→ΗΠΑ Ενώ υποτίθεται ότι το Κογκρέσο έδωσε εντολή στον πρόεδρο για χτύπημα στη Συρία αλλά με περιορισμούς, στην πραγματικότητα του έλυσε τα χέρια για επίθεση ανάλογη με αυτήν εναντίον της Σερβίας
Του Νικόλα Ζηργάνου
«Το λέω ξεκάθαρα. Δεν ζητάμε εξουσιοδότηση για να κάνουμε πόλεμο», δήλωσε ορθά-κοφτά ο Αμερικανός αντιπρόεδρος, Τζον Κέρι, στην επιτροπή εξωτερικών υποθέσεων της Βουλής που συζήτησε χθες απόφαση για στρατιωτικό πλήγμα κατά της Συρίας. Παράλληλα, η αντίστοιχη επιτροπή της Γερουσίας ψήφιζε θετικά (με ισχνή πλειοψηφία, 10 έναντι 7), θέτοντας όμως δύο σημαντικούς περιορισμούς στο σχέδιο του Λευκού Οίκου. Η συζήτηση στην επιτροπή της Βουλής συνεχιζόταν αργά χθες το βράδυ, με την τελική μάχη να δίνεται από Δευτέρα στην ολομέλεια των δύο Σωμάτων.
Τα μέλη του Κογκρέσου φαίνεται να δίνουν με μικρή πλειοψηφία πράσινο φως στον Ομπάμα για επίθεση κατά της Συρίας, ωστόσο βάζουν και «χαλινάρι» με δύο σημαντικές τροποποιήσεις στο προεδρικό σχέδιο.
Πρώτον, αντί λευκής επιταγής, περιορίζει την ισχύ της εξουσιοδότησης για επίθεση σε 60 ημέρες, με δυνατότητα παράτασης άλλων 30 ημερών. Με αυτή την κίνηση το Κογκρέσο εξασφαλίζει (;) ότι οι Ηνωμένες Πολιτείες δεν θα συρθούν σε μια μακροχρόνια στρατιωτική εμπλοκή στην περιοχή, σε μια χρονική συγκυρία που η Ουάσινγκτον απεμπλέκεται από καταστροφικές επεμβάσεις όπως του Αφγανιστάν και του Ιράκ.
Σε αυτό το πλαίσιο υπακούει και ο δεύτερος όρος που περιορίζει τις κινήσεις του προέδρου. Η απόφαση αναφέρει ρητά ότι «απαγορεύεται στον πρόεδρο να διατάξει ανάπτυξη Αμερικανών στρατιωτών με στόχο επιχειρήσεις μάχης σε συριακό έδαφος». Το κόκκινο φως στην αποστολή στρατευμάτων μάχης μπορεί να ακούγεται καλά στα αυτιά της κοινής γνώμης (η οποία εξακολουθεί με συντριπτικά ποσοστά, περί το 60%, να λέει «όχι» σε αμερικανική στρατιωτική εμπλοκή στον πόλεμο της Συρίας), όμως αυτή η διατύπωση αφήνει ορθάνοιχτο παράθυρο για αποστολή στρατευμάτων με κάλυμμα διανομή ανθρωπιστικής βοήθειας, αρωγή προσφύγων, προστασία αμάχων και ό,τι άλλο δεν εμπίπτει στον εύπλαστο ορισμό «στρατεύματα μάχης».
«Βία περιορισμένη και… αναλογική»
Ο Μπαράκ Ομπάμα δήλωσε πριν αναχωρήσει για τη Σουηδία ότι η χρήση στρατιωτικής βίας στη Συρία θα είναι «περιορισμένη» και «αναλογική». Ομως, πόσο αναλογική; Ποιος ορίζει την αναλογικότητα και με ποια κριτήρια; Και κυρίως, τι σημαίνει περιορισμένη; Είναι περιορισμένη στα μέσα; Για παράδειγμα, θα περιοριστεί σε αεροπορικά ή πυραυλικά πλήγματα εκ του μακρόθεν; Είναι περιορισμένη στους στόχους; Θα χτυπηθούν, για παράδειγμα, μόνο στόχοι που συνδέονται άμεσα με το συριακό χημικό οπλοστάσιο, ή θα επεκταθεί σε όλη τη στρατιωτική υποδομή της χώρας;
Κι αν το περιορισμένο τζάνκι των video games απελευθερώσει το τέρας που κρύβει μέσα του και αρχίσει να χαρακτηρίζει νόμιμους στόχους νοσοκομεία, τηλεοπτικούς σταθμούς και τρένα, όπως έκανε στο Κοσσυφοπέδιο, τότε θα υπακούει το υποθετικό και ακραίο αυτό σενάριο στους περιορισμούς που θέτει το Κογκρέσο; Κι όμως, ναι. Καθώς ο βομβαρδισμός των Σέρβων κράτησε 78 ημέρες, εντός του ορίου που θέτει το Κογκρέσο για τη Συρία, και δεν πάτησε αμερικανική μπότα στο πεδίο της μάχης, όπως επίσης ζητάει ο δεύτερος όρος που βάζουν οι γερουσιαστές. Στην πράξη, ναι μεν φαίνεται να μπαίνει περιορισμός στον πρόεδρο για ένα στρατιωτικό πλήγμα κατά της Συρίας, όμως τα όρια που τίθενται είναι τόσο πλατιά, που χωράνε σχεδόν τα πάντα.
Μέσα «στα πάντα» περιλαμβάνεται βεβαίως και ο απολύτως πρόθυμος από καιρό νεο-Οθωμανός πρωθυπουργός της Τουρκίας, Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν, ο οποίος επανέλαβε χθες, πριν αναχωρήσει για την Αγία Πετρούπολη για τη σύνοδο κορυφής των G-20, ότι η χώρα του «θα συμμετάσχει σε οποιονδήποτε συνασπισμό συγκροτηθεί κατά της Συρίας». Το ίδιο πρόθυμος δείχνει και ο Γάλλος πρωθυπουργός, Ζαν Μαρκ Ερό, ο οποίος υποστήριξε στη χθεσινή κοινοβουλευτική συζήτηση για τη Συρία ότι η στρατιωτική αντίδραση της Γαλλίας θα πρέπει να είναι «δυνατή, γρήγορη και να έχει συγκεκριμένους στόχους». Αντίθετα από τους σοσιαλιστές του Ολάντ που έχουν ταχθεί αναφανδόν υπέρ ενός στρατιωτικού πλήγματος κατά του καθεστώτος Ασαντ, οι γκολικοί του UMP τάχθηκαν υπέρ της διεθνούς νομιμότητας και ο Κριστιάν Λακόμπ τόνισε ότι η Γαλλία δεν πρέπει να δράσει χωρίς απόφαση των Ηνωμένων Εθνών. Στο ίδιο μήκος κύματος και ο γενικός γραμματέας του ΟΗΕ, Μπαν Κι-Μουν, που σε διπλωματικό ύφος δήλωσε πως στρατιωτικό πλήγμα είναι νόμιμο μόνο σε αυτοάμυνα ή κατόπιν απόφασης του ΟΗΕ.
Πάντως, ο Ολάντ δεν είναι συνταγματικά απαραίτητο να έχει τη συναίνεση του Κοινοβουλίου για να διατάξει χτύπημα, ενώ η κυβέρνηση αρνήθηκε να θέσει και το θέμα σε ψηφοφορία, όπως ζητούσε η αντιπολίτευση, και τελικά διεξήχθη μόνο κοινοβουλευτικός διάλογος.
Εκεί, κάπου ανάμεσα σε ανθρωπιστικές και ηθικές κορόνες, ο Γάλλος πρωθυπουργός έκανε αναφορά και σε δύο παραμέτρους του προβλήματος που σκόπιμα μένουν εκτός κάδρου. Υποστήριξε ότι η Γαλλία θέλει να τιμωρήσει τον Ασαντ για να του δείξει ότι δεν υπάρχει άλλος δρόμος από τη διαπραγμάτευση και πως το στρατιωτικό πλήγμα που θα δεχτεί η Δαμασκός είναι μήνυμα στην Τεχεράνη σχετικά με το πυρηνικό της πρόγραμμα. Τελικά, ο μόνος που απέμεινε να πιστεύει ότι το πλήγμα κατά του Ασαντ πρέπει να γίνει λόγω της χρήσης χημικών όπλων, είναι ο Βενιζέλος. Ευτυχώς που υπάρχουν το ΥΠΕΞ και οι Ελληνες διπλωμάτες οι οποίοι καταλαβαίνουν τι συμβαίνει στην περιοχή.
