Του Δημήτρη Σ. Φαναριώτη
Εγκλήματα πολέμου ενδέχεται να έχουν διαπράξει οι Αμερικανοί αξιωματούχοι, υπεύθυνοι για τις μυστικές αποστολές που πραγματοποιεί η CIA με τα μη επανδρωμένα αεροσκάφη (drones) εναντίον ύποπτων τρομοκρατών στο Πακιστάν και την Υεμένη, σύμφωνα με έκθεση της Διεθνούς Αμνηστίας.
Στην έκθεση αναφέρονται 9 περιπτώσεις βομβαρδισμών με μη επανδρωμένα αεροσκάφη στο νότιο Ουαζιριστάν, όπου, σύμφωνα με τη διεθνή οργάνωση, πολλά από τα θύματα ήταν άμαχοι, αλλά και τουλάχιστον άλλες δύο στην Υεμένη, με αμάχους πάλι μεταξύ των δεκάδων νεκρών. Για το Πακιστάν αναφέρει ως χαρακτηριστικό παράδειγμα την περίπτωση μια υπερήλικης, η οποία σκοτώθηκε ενώ μάζευε τα λαχανικά από τον κήπο της, και τον τραυματισμό των πέντε εγγονών της, όταν αυτοί έσπευσαν να την βοηθήσουν.
Εύλογο, λοιπόν, είναι το ζήτημα των μη επανδρωμένων να κυριαρχήσει στην ατζέντα της συνάντησης, που θα έχουν σήμερα στην Ουάσινγκτον, ο πρωθυπουργός του Πακιστάν Ναουάζ Σαρίφ με τον Αμερικανό πρόεδρο Ομπάμα.
Συνολικά, από το 2004, έχουν πραγματοποιηθεί 376 επιδρομές μη επανδρωμένων αεροσκαφών και 2.000 έως 4.700 άνθρωποι, μεταξύ των οποίων και εκατοντάδες άμαχοι, έχουν σκοτωθεί στις περιοχές που ζουν οι φυλές στο βορειοδυτικό Πακιστάν, προπύργιο των Ταλιμπάν και ένοπλων οργανώσεων που συνδέονται με την Αλ Κάιντα. Μόλις την περασμένη εβδομάδα, έρευνα του ΟΗΕ κατέδειξε ότι, μόνο στο Πακιστάν, περισσότεροι από 400 άμαχοι έχουν χάσει τη ζωή τους από επιθέσεις με μη επανδρωμένα, αριθμός κατά πολύ μεγαλύτερος απ’ αυτόν που έχουν ποτέ παραδεχθεί οι ΗΠΑ.
«Να δημοσιοποιήσουν τα στοιχεία οι ΗΠΑ»
Στην επίμαχη έκθεσή της, η Διεθνής Αμνηστία ζητά από τις ΗΠΑ να δώσουν στη δημοσιότητα τα στοιχεία για τη δράση των μη επανδρωμένων αεροσκαφών, ώστε να διαπιστωθεί εάν είναι σύμφωνες με το διεθνές δίκαιο, επισημαίνοντας ότι η πλήρης μυστικότητα που περιβάλλει το χαρακτηρισμένο ως άκρως απόρρητο πρόγραμμα των μη επανδρωμένων, δίνει στην αμερικανική κυβέρνηση δικαίωμα να αφαιρεί ζωές, υπερβαίνοντας τα δικαστήρια και τους θεμελιώδεις κανόνες του διεθνούς δικαίου.
«Οι αμερικανικές αρχές οφείλουν να ανοίξουν το πρόγραμμα σε δημόσια ανεξάρτητη και αμερόληπτη εξέταση», τονίζει στην έκθεσή του ο αναλυτής της Διεθνούς Αμνηστίας στο Πακιστάν, Μουστάφα Κάντρι, επισημαίνοντας ότι «οι ΗΠΑ φαίνεται να εκμεταλλεύονται την πλήρη ανομία που επικρατεί στη δύσβατη όσο και αχανή αυτή περιοχή, προκειμένου να αποφύγουν να λογοδοτήσουν για τις ενέργειές τους». Σε κάθε περίπτωση, πάντως, αναφέρει ο «Guardian», τα νομικά επιχειρήματα χρήσης των μη επανδρωμένων είναι εξαιρετικά περίπλοκα και αντιφατικά, με κυριότερο πρόβλημα το εάν τα πλήγματα γίνονται σε έδαφος που θεωρείται εμπόλεμη ζώνη.
Από την πλευρά της, η Ουάσινγκτον επαναλαμβάνει το επιχείρημά της ότι ελάχιστοι άμαχοι έχουν σκοτωθεί από τις επιδρομές και επιμένει ότι οι βομβαρδισμοί διεξάγονται με πλήρη συμμόρφωση προς τους εθνικούς και διεθνείς νόμους.
Η έκθεση της Διεθνούς Αμνηστίας καλεί τις ΗΠΑ να προσαγάγουν στη δικαιοσύνη τους υπεύθυνους των επιθέσεων και να αποζημιώσουν τις οικογένειες των αθώων θυμάτων. Αναφέρει επίσης ότι ακόμη και οι επιδρομές που έχουν στόχο αποκλειστικά ενόπλους μπορεί να συνιστούν «εξωδικαστικές εκτελέσεις». Τέλος, η οργάνωση καταγγέλλει τις «επαναληπτικές» επιθέσεις που πραγματοποιούνται μετά την πρώτη επιδρομή στην ίδια ζώνη με στόχο τους οικείους και τις υπηρεσίες αρωγής που σπεύδουν, προκειμένου να βοηθήσουν τα θύματα της πρώτης επίθεσης.
