορνό μπαντ-ντεσινέ» εξήγησε ο Ν.Π. Παράθυρο, ντουλάπα, η πόρτα του μπάνιου και αφίσες στα 50χ70, των Μαρξ, Λένιν, Στάλιν, διάσημα κόβερ-γκερλς οι ερωτικές γελοιογραφίες του Αϊζενστάιν, η Μονρόε και τα πόστερ από τον «Τσαπάγεφ» και τον «41 ». Στο γραφείο δίπλα στον υπολογιστή-δεινόσαυρο είδα την Ελένη Βακαλό «εκτάκτως ωραία ακόμη» και στον τοίχο πίσω μου μια άσπρη κιλότα καδραρισμένη, με ένα κόκκινο άστρο ακριβώς εκεί. Στην κορνίζα ήταν χωμένο ένα ποίημα. «Με τους στίχους αυτούς κέρδισε σε διεθνή διαγωνισμό το βρακί. Είναι της Ιζόλδης Ιζβίτσκαγια. Να τη». Και μου 'δειξε (ο Ν.Π.) στο πάτωμα ένα υφαντό σαν κουρελού. «Ποζάρισε ως Οκτομπριάνα. Σηκώνει την καραμπίνα να καθαρίσει τον 41 , όπως στο φιλμ. Εκεί βέβαια ήταν ντυμένη». Μου 'δωσε ένα ουίσκι και κλότσησε 3 κούτες κάτω από τον ντιβάνι. «Η πληρέστερη συλλογή της Οκτομπριάνα στον δυτικό κόσμο».

 

Το 1961 ο Πέτερ Σαντέτσκι, φοιτητής από την Πράγα, έδωσε στην Ακαδημία Καλών Τεχνών του Κιέβου διάλεξη με θέμα «Η αμερικανική ποπ αρτ». Τον υποδέχτηκαν με χασμουρητά, αλλά όταν έφτασε στα κόμικς και στις εκδόσεις πορνό, κόπηκε το ρεύμα και το ακροατήριο διαλύθηκε. Τον πλησίασε κάποιος Γερασίμοφ, που τον οδήγησε στη λέσχη της «Προοδευτικής Πολιτικής Πορνογραφίας». Το 'σκασε από 'κεί με ένα φορτίο κόμικς της υπόγειας, διεφθαρμένης, φελινικής σουπεργούμαν, Οκτομπριάνα.

 

Είναι η εποχή του ψυχρού πολέμου. Στην υπόθεση εμπλέκονται οι μυστικές υπηρεσίες, Σοβιετικοί διαφωνούντες, Αμερικανοί ποπ σταρ και τα μέσα ενημέρωσης. Ο Σαντέτσκι κατηγορήθηκε από την «Λιτερατούρναγια Γκαζέτα» ως ομοφυλόφιλος, παράφρων, κατάσκοπος, παραχαράκτης και σφετεριστής πνευματικών δικαιωμάτων. Καταδικάστηκε σε 8 χρόνια φυλακή για παράνομη μετανάστευση. Οι λέσχες φανατικών της Οκτομπριάνα λειτουργούν. Δύο από αυτές ονόματι «Τζιτζιφιών-Καραχισάρ» προκήρυξαν τον διαγωνισμό για το εσώρουχο της Ιζβίτσκαγια.

 

Θα κλείσουμε καταγράφοντας από μνήμης το στιχούργημα που χάρισε στον Μανούσο Φάσση το έπαθλο.

 

Απ' την Τριάνα του Χειλά

και του Τζίμη του Χοντρού

η Οκτομπριάνα

τραβάει ντουγρού για τη Συγγρού

κι αφού προστάζει η σαρξ

βαράει διάνα

η φακλάνα

τον Γκράμσι, τον Γκρούτσο και τον Μαρξ

τον Τσίκο, τον Χάρπο και τον Ζέπο

και τον καπετάν Αντρέα Ζέπο

 

www.gianniskalaitzis.gr

 

Αναδημοσίευση από τη συλλογή κειμένων «Υπάρχει ζωή μετά τα αφεντικά» που κυκλοφορούν από τις εκδόσεις «Στιγμή».