Του Τάσου Σαραντή

 

Σκοτώνοντας σχεδόν 200 ανθρώπους στις Ηνωμένες Πολιτείες, τον Καναδά και την Καραϊβική και καταστρέφοντας ένα μεγάλο τμήμα της Νέας Υόρκης και των γύρω περιοχών, ο τυφώνας «Σάντι» ήταν το είδος των ακραίων καιρικών φαινομένων που οι επιστήμονες έχουν προβλέψει εδώ και καιρό ότι θα συμβούν ως αποτέλεσμα της υπερθέρμανσης του πλανήτη.

 

Ο «Σάντι» είχε δύο φορές το μέγεθος ενός μέσου τυφώνα και χτύπησε την ανατολική ακτή των Ηνωμένων Πολιτειών, όπου τα επίπεδα της στάθμης της θάλασσας έχουν αυξηθεί πολύ γρήγορα, αναφέρει ο Κέβιν Τρένμπερθ, ειδικός επιστήμονας σε ακραία γεγονότα στο Εθνικό Κέντρο για την Ατμοσφαιρική Ερευνα στο Μπούλντερ του Κολοράντο.

 

«Ολα τα καιρικά φαινόμενα επηρεάζονται από την κλιματική αλλαγή, διότι το περιβάλλον στο οποίο συμβαίνουν είναι θερμότερο και πιο υγρό απ’ ό,τι ήταν παλιότερα», αναφέρει, επισημαίνοντας ότι είναι λάθος να τίθεται το ερώτημα αν η κλιματική αλλαγή προκάλεσε τον τυφώνα «Σάντι».

 

Ο ίδιος διευκρινίζει ότι η κλιματική αλλαγή συντέλεσε στο να καταστεί ο τυφώνας «Σάντι» πιο καταστροφικός απ’ ό,τι θα ήταν διαφορετικά.

 

Οι ωκεανοί και η ατμόσφαιρα της Γης έχουν θερμανθεί σημαντικά κατά τα τελευταία 50 χρόνια, γεγονός που οφείλεται σε εκατοντάδες εκατομμύρια τόνους διοξειδίου του άνθρακα που εκπέμπονται από την καύση άνθρακα, πετρελαίου και φυσικού αερίου.

 

Το διοξείδιο του άνθρακα λειτουργεί ως «κουβέρτα», διατηρώντας τον πλανήτη θερμό και παγιδεύοντας και μέρος της θερμότητας του Ηλιου.

 

Αυτή η επιπλέον θερμότητα που παγιδεύεται από την «κουβέρτα» του διοξειδίου του άνθρακα ισοδυναμεί με την έκρηξη 400.000 ατομικών βομβών όπως της Χιροσίμα κάθε μέρα, σύμφωνα με τον Τζέιμς Χάνσεν, έναν κορυφαίο επιστήμονα για το κλίμα, που είναι επικεφαλής του Ινστιτούτου Goddard της NASA.

 

Το μεγαλύτερο μέρος αυτής της θερμότητας έχει περάσει στους ωκεανούς και, έτσι, οι θερμοκρασίες της επιφάνειας σε ολόκληρο τον πλανήτη έχουν αυξηθεί κατά μέσο όρο μόνο κατά 0,8 βαθμούς Κελσίου.

 

Ομως, καθώς οι ωκεανοί θερμαίνονται, η στάθμη της θάλασσας ανεβαίνει επειδή το ζεστό νερό διαστέλλεται. Η τήξη των παγετώνων και των πάγων είναι επίσης σημαντικοί παράγοντες στην άνοδο της στάθμης της θάλασσας.

 

Ο θερμότερος αέρας μπορεί επίσης να κρατήσει περισσότερη υγρασία. Οι μετρήσεις δείχνουν ότι σήμερα υπάρχουν 4-6% περισσότεροι υδρατμοί στον αέρα, γεγονός που προκαλεί δριμύτερες βροχοπτώσεις.

 

Η διαδρομή του τυφώνα καταγράφηκε από τα ζεστά νερά της Καραϊβικής μέχρι τις ακτές του Ατλαντικού στις Ηνωμένες Πολιτείες, όπου τα ύδατα ήταν εξαιρετικά θερμά γι’ αυτή την εποχή του έτους.

 

Οι τυφώνες σε μεγάλο βαθμό τροφοδοτούνται από ζεστό νερό και υγρό αέρα. Ο «Σάντι» είχε αφθονία και των δύο.

 

Τα υψηλότερα επίπεδα υγρασίας δημιούργησαν μια ισχυρότερη καταιγίδα και μεγέθυναν την ποσότητα της βροχόπτωσης από 5-10%, σε σύγκριση με τις συνθήκες που επικρατούσαν πριν από 40 χρόνια, εξηγεί ο Τρένμπερθ.

 

Ακριβώς πριν από ένα χρόνο, ο τυφώνας «Ιρέν» χτύπησε τη Νέα Υόρκη, αναγκάζοντας 370.000 ανθρώπους να εγκαταλείψουν τις εστίες τους. Στη συνέχεια μετακόμισε στην ενδοχώρα όπου προκάλεσε πλημμύρες-ρεκόρ, με τις συνολικές ζημιές να ανέρχονται σε 16 δισ. δολάρια.

 

Το αντίστοιχο κόστος από τις καταστροφές που προκάλεσε ο «Σάντι» εκτιμάται μεταξύ 50 και 60 δισ. δολαρίων, ένα κόστος που τον κατατάσσει δεύτερο μετά τον τυφώνα «Κατρίνα», που έπληξε την Νέα Ορλεάνη και την Ακτή του Κόλπου στις 29 Αυγούστου του 2005, σκοτώνοντας 1.836 ανθρώπους και καταστρέφοντας περίπου 300.000 σπίτια.

 

Προκάλεσε καταστροφές σχεδόν 120 δισ. δολαρίων, με το συνολικό κόστος για την οικονομία των ΗΠΑ να εκτιμάται στα 250 δισ. δολάρια. Αυτά τα ακραία φαινόμενα θα ενταθούν, καθώς οι θερμοκρασίες συνεχίζουν να αυξάνονται.

 

Κάποια ακόμα ρεκόρ, που καταγράφηκαν με αφορμή το καταστροφικό πέρασμα του «Σάντι», ενισχύουν αυτή την άποψη. Τη χρονιά που διανύουμε και μέχρι τα τέλη Οκτωβρίου, υπήρξαν 19 κατονομασμένες θύελλες, εκ των οποίων οι 10 έγιναν τυφώνες.

 

Από το 1851, οπότε και τηρούνται αρχεία για τους τυφώνες, μόνο σε 7 χρονικές περιόδους έχουν καταγραφεί 19 ή και περισσότερες θύελλες.

 

Τρεις από αυτές ήταν μέσα στην τελευταία δεκαετία: το 2010 και το 2011 με 19 και το 2005 με 28, συμπεριλαμβανομένου του τυφώνα «Κατρίνα».