Του Δημήτρη Σ. Φαναριώτη
Σημαντικότατη αύξηση των αυτοκτονιών σε Ευρώπη και ΗΠΑ από το 2008, οπότε και ξέσπασε η οικονομική κρίση, καταγράφει μεγάλη έρευνα που διεξήγαγαν από κοινού τα Πανεπιστήμια της Οξφόρδης και του Μπρίστολ στη Βρετανία, σε συνεργασία με το Πανεπιστήμιο του Χονγκ Κονγκ.
Η ανάλυση των στοιχείων του Παγκόσμιου Οργανισμού Υγείας, που δημοσιεύονται στην ιατρική βρετανική επιθεώρηση «British Medical Journal» και αφορά 54 χώρες, δείχνει ότι οι αυτοκτονίες ανδρών από το 2009 αυξήθηκαν κατά 3,3% σε σχέση με την περίοδο 2000-2007, με αποτέλεσμα να καταγραφούν 5.000 περισσότεροι αυτόχειρες απ' ό,τι προέβλεπαν τα στατιστικά στοιχεία, κυρίως στις χώρες όπου σημειώνονται τα υψηλότερα ποσοστά ανεργίας.
Ειδικότερα στην Ευρώπη, οι αυτοκτονίες αυξήθηκαν στους άνδρες που ανήκουν στην ηλικιακή ομάδα 15-24, σε αντίθεση με τις ΗΠΑ, όπου η αύξηση παρατηρήθηκε στην ομάδα 45-64 ετών. Αντιθέτως, τα ποσοστά αυτοκτονιών στις γυναίκες δεν άλλαξαν στη Γηραιά Ηπειρο και αυξήθηκαν ελάχιστα στην άλλη όχθη του Ατλαντικού.
Σύμφωνα με τα συμπεράσματα των ερευνητών, η ολέθρια σχέση που αφορά τις αυτοκτονίες έχει να κάνει με το συναισθηματικό στρες που προκαλούν η ύφεση και οι απολύσεις, ωστόσο ακόμη δεν μπορούν να το αποδείξουν πλήρως. Σύμφωνα, πάντως, με ανθρωπιστικές και άλλες μη κυβερνητικές οργανώσεις, και άλλοι παράγοντες ενδέχεται να διαδραματίζουν επιπρόσθετο, αν και σίγουρα μικρότερο ρόλο στην αύξηση του αριθμού των αυτόχειρων.
Οπως δήλωσε στο πρακτορείο Reuters ο εκπρόσωπος τύπου της ΜΚΟ «Samaritans», βάσει των στοιχείων που υπήρχαν λίγο πριν ξεσπάσει η κρίση, ένας στους 10 που τηλεφωνούσαν στη γραμμή ψυχολογικής υποστήριξης έκαναν λόγο για οικονομικά προβλήματα, αριθμός ο οποίος αυξήθηκε δραματικά (ένας στους έξι) στο τέλος του 2012. Παράλληλα, η ΜΚΟ «Mind» ανέφερε επίσης ότι λαμβάνει όλο και περισσότερα τηλεφωνήματα ανθρώπων που είναι εξαιρετικά αγχωμένοι με τα οικονομικά τους προβλήματα και την καλπάζουσα ανεργία.
Οι συντάκτες της έκθεσης επισημαίνουν ότι η κρίση που ξέσπασε το 2008 προκάλεσε αναστάτωση στον τραπεζικό τομέα, η οποία είχε σοβαρές επιπτώσεις στα χρηματιστήρια, τις κατασχέσεις ακινήτων και την αύξηση του ποσοστού της ανεργίας. Μια πιο γλαφυρή εικόνα δίνει ο Διεθνής Οργανισμός Εργασίας, ο οποίος εκτιμά ότι ο αριθμός των ανέργων σε παγκόσμια κλίμακα έφθασε τα 212 εκατομμύρια άτομα το 2009, μια αύξηση της τάξης των 34 εκατομμυρίων σε σύγκριση με το 2007.
Ανήσυχοι οι ερευνητές προειδοποιούν ότι τα ποσοστά των αυτοκτονιών, ειδικά στις χώρες που έχουν πληγεί βαριά από την οικονομική κρίση, μπορεί να αυξηθούν περαιτέρω. Μάλιστα, σύμφωνα με τα στοιχεία του 2010 για 20 από τις 27 χώρες της Ευρωπαϊκής Ενωσης, παρατηρείται ακόμη μεγαλύτερη αύξηση (10,8%) στις αυτοκτονίες ανδρών και 4,8% στις γυναίκες, με το υψηλότερο ποσοστό να καταγράφεται στις ηλικίες 15-24. Επιπρόσθετο ενδιαφέρον παρουσιάζει το γεγονός ότι η μεγαλύτερη αύξηση αυτοκτονιών στην έρευνα (13,3%) σημειώνεται στις 10 χώρες που εισήλθαν τελευταίες στην Ε.Ε., έναντι 6,4% που παρατηρείται στα παλαιά μέλη της Ευρωπαϊκής Ενωσης, ενώ ίδια παρέμειναν τα ποσοστά στις υπόλοιπες ευρωπαϊκές χώρες μη μέλη της Ε.Ε.
