Περισσότεροι από 200.000 εργαζόμενοι στις βιομηχανίες ένδυσης δυτικών εταιρειών πλημμύρισαν χθες, για τρίτη μέρα, τους δρόμους της Ντάκα και άλλων μεγάλων πόλεων του Μπανγκλαντές, ζητώντας ελάχιστο μισθό 100 δολάρια τον μήνα. Οι εργάτες των «sweatshops», όπως αποκαλούνται διεθνώς τα εργοστάσια-κολαστήρια χαμηλού εργατικού κόστους της Ασίας, πυρπόλησαν αυτοκίνητα και συγκρούστηκαν με την αστυνομία, με αποτέλεσμα να τραυματιστούν τουλάχιστον 50 άτομα. Ως αποτέλεσμα της απεργίας, τουλάχιστον 300 εργοστάσια παρέμειναν κλειστά, με τον επικεφαλής του συνδικάτου να απειλεί με συνέχιση των κινητοποιήσεων μέχρις ότου οι εργοδότες αυξήσουν τους μισθούς.
Είχε προηγηθεί το αποκαλυπτικό ρεπορτάζ του BBC για τις τουλάχιστον μεσαιωνικές συνθήκες εργασίας που επικρατούν στις περισσότερες βιομηχανίες, όπου σχεδόν 20 ώρες το 24ωρο (για την ακρίβεια 19,5) οι εργαζόμενοι δουλεύουν στριμωγμένοι σαν σαρδέλες, σκυμμένοι πάνω στις ραπτομηχανές τους, κατασκευάζοντας επώνυμα δυτικά ενδύματα και υποδήματα στο Μπανγκλαντές.
Οι εργοδότες τους φυσικά προσπαθούν να το διαψεύσουν με κάθε τρόπο, ωστόσο ο απεσταλμένος του δημοσιογραφικού κολοσσού, Ρίτσαρντ Μπίλτον, κατάφερε να διεισδύσει στα (παράνομα) άδυτα αρκετών τέτοιων βιομηχανιών, για να ανακαλύψει όχι μόνο τα εξοντωτικά ωράρια και τις άθλιες συνθήκες εργασίας, αλλά και το γεγονός ότι εν αγνοία των εργαζομένων οι πόρτες κλειδώνουν.
Οπως ανέφερε ο ρεπόρτερ του BBC, ο οποίος έστησε καρτέρι λίγο μετά τα μεσάνυχτα κρυμμένος πίσω από τα παραπήγματα της Ha Meem Sportswear, που βρίσκεται στα περίχωρα της Ντάκα, ενώ επισήμως η βάρδια έχει τελειώσει στις 17.30, χιλιάδες εργαζόμενοι δουλεύουν ασταμάτητα, ενώ στη 1.15 ένας επιστάτης κλειδώνει τις πόρτες. Θα τις ξανανοίξει στις 2.30 τα ξημερώματα για να φύγουν οι εργάτες, αφού συμπληρώσουν 19,5 ώρες εργασίας ράβοντας παντελόνια τζιν για λογαριασμό της μεγάλης αλυσίδας σούπερ μάρκετ Lidl. Ενας από τους εργαζόμενους αποφάσισε να σπάσει τη σιωπή του και να μιλήσει στον δημοσιογράφο για να του πει πώς κερδίζει σχεδόν 3 ευρώ ημερησίως. Είναι εξουθενωμένος και σε 4 ώρες πρέπει να ξαναρχίσει την 20ωρη βάρδιά του.
Δύο 24ωρα αργότερα, ο ρεπόρτερ επιστρέφει και, παριστάνοντας τον εκπρόσωπο μιας ανύπαρκτης βρετανικής εταιρείας υποδημάτων, συναντά τον διευθυντή της μονάδας και έπειτα από μια σύντομη περιήγηση στις εγκαταστάσεις, του απευθύνει το ερώτημα «Πότε κλείνει το εργοστάσιο;», για να λάβει την αποστομωτική απάντηση: «Μα φυσικά στις 17.30» και –με έμφαση– «οι πόρτες του εργοστασίου δεν κλείνουν ποτέ». Μάλιστα, του παρουσιάζει κι έγγραφα σύμφωνα με τα οποία η βάρδια τελειώνει στις 17.30. Κι αν δεν είχε δει με τα μάτια του το εργοστάσιο να δουλεύει στο φουλ, ποτέ δεν θα μάθαινε ότι οι βάρδιες αντί για 10ωρες είναι 20ωρες! Πάντως, εκπρόσωπος του Lidl δήλωσε ότι η εταιρεία θέλει να βελτιώσει την κατάσταση και για τον σκοπό αυτό έχει διαθέσει περισσότερα από 7 εκατομμύρια ευρώ.
Οπως του αποκάλυψε στη συνέχεια ο εκπρόσωπος του Εργατικού Συνδικάτου του Μπανγκλαντές Καλπόνα Ακτέρ, πολλές εταιρείες κρύβουν επιμελώς την απάνθρωπη αλήθεια για το μαραθώνιο ωράριο εργασίας κρατώντας διπλά βιβλία. Το πρώτο, αυτό με τις βάρδιες-μαϊμού, απευθύνεται στους Δυτικούς πελάτες, οι οποίοι ζητούν συνθήκες εργασίας βάσει των διεθνών συμβάσεων εργασίας και το δεύτερο με τις αληθινές, που αφορά το πραγματικό ωράριο των σύγχρονων σκλάβων. Επιπροσθέτως, καθώς οι εργάτες δουλεύουν κλειδωμένοι, πολλές φορές μια απλή πυρκαγιά προκαλεί το θάνατο δεκάδων ανθρώπων, όπως αυτή που ξέσπασε τον περασμένο Νοέμβριο στη βιοτεχνία Tazreen, η οποία στοίχισε τη ζωή 100 εργαζομένων…
Δημήτρης Σ. Φαναριώτης
