Του Περικλή Κοροβέση
Φέτος κλείνουν εκατό χρόνια από τον Α’ Παγκόσμιο Πόλεμο. Είχαμε νικητές και ηττημένους. Θεωρητικά θα έπρεπε ο εικοστός αιώνας να ήταν ειρηνικός. Οχι μονάχα δεν ήταν, αλλά είχε και Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο. Αλλά ούτε αυτός έφερε την ειρήνη. Ο πόλεμος συνεχίστηκε σε διάφορες περιοχές του πλανήτη, ιδίως σε Αφρική, Ασία, Μέση Ανατολή, αλλά ακόμα και στην ίδια την Ευρώπη (επέμβαση της ΕΣΣΔ στην Ουγγαρία το 1956, στην Τσεχοσλοβακία το 1968 και της Ε.Ε. στην Γιουγκοσλαβία το 2000). Μην τυχόν ακόμα η ανθρωπότητα πληρώνει τις συνέπειες του Α’ Παγκοσμίου Πολέμου, ή ακόμα αυτός ο πόλεμος δεν έχει λήξει και τους μεσοπολέμους τους παίρνουμε για ειρήνη; Οπως και να έχει, η λεγόμενη πολιτισμένη ή αναπτυγμένη ανθρωπότητα είναι ακόμα βάρβαρη, μια που δεν μπορεί να λύσει τις διαφορές της με τον λόγο (διπλωματία), αλλά προτιμάει τη βία (πόλεμος). Και όσο υπάρχουν νικητές και ηττημένοι δεν μπορεί να υπάρξει ειρήνη. Γιατί απλά θα υπάρξει αντίσταση.
Η Αθηναϊκή Δημοκρατία το είχε καταλάβει καλά αυτό. Οταν γινόταν εμφύλια σύρραξη, οι πολίτες έπρεπε να πάρουν υποχρεωτικά μέρος με τη μία ή την άλλη παράταξη. Οποιος έμεινε ουδέτερος ήταν ηλίθιος (ιδιώτης). Η παράταξη που νικούσε δεν τιμωρούσε την αντίπαλη παράταξη, αλλά αμέσως έπαιρνε μέτρα συμφιλίωσης για να ξαναποκτήσει η πόλη τη συνοχή της και τον ομαλό ρυθμό της, προϋπόθεση για την ευημερία της. Αλλά δεν έγινε το ίδιο με τους νικητές του Α’ Παγκοσμίου Πολέμου. Η Γερμανία ταπεινώθηκε σε τέτοιο βαθμό που δημιούργησε τις προϋποθέσεις και τη βάση του ναζισμού. Δύο αυτοκρατορίες, η Αυστρο-Ουγγαρία και η Οθωμανική, κόπηκαν σε κομμάτια σαν να ήταν πίτσες και οι μερίδες μοιράστηκαν στους νικητές. Η Μεγάλη Βρετανία πήρε το νότιο μέρος της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας και δημιούργησε τρία προτεκτοράτα. Τη Συρία, την Παλαιστίνη και το Ιράκ. Η γνωστή τακτική τού «διαίρει και βασίλευε», συνταγή που εφαρμόστηκε αργότερα στη Γιουγκοσλαβία από την Ε.Ε. Είναι τυχαίο πως ακόμα αυτές οι τρεις χώρες βρίσκονται σε πόλεμο; Να σημειώσουμε πως η πρώτη σφαγή των Παλαιστινίων έγινε το 1936-1939 από τους Εγγλέζους, που αποκεφάλισαν όλους τους ηγέτες των εξεγερμένων μαζί με χιλιάδες μαχητές και πολλούς αμάχους. Και από εδώ διδάχτηκαν «τακτική» οι Ισραηλινοί, που είχαν εξάλλου υπηρετήσει στον Βρετανικό Στρατό.
Η Βρετανία και η Γαλλία ήταν οι μεγαλύτερες αυτοκρατορίες πριν από τον πόλεμο και έγιναν ακόμα μεγαλύτερες μετά. Είχαν εξαπλωθεί στην Αφρική και την Ασία. Εκτός από τον πλούτο των χωρών που λήστευαν, για τις ανάγκες του πολέμου, χρειάζονταν άντρες. Και τους επιστράτευσαν από τις αποικίες τους. Ο Ινδός ερευνητής Σαντάνου Ντας υπολογίζει τους μη λευκούς σε πάνω από τέσσερα εκατομμύρια. Μονάχα στις Ινδίες είχαν στρατολογήσει περίπου 1,5 εκατομμύριο. Εντούτοις όλοι αυτοί οι λαοί που πολέμησαν και είχαν τα πιο πολλά θύματα, ξεχάστηκαν. Ο Μεγάλος Πόλεμος πέρασε σαν πόλεμος μεταξύ των λευκών και οι μη λευκοί διαγράφηκαν από την Ιστορία, ακόμα και από την ίδια τους τη χώρα. Και οι θυσίες αυτών των ανθρώπων που πολέμησαν για τα συμφέροντα των ιμπεριαλιστών δεν μείωσε καθόλου τον ρατσισμό και τις διακρίσεις. Ο πόλεμος είχε και αυτός χρώμα. Ηταν λευκός.
Ενα χαρακτηριστικό παράδειγμα. Οταν οι Γάλλοι ήθελαν να αναγείρουν το μνημείο του αγνώστου στρατιώτη, ήθελαν να έχει μέσα έναν πραγματικό πεσόντα, που να είναι σε καλή κατάσταση. Δηλαδή να μην είναι διαμελισμένος, αλλά αρτιμελής. Βρήκαν λοιπόν ό,τι καλύτερο μπορούσε να βρεθεί και το πτώμα στάλθηκε για να ταφεί με τις πρέπουσες τιμές. Αλλά ο νεκρός ήταν από μια αποικία της Γαλλίας στην Αφρική. Οι υπεύθυνοι για την ανέγερση του μνημείου έστειλαν το πτώμα πίσω και ζήτησαν ένα λευκό. Και έτσι και έγινε. Απαρχάιντ και στους νεκρούς.
Για να καταλάβουμε τα σύγχρονα προβλήματα της εποχής μας -πόλεμοι, ακροδεξιά και ναζιστικά κινήματα, ξενοφοβία και ρατσισμός- πρέπει να βρούμε τις ρίζες τους. Και αυτά ξεκινούν με τις μεγάλες ανακαλύψεις, αρχής γενομένης από τον Κολόμβο. Τις νέες χώρες που ανακαλύπτουν οι Ευρωπαίοι τις κατακτούν δικαιωματικά και τις κάνουν αποικίες τους, επειδή είναι πολιτισμένοι (ανώτερη φυλή) και οι άλλοι απολίτιστοι (κατώτερη φυλή). Απόδειξη αυτού του πολιτισμού οι διάφορες γενοκτονίες λαών και φυλών με χαρακτηριστικό παράδειγμα την Τασμανία, όπου δεν έμεινε ζωντανός ούτε ένας Αβοριγίνας*.
* «The last man: A British genocide in Tasmania» του Tom Lawson, εκδόσεις Tauris
