ΗΠΑ Οι Ρεπουμπλικανοί βουλευτές, δέσμιοι των ακροδεξιών του Tea Party, ανάγκασαν την Ουάσινγκτον να κατεβάσει ρολά, χιλιάδες υπαλλήλους να πάρουν άδεια άνευ αποδοχών και τις υπηρεσίες να υπολειτουργούν
Της Ελλης Πάνου
Η ομοσπονδιακή κυβέρνηση των ΗΠΑ άρχισε από το πρωί να κατεβάζει ρολά, σταδιακά χιλιάδες υπάλληλοι λαμβάνουν τα σημειώματα υποχρεωτικής άδειας άνευ αποδοχών, υπηρεσίες κλείνουν, άλλες θα υπολειτουργούν μέχρι να εξαντληθούν τα κονδύλια τους κι ο Αμερικανός πρόεδρος πιθανώς να χρειαστεί να προσαρμόσει το επίσημο ταξίδι του στην Ασία την ερχόμενη εβδομάδα.
Είναι μια πρωτοφανής κατάσταση για τα τελευταία 17 χρόνια στην πρώτη οικονομία του κόσμου, ένας «πόλεμος» μέχρι τελικής πτώσεως μεταξύ των δύο νομοθετικών σωμάτων του Κογκρέσου με γνώμονα τα κομματικά συμφέροντα, που ανέδειξε τις βαθιές δυσλειτουργίες της Ουάσινγκτον, οδηγώντας αυτή τη φορά τη χώρα σε μη χαρτογραφημένα νερά.
Ακροδεξιός εκβιασμός
Με τους Ρεπουμπλικανούς να ελέγχουν τη Βουλή και τους Δημοκρατικούς τη Γερουσία, όλο το «παιχνίδι» κατέληξε σε έναν εκβιασμό και σε αλληλοκατηγορίες μεταξύ των Σωμάτων, με αιχμή το «ανάθεμα» για τους συντηρητικούς, δηλαδή τον μεταρρυθμιστικό νόμο για την υγεία και την περίθαλψη του Ομπάμα (Obamacare), που έχει ψηφίσει το Κογκρέσο από το 2010 -όταν βρισκόταν στα χέρια των Δημοκρατικών- και τέθηκε από χθες σε ισχύ.
Εδώ και μήνες οι Ρεπουμπλικανοί προσπαθούν να βρουν τρόπο στην καλύτερη περίπτωση να ακυρώσουν τον νόμο και στη χειρότερη να τον αναστείλουν. Και τώρα, η διαπραγμάτευση για την έγκριση του προϋπολογισμού προκειμένου να συνεχίσει να λειτουργεί η κυβέρνηση και το 2014 τους έδωσε ένα καλό πάτημα. Εθεσαν λοιπόν ως όρο για να συμφωνήσουν στη χρηματοδότηση του ομοσπονδιακού κράτους να ανασταλεί για ένα χρόνο η εφαρμογή του Obamacare, αναγκάζοντας έτσι τη Γερουσία και τον Λευκό Οίκο να βάλουν τις δικές τους απαράβατες «κόκκινες» γραμμές: «Καμία διαπραγμάτευση σε αυτή τη βάση», ξεσπάθωσε ο Δημοκρατικός πρόεδρος της Γερουσίας, Χάρι Ριντ, «είναι σαφές ότι έχουμε να κάνουμε με αναρχικούς στη Βουλή, που μισούν την κυβέρνηση. Είναι ντροπή που αυτοί οι άνθρωποι, ενώ εξελέγησαν για να εκπροσωπήσουν τη χώρα, εξυπηρετούν τα συμφέροντα του Κινήματος του Τσαγιού».
Αυτό το συντηρητικό κίνημα που οι Αμερικανοί αποκαλούν Tea Party φαίνεται ότι είναι και η αχίλλειος πτέρνα των Ρεπουμπλικανών, που κρατά τώρα σε ομηρία και το κόμμα και τη χώρα. Ο πρόεδρος Ομπάμα, μιλώντας για πολιτική εκβιασμών, κατηγόρησε χθες την αντίπαλη παράταξη ότι έχει επιδοθεί σε μια «ιδεολογική σταυροφορία» με στόχο τη μεταρρύθμιση στην υγεία και παρότρυνε τους Ρεπουμπλικανούς να κάνουν αυτό που είναι σωστό για τη χώρα και να κρατήσουν ανοιχτή και εν λειτουργία την κυβέρνηση, χωρίς όρους. «Το Κογκρέσο πρέπει να σταματήσει να κυβερνά μέσα από κρίσεις» είπε ο Ομπάμα, προειδοποιώντας ότι «δεν πρόκειται να επιτρέψει να διασυρθεί το καλό όνομα της χώρας» επειδή οι Ρεπουμπλικανοί θέλουν να «ξαναδώσουν τη μάχη των εκλογών» που έχασαν πέρσι ή να ικανοποιήσουν «ιδεολογικές απαιτήσεις» τους.
Το συντηρητικό κόμμα και ο πρόεδρός του στη Βουλή, Τζον Μπένερ, προσπαθεί από τον Ιανουάριο με διάφορους τρόπους να περιορίσει τους σκληροπυρηνικούς στους κόλπους των Ρεπουμπλικανών, χωρίς, όπως φάνηκε, αποτέλεσμα. Το Tea Party εκπροσωπεί αυτούς τους ψηφοφόρους που αποτελούν τον πιστό, σκληρό πυρήνα της αμερικανικής Δεξιάς, οι οποίοι αυτοχαρακτηρίζονται «αντάρτες» απέναντι σε μια «καταπιεστική, παρεμβατική κυβέρνηση», που δεν θέλουν να πληρώνουν τους εν γένει «άδικους» φόρους, προστατεύουν την ελευθερία τους διατηρώντας ένα οπλοστάσιο στο σπίτι τους και κατηγορούν τον Ομπάμα και τους Δημοκρατικούς ότι θέλουν να μετατρέψουν τις ΗΠΑ σε μια εκδοχή της Ευρώπης, με γενναιόδωρο δηλαδή κοινωνικό κράτος και σπάταλο μεγάλο κυβερνητικό μηχανισμό.
Αυτούς τους ψηφοφόρους έχουν ανάγκη τώρα οι Ρεπουμπλικανοί, εάν θέλουν να συνεχίσουν να κρατάνε τα ηνία της Βουλής ενόψει των ενδιάμεσων εκλογών του 2014, όταν θα κριθούν οι 435 έδρες της, αλλά και 33 από τις 100 της Γερουσίας.
Το ακραίο παιχνίδι τους ωστόσο μπορεί και να γυρίσει μπούμερανγκ.
Δημοσκόπηση του CNN πριν από τρεις ημέρες έδειξε ότι η κοινή γνώμη δεν πιστεύει πια στο Κογκρέσο. Μόλις το 10% εγκρίνει την απόδοση βουλευτών και γερουσιαστών και από τα δύο κόμματα, το 85% τους θεωρεί αναποτελεσματικούς, ενώ στο σύνολο των ερωτηθέντων, το 46% κατηγορεί του Ρεπουμπλικανούς για το λουκέτο στην κυβέρνηση, ενώ το 36% εκτιμά ότι ο Ομπάμα θα μπορούσε να κάνει περισσότερα για να αποφευχθεί η κρίση, η οποία αναμένεται να ενταθεί.
Παρά το δράμα που εκτυλίσσεται τώρα γύρω από το λουκέτο του κρατικού μηχανισμού, η πόλωση θεωρείται επικίνδυνο πρελούδιο μιας πολύ πιο σημαντικής διορίας για την αμερικανική οικονομία: της ψηφοφορίας, το αργότερο μέχρι τις 17 Οκτωβρίου, στο Κογκρέσο για την αύξηση του επιπέδου δανεισμού της χώρας, που σήμερα ανέρχεται στα 16,7 τρισ. δολάρια. Το υπουργείο Οικονομικών έχει ήδη προειδοποιήσει ότι τα χρήματα τού φτάνουν για άλλες δύο εβδομάδες και μετά θα δηλώσει αδυναμία αποπληρωμής των χρεών του. Με άλλα λόγια, εάν το Κογκρέσο πάλι δεν καταφέρει να συμφωνήσει, οι ΗΠΑ θα υποχρεωθούν να κηρύξουν τεχνητή χρεοκοπία.
Ασύλληπτο σενάριο
Για τους επενδυτές, τους τραπεζίτες και τους οίκους αξιολόγησης, το σενάριο είναι ασύλληπτο. Κανείς δεν μπορεί να φανταστεί ότι το Κογκρέσο θα επιτρέψει να εμφανιστεί η χώρα σε αδυναμία να ξεπληρώσει το εξωτερικό χρέος της.
Αλλά από την άλλη πλευρά, κανείς δεν μπορεί να αποκλείσει ότι θα επαναληφθούν οι σφοδρές αντιπαραθέσεις του Αυγούστου του 2011, όταν τα χρηματιστήρια γκρεμίστηκαν και η Ουάσινγκτον έχασε το τριπλό Α της αξιολόγησής της.
Σε κάθε περίπτωση, οι επόμενες δύο εβδομάδες είναι κρίσιμες και οι αναλυτές δεν αποκλείουν να μην υπάρξει και πάλι εγκαίρως συμφωνία, επισημαίνοντας ότι οι Ρεπουμπλικανοί έχουν ήδη σηκώσει πολύ ψηλά τον πήχη και σίγουρα οι διαπραγματεύσεις θα είναι ένα στοίχημα για όλες τις πλευρές, με πολύ μικρά περιθώρια λάθους.
