ΓΕΝΕΥΗ Παρά το καλό κλίμα, που στηρίχθηκε στις παραχωρήσεις της Τεχεράνης για το πυρηνικό της πρόγραμμα, οι διαπραγματεύσεις της με τις 6 «ισχυρές» χώρες κατέληξαν με επιφυλάξεις, αφού η Δύση δεν φαίνεται πρόθυμη για υποχωρήσεις
Της Μαργαρίτας Βεργολιά
Είναι η πρώτη φορά που ένας γύρος διαπραγματεύσεων μεταξύ Δύσης και Τεχεράνης έκλεισε με πλατιά χαμόγελα, αμοιβαίες φιλοφρονήσεις κι ένα τόσο άμεσο νέο ραντεβού. Επειτα από ένα διήμερο «καρποφόρων» -όπως τις χαρακτήρισαν- συνομιλιών στη Γενεύη, οι εκπρόσωποι της ομάδας των «5+1» (ΗΠΑ, Ρωσία, Κίνα, Βρετανία, Γαλλία και Γερμανία) έδωσαν τα χέρια με τους Ιρανούς αξιωματούχους και όρισαν νέα συνάντηση στη φιλήσυχη ελβετική μεγαλούπολη στις 7-8 Νοεμβρίου.
Οι… κερδισμένοι
Φαίνεται πάντως ότι οι Δυτικοί αντιπρόσωποι φεύγουν με… πιο γεμάτες τις βαλίτσες. Σε μια θεαματική αλλαγή στρατηγικής κατεύθυνσης, άλλωστε, το Ιράν φέρεται θεωρητικά έτοιμο να κάνει σημαντικές παραχωρήσεις: από το να σταματήσει τον εμπλουτισμό ουρανίου στο 20% και να μειώσει τον αριθμό των συσκευών φυγοκέντρισης που θα λειτουργούν στα εδάφη του, έως να δεχτεί τη διενέργεια ενισχυμένων και αιφνιδιαστικών επιθεωρήσεων της ΙΑΕΑ στις πυρηνικές του εγκαταστάσεις και να γνωστοποιεί όλες τις πληροφορίες για τις διαδικασίες επεξεργασίας του πυρηνικού καυσίμου.
Ολα αυτά βέβαια στο πλαίσιο μιας συμφωνίας που θα υλοποιηθεί τμηματικά, σε βάθος περίπου ενός χρόνου και φυσικά θα προβλέπει ως αντάλλαγμα την άρση των διεθνών κυρώσεων κατά της Τεχεράνης. «Ελπίζουμε ότι αυτή είναι η αρχή μιας νέας φάσης στις σχέσεις μας», τόνισε ο Ιρανός υπουργός Εξωτερικών, Μοχαμάντ Ζαρίφ. Οι δυτικές δυνάμεις, πρόσθεσε, «απέδειξαν ότι έχουν την απαραίτητη πολιτική βούληση» να γίνουν βήματα προς την επίτευξη μιας λύσης.
Ομως «οποιαδήποτε χαλάρωση των κυρώσεων από την πλευρά της Ουάσινγκτον θα είναι μάλλον συμβολική», παρατηρεί σε ανάλυσή του το πρακτορείο Reuters, «καθώς κάθε κίνηση για μεγαλύτερες παραχωρήσεις πιθανότατα θα σκοντάψει στο αμερικανικό Κογκρέσο». Πόσο μάλλον στην παρούσα φάση, που ο Λευκός Οίκος έχει ήδη μπει σε τροχιά μετωπικής σύγκρουσης με τους Ρεπουμπλικανούς, γύρω από τη δημοσιονομική πολιτική στις ΗΠΑ.
Εξ ου και αναλυτές στην Ουάσινγκτον κρατούν μικρό καλάθι. Ως πιο πιθανές, άμεσες κινήσεις «καλής θέλησης» έναντι του ανοίγματος της Τεχεράνης βλέπουν π.χ. χαλάρωση των κυρώσεων σε ιατρικές προμήθειες, στην πώληση ανταλλακτικών αεροσκαφών και στα ταξίδια. Αντίθετα, για τους τομείς των διατραπεζικών και πετρελαϊκών συναλλαγών -των πιο κρίσιμων δηλαδή για την αναστήλωση της παραπαίουσας ιρανικής οικονομίας- εκτιμάται ότι θα χρειαστεί να περάσει αρκετός χρόνος ακόμη.
Πίστωση χρόνου
Αφενός γιατί θα πρέπει να εξακριβωθούν ένθεν κι ένθεν οι πραγματικές πολιτικές Ουάσινγκτον και Τεχεράνης. Αφετέρου, επειδή θα πρέπει να «αφομοιωθεί» στο εσωτερικό των δύο χωρών η ιστορική «αναγέννηση» στις διμερείς σχέσεις.
«Δεν πρόκειται να πιστέψω τις φιλειρηνικές προθέσεις του Ιράν μέχρι να τις δω να υλοποιούνται», διακήρυξε σε μία από τις σπάνιες πια δημόσιες παρεμβάσεις του ο Αμερικανός πρώην πρόεδρος Τζορτζ Γ. Μπους, μιλώντας σε γκαλά της Διάσκεψης των Προέδρων των Μειζόνων Αμερικανο-Εβραϊκών Οργανώσεων, την Τρίτη, στο Μανχάταν. «Ο Μπους», γράφει η ισραηλινή εφημερίδα «Haaretz», «είπε στο ακροατήριό του ότι οι ΗΠΑ κλίνουν προς την απομόνωση, εξέφρασε ωστόσο την πεποίθηση ότι η Διάσκεψη θα υπενθυμίσει στις ΗΠΑ το καθήκον τους να μάχονται για τη δημοκρατία και την ειρήνη»…
