Του Γιώργου Τσιάρα
Τη βασική προεκλογική υπόσχεσή του, να «κουρέψει» δηλαδή τα χρέη περισσότερων από 100.000 νοικοκυριών που έχουν συνάψει ενυπόθηκα στεγαστικά δάνεια, κάνει και επισήμως πράξη ο πρωθυπουργός της Ισλανδίας Σιγκμουντούρ Νταβίντ Γκουνλάουγκσον. Σύμφωνα με το σχέδιο, που παρουσιάστηκε επισήμως το Σάββατο, η ελάφρυνση για κάθε βεβαρημένο νοικοκυριό θα έχει «πλαφόν» τα τέσσερα εκατομμύρια κορόνες, δηλαδή λίγο πάνω από τα 24.000 ευρώ, ανάλογα και με το ύψος του δανείου, ενώ το συνολικό κόστος του «κουρέματος» θα αγγίξει τα 150 δισεκατομμύρια κορόνες (περίπου 900 εκατομμύρια ευρώ) σε διάστημα τεσσάρων χρόνων.
«Το σχέδιο ελάφρυνσης θα βοηθήσει πάνω από 100.000 νοικοκυριά και θα αποτελέσει την απαρχή μιας οικονομικής αναγέννησης. (…) Τώρα τα δάνεια των νοικοκυριών ισοδυναμούν με το 108% του ΑΕΠ, που είναι υψηλό σε διεθνές επίπεδο. (…) Το μέτρο θα ενισχύσει το διαθέσιμο εισόδημα των νοικοκυριών και θα ενθαρρύνει την αποταμίευση», ανέφερε στην ανακοίνωσή της η κυβέρνηση, διευκρινίζοντας πως η ελάφρυνση των δανείων θα αρχίσει να «τρέχει» στα μέσα του 2014 και δεν θα επηρεάσει αρνητικά το δημόσιο χρέος της χώρας των 300.000 κατοίκων. Πώς θα χρηματοδοτηθεί το ρηξικέλευθο σχέδιο; Ο Γκουνλάουγκσον έχει υποσχεθεί να μαζέψει χρήματα «κουρεύοντας» μονομερώς τις υποχρεώσεις (περίπου 3 δισ. ευρώ) προς τους ξένους πιστωτές (κυρίως Βρετανοί και Ολλανδοί καταθέτες) των χρεοκοπημένων ισλανδικών τραπεζών, κάτι που πολλοί οικονομολόγοι είχαν σπεύσει να κατηγορήσουν ως ανέφικτο. Το μεγαλύτερο μέρος αυτού του χρέους, έναντι του οποίου, ως γνωστόν, η ισλανδική κυβέρνηση κήρυξε το 2008 στάση πληρωμών, έχει πλέον περάσει σε επενδυτικά κεφάλαια υψηλού ρίσκου (hedge funds), που το αγόρασαν σε κλάσμα της ονομαστικής του αξίας, αλλά τώρα απαιτούν να πληρωθούν στο 100%. Το νέο «πακέτο» αφορά την πλειονότητα των στεγαστικών δανείων, που ήταν συνδεδεμένα με τον πληθωρισμό. Είχε προηγηθεί η διαγραφή των χρεών από ενυπόθηκα στεγαστικά δάνεια που συνδέονταν με ξένα νομίσματα, αλλά και μια σειρά άλλων φιλολαϊκών ρυθμίσεων, που είχαν οδηγήσει σε συνολική ελάφρυνση των νοικοκυριών κατά περίπου 200 δισ. κορόνες (1,2 δισ. ευρώ), ποσό που αντιστοιχεί στο 12% του περσινού ΑΕΠ!
Οπως είναι φυσικό, σύσσωμες οι καλοπληρωμένες Σειρήνες των αγορών έσπευσαν να καταδικάσουν το φιλολαϊκό πλάνο της ισλανδικής κυβέρνησης, τονίζοντας πως το «κούρεμα» θα βλάψει την πιστοληπτική αξιολόγηση της χώρας και θα διώξει τους ξένους επενδυτές. Ακούς εκεί, μια χώρα να προκρίνει την ελάφρυνση του χρέους των πολιτών της σε βάρος των τραπεζών και των διεθνών funds!
Ηδη εδώ και καιρό το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο και η αγέλη των οίκων πιστοληπτικής αξιολόγησης έσπευσαν να προειδοποιήσουν την ισλανδική κυβέρνηση πως η οικονομία της είναι πολύ αδύναμη για να χρηματοδοτήσει νέες ελαφρύνσεις, με τους οίκους Fitch και S&P να απειλούν τη χώρα με νέα υποβάθμιση. Ομως η Ισλανδία έχει από καιρό αποφασίσει «με ποιους θα πάει και ποιους θ' αφήσει»…
