Πάει ο παλιός ο χρόνος, λοιπόν, γεμάτος με ειδήσεις. Ορισμένες καλές, πολλές κακές κι αρκετές που έμειναν μακριά από την κοινή «θέα», χαμένες μέσα στη βαριά επικαιρότητα του 2013. Ιδού λοιπόν ορισμένες από αυτές που έμειναν πέρυσι στα «αζήτητα» της διεθνούς ειδησεογραφίας, αλλά μπορεί να βρουν τη… διαχρονική τους σπουδαιότητα μέσα στο νέο έτος.
Επιμέλεια: Μαργαρίτα Βεργολιά
Η αντεπίθεση του «σαμουράι»
Οι οιωνοί για το 2014 δεν είναι καθόλου καλοί για το εκκολαπτόμενο νέο «θερμό» σημείο του πλανήτη, την περιοχή Ασίας-Ειρηνικού με πρωταγωνιστές στα «χαρακώματα» Κίνα και Ιαπωνία. Τα γκρίζα σύννεφα πύκνωσαν μέσα στη χρονιά που έφυγε και η διεθνής ειδησεογραφία πολλές φορές κατακλύστηκε από τη διακρατική διαμάχη. Ομως «στα κρυφά» πέρασε η αντεπίθεση της χώρας των σαμουράι, με το Τόκιο να εξαπολύει έναν αγώνα διπλωματικο-οικονομικής επικυριαρχίας. Μέσα στο 2013 ο Σίνζο Αμπε (φωτογραφία) έγινε ο πρώτος Ιάπωνας πρωθυπουργός που επισκέφθηκε και τις 10 χώρες-μέλη της ASEAN, η χώρα του αγόρασε μαζικά κρατικά ομόλογα της ζώνης, διέγραψε χρέη άλλων χωρών προς το Τόκιο κι επέκτεινε γενναιόδωρα πακέτα οικονομικής βοήθειας σε γείτονες, ανοίγοντας έτσι και τον δρόμο για την επέκταση των δραστηριοτήτων των ιαπωνικών εταιρειών. Εχτισε κοντολογίς την ιαπωνική σφαίρα επιρροής προσεταιριζόμενος περιφερειακούς παίκτες, όπως τις Φιλιππίνες, τη Μαλαισία, το Βιετνάμ και το Μπρουνέι, που βρίσκονται σε ανοιχτή διαμάχη διεκδικήσεων εδαφικών ζωνών με το Πεκίνο.
………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………….
Η… ανανεώσιμη οικονομία
Μέσα στο 2013 να βομβαρδιστήκαμε με εκτιμήσεις ειδικών ότι μέσα στα αμέσως επόμενα χρόνια οι ΗΠΑ θα κατακτήσουν την πρωτιά στην παγκόσμια παραγωγή πετρελαίου, υποσκελίζοντας κατά πολύ τη Ρωσία και τη Σαουδική Αραβία. Ομως στα «ψιλά» πέρασε η ακόμη μεγαλύτερη στροφή, ένθεν κι ένθεν του Ατλαντικού, στις ανεξάντλητες Ανανεώσιμες Πηγές Ενέργειας (ΑΠΕ), που φέρνουν σταδιακά τη δική τους επανάσταση στο οικονομικό τοπιό. Με διάταγμά του ο Αμερικανός πρόεδρος Μπ. Ομπάμα ζήτησε από τις ομοσπονδιακές υπηρεσίες να τριπλασιάσουν τη χρήση τους μέχρι το 2020, από το 16% που είναι τώρα στις ΗΠΑ. Στη Γερμανία, το 21% των αναγκών της σε ηλεκτροδότηση καλύπτεται πια από ΑΠΕ, ενώ στη Δανία το αντίστοιχο ποσοστό έχει εκτοξευτεί στο 40%, με τα 2/3 να προέρχεται από την εκμετάλλευση της αιολικής ενέργειας. «Πρόκειται για την “απόλυτη καταιγίδα” για τις εταιρείες ηλεκτροδότησης» γράφει σε σχετική έκθεσή της η επενδυτική τράπεζα UBS, επισημαίνοντας ότι σύντομα η επανάσταση της «καθαρής ενέργειας» θα ανατρέψει άρδην το σκηνικό όχι μόνο στην παραγωγή ενέργειας, αλλά και στις γεωπολιτικές ισορροπίες…
…………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………….
To «κλείστρο» του εγκεφάλου
Πόσες φορές δεν έχει τύχει να θέλουμε να απαθανατίσουμε ένα μοναδικό στιγμιότυπο με τη φωτογραφική μας μηχανή ή τη βιντεοκάμερα, αλλά μέχρι να κλείσει το κλείστρο της ή να πατήσουμε το Rec το… «πουλάκι» έχει ήδη φύγει; Κάπως έτσι σκέφτηκαν οι ερευνητές στο Πανεπιστήμιο Keio της Ιαπωνίας, για να προσθέσουν ένα νέο κομμάτι στο «παζλ» του Neurowear project: ένα πρόγραμμα κατασκευής αντικειμένων με αισθητήρες, που καταγράφουν τα εγκεφαλικά κύματα του ανθρώπου. Ετσι λοιπόν προέκυψε η Neurocam: μια πρωτοποριακή συσκευή η οποία περιλαμβάνει μια κάμερα και έναν μηχανισμό που «διαβάζει» ηλεκτροεγκεφαλογραφήματα: με απλά λόγια, τις σκέψεις μας και τα σήματα που στέλνουν οι εγκεφαλικοί νευρώνες! Φορώντας την δίκην ενός hich tech κράνους, ο χρήστης της Neurocam μπορεί να απαθανατίζει κάθε στιγμή που τους ενεργοποιεί, χωρίς να κουνήσει καν το δάχτυλό του. Οι προοπτικές αξιοποίησης της τεχνολογίες προδιαγράφονται φυσικά απεριόριστες, πλην όμως με… οργουελικές διαστάσεις!
…………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………
Ενα, κυριολεκτικά, ζωντανό παπούτσι!
Είναι κατασκευασμένο από πρωτοκύτταρα. Ταιριάζει «γάντι» στο δέρμα. Κι εάν όλα πάνε καλά στους υπολογισμούς της Βρετανίδας σχεδιάστριας και βιοχημικού Σέιμς Αντεν, που τα συνέλαβε ως ιδέα, ίσως να μην ξαναχρειαστεί ποτέ να αγοράσουμε στο μέλλον άλλο ζευγάρι παπούτσια. Αποτέλεσμα εργαστηριακών ερευνών με τη συνδρομή του Πανεπιστημίου της Νότιας Δανίας, το «βιολογικό παπούτσι» θα κατασκευάζεται με 3D εκτύπωση πρωτοκυττάρων, τα οποία συνδυαζόμενα θα αποκτούν ζωή, αλληλεπιδρώντας σε κάθε μας βήμα. Θα συστέλλονται και θα διαστέλλονται ανάλογα με την πίεση του θα δέχονται π.χ. στο περπάτημα ή στο τρέξιμο, παρέχοντας a la card υποστήριξη σε κάθε χρήστη. Κι όταν το βράδυ θα τα βγάζουμε, αυτά θα ανανεώνονται μέσα στην ειδική θήκη τους: ένα υγρό αναζωογόνησης θα αποκαθιστά τις φθορές των πρωτοκυττάρων, ενώ θα αλλάζει και τον χρωματισμό τους ανάλογα με τις προσωπικές μας επιλογές. Απώτερος στόχος των επιστημόνων είναι να εφαρμόσουν την τεχνική στην κατασκευή κι άλλων «ζωντανών» αξεσουάρ για τους ανθρώπους…
……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………..
Πώς θα ξεγελάσετε την NSA
Μέσα στο 2013 και με τις συνταρακτικές αποκαλύψεις από το «βαθύ λαρύγγι» τής NSA, Εντουαρντ Σνόουντεν, επιβεβαιώθηκε αυτό που όλοι λίγο-πολύ υποπτευόμασταν: ότι δεν υπάρχει τίποτε κρυφό κάτω από τον «ήλιο» των μυστικών υπηρεσιών, καθώς με τη βοήθεια της τεχνολογίας γνωρίζουν πια τα πάντα για ό,τι αναπνέει και κινείται. Ωστόσο ένας Νοτιοκορεάτης απόφοιτος του Rhode Island Schoοl of Design, ονόματι Σανγκ Μουν -που είχε στο παρελθόν συνεργαστεί με την NSA- υποστηρίζει ότι υπάρχει λύση. Αυτή ακούει στο όνομα ZXX: μια γραμματοσειρά κρυπτογράφησης που ο ίδιος κατασκεύασε για να ξεγελά τα αυτοματοποιημένα συστήματα οπτικής αναγνώρισης (OCR) της NSA, αλλά μπορεί εύκολα να αποκωδικοποιηθεί από τον ανθρώπινο εγκέφαλο. Επί του παρόντος μπορεί κανείς να την κατεβάσει δωρεάν από το ίντερνετ για να τη χρησιμοποιήσει, τουλάχιστον για όσο ακόμη διάστημα δεν τη «σπάσουν» και αυτήν οι ειδικοί των μυστικών υπηρεσιών. Ακόμη κι έτσι πάντως η ZXX χαρακτηρίζεται από πολλούς αναλυτές ως επαναστατική κίνηση, που σύντομα θα βρει τους μιμητές της…
………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………
Ιράκ: το νέο… Ντουμπάι;
Οταν ακούμε για το Ιράκ, το πρώτο πράγμα που μας έρχεται συνειρμικά πλέον στον νου είναι πολύνεκρες βομβιστικές επιθέσεις, αναταραχή κι αστάθεια στους χαλεπούς καιρούς μιας αδελφοκτόνας ειρήνης. Ωστόσο αυτό που λίγοι διαβάσαμε για τη δοκιμαζόμενη αυτή χώρα της Μέσης Ανατολής είναι ότι μέσα στο 2013 άρχισε να διαμορφώνεται σταδιακά ένα μικρό -έστω και τεχνητό ή πρόσκαιρο- οικονομικό θαύμα. Χάρη στην αυξημένη παραγωγή πετρελαίου και τα «χρυσά» συμβόλαια με ξένες εταιρείες η Barclays εκτιμά σε 9,1% τον ρυθμό ανάπτυξης της ιρακινής οικονομίας για το 2013. Σε εξέλιξη βρίσκεται εν τω μεταξύ ένας ορυμαγδός έργων υποδομής, φυσικά με ξένες συνεργασίες, ενώ δίνοντας τη δική τους ψήφο εμπιστοσύνης 15 διεθνείς τράπεζες άνοιξαν μέσα στην προηγούμενη χρονιά υποκαταστήματα στο Ιράκ: μεταξύ αυτών τα πιο ισχυρά ονόματα, όπως η Citigroup και η JPMorgan Chase! «Το Ιράκ είναι μια σημαντική αγορά, με μια οικονομία που έχει μακροχρόνιες προοπτικές» ανέφερε χαρακτηριστικά σε έκθεσή της η City. Ωστόσο παραμένει ακόμη υπαρκτός ο κίνδυνος διάχυσης της εμφύλιας σύγκρουσης, που θα τα κάνει όλα… στάχτη!
…………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………
«Φτωχαίνει» η φτώχεια σε αριθμούς
Για τον ευρωπαϊκό Νότο ιδιαίτερα φαντάζει εντελώς παράδοξο, όμως τα επίσημα στοιχεία δείχνουν ότι σε παγκόσμιο επίπεδο η φτώχεια περιορίστηκε κατά πολύ μέσα στο 2013, έχοντας βέβαια ως βασικό σημείο αναφοράς τις αναπτυσσόμενες χώρες. Ενώ οι αναπτυγμένες οικονομίες, για παράδειγμα, παλεύουν να κρατηθούν στην ανάπτυξη με μέσο ρυθμό στο 1,2%, το ΔΝΤ εκτιμά ότι η περασμένη χρονιά έκλεισε με μέσο ρυθμό ανάπτυξης 4,5% για τις αναπτυσσόμενες. Μελέτη του Πανεπιστημίου της Οξφόρδης προβλέπει εν τω μεταξύ σχεδόν πλήρη εξάλειψη της φτώχειας μέχρι το 2033 στις λιγότερο αναπτυγμένες χώρες του κόσμου, όπως το Μπανγκλαντές, η Ρουάντα και το Νεπάλ. «Ποτέ άλλοτε στην Ιστορία δεν άλλαξαν τόσο θεαματικά και γρήγορα οι συνθήκες διαβίωσης για τόσο πολύ κόσμο» επιχαίρει χαρακτηριστικά ο ΟΗΕ στην έκθεσή του για την Ανθρώπινη Ανάπτυξη το 2013. Σχεδόν ομόφωνα αναλυτές και μελέτες μιλούν για την οικονομική εκτόξευση της Αφρικής μέσα στο νέο έτος. Παρ΄όλα αυτά, η μεγαλύτερη πρόκληση παραμένει η ισομερής κατανομή του νέου πλούτου. Με απλά λόγια δηλαδή, εάν, εκτός από τους αριθμούς, ευημερεί πράγματι και ο κόσμος…
