Ο γενικός γραμματέας του OHE ανακάλεσε την πρόσκληση στην Τεχεράνη. Αμέσως μετά, η συριακή αντιπολίτευση επιβεβαίωσε τη συμμετοχή της στη «Γενεύη 2», η οποία ξεκινά αύριο στο Μοντρέ της Ελβετίας

→Ο Μπασάρ αλ Ασαντ κατηγόρησε το Παρίσι ότι «ακολουθεί την πολιτική της Σαουδικής Αραβίας και του Κατάρ, ανταλλάσσοντας τις αρχές της Γαλλικής Επανάστασης για μερικά δισεκατομμύρια»

Του Νικόλα Ζηργάνου

Ενα διπλωματικό θρίλερ βρισκόταν χθες όλη την ημέρα σε εξέλιξη, μετά την αιφνιδιαστική ανακοίνωση του γενικού γραμματέα του ΟΗΕ Μπαν Κι Μουν ότι έστειλε πρόσκληση στο Ιράν να συμμετάσχει στην ειρηνευτική διάσκεψη για τη Συρία, τη λεγόμενη «Γενεύη 2», που αρχίζει αύριο στο Μοντρέ της Ελβετίας, παρουσία αντιπροσωπειών 40 χωρών, της συριακής αντιπολίτευσης και εκπροσώπων του καθεστώτος της Δαμασκού.

Οργισμένοι με την ανακοίνωση «στο παρά πέντε», οι Σύροι αντικαθεστωτικοί απείλησαν ότι δεν θα συμμετάσχουν στις συνομιλίες, ενώ πολύ έντονα αντέδρασαν Ουάσινγκτον και δυτικοί διπλωμάτες, που ζήτησαν να αποσυρθεί αμέσως η πρόσκληση, χαρακτηρίζοντας «βιαστική» την απόφαση του Μπαν Κι Μουν να στείλει την επίμαχη πρόσκληση στην Τεχεράνη μόλις χθες, μαζί με τις προσκλήσεις προς άλλες εννέα χώρες, μεταξύ των οποίων και η Ελλάδα. Ο εκπρόσωπος του γενικού γραμματέα υποστήριξε ότι όχι μόνο δεν ήταν μια «βιαστική απόφαση», αλλά ότι δεν πρέπει να «αποτέλεσε έκπληξη για τις αμερικανικές αρχές», αφού ήταν όλοι ενήμεροι για την ανακοίνωση, άποψη που στήριξε με δηλώσεις του και ο πρεσβευτής της Μόσχας στον διεθνή Οργανισμό, Βιτάλι Τσούρκιν.

Σε έναν πυρετό παρασκηνιακών επαφών, ο Λευκός Οίκος διαμήνυσε ότι το Ιράν μπορεί να συμμετάσχει μόνον αν αποδεχτεί την απόφαση της πρώτης διάσκεψης για τη Συρία, που είχε διεξαχθεί χωρίς τη συμμετοχή της Τεχεράνης τον Ιούνιο του 2012 και στην οποία υπήρχε ρητή αναφορά στη δημιουργία μεταβατικής κυβέρνησης στη Συρία, κάτι που ερμηνεύεται από τη Δύση ως αποχώρηση του Ασαντ από την εξουσία.

Το Ιράν, στη συνέχεια, χαρακτήρισε τις αμερικανικές απαιτήσεις απαράδεκτες, δήλωσε ότι δεν θα πάει στη Γενεύη υπό προϋποθέσεις και προαπαιτούμενα και ο αργά χθες βράδυ ο Μπαν Κι Μουν αναγκάστηκε να αναδιπλωθεί για να μην τιναχθούν στον αέρα οι διαπραγματεύσεις, πριν καν αρχίσουν.

Ο εκπρόσωπός του ανακοίνωσε λοιπόν ότι η πρόσκληση προς την Τεχεράνη «αποσύρεται» και η συνάντηση του Μοντρέ θα γίνει χωρίς την παρουσία εκπροσώπων της, μια υπαναχώρηση που έλυσε αμέσως τον διπλωματικό γρίφο. Η συριακή αντιπολίτευση έσπευσε να ανακοινώσει λίγα λεπτά αργότερα ότι τελικά μετά τη διορθωτική κίνηση του γενικού γραμματέα, θα παρευρεθεί στη συνάντηση του Μοντρέ, μια συνάντηση στην οποία είχε, έτσι κι αλλιώς, δεχθεί να συμμετάσχει υπό τις έντονες πιέσεις των Αμερικανών.

Από την πλευρά του, ο Μπασάρ αλ Ασαντ έδωσε χθες συνέντευξη στο Γαλλικό Πρακτορείο Ειδήσεων και υποστήριξε ότι προτεραιότητα της διάσκεψης «Γενεύη 2» πρέπει να είναι «ο αγώνας κατά της τρομοκρατίας» και κατηγόρησε το Παρίσι ότι «ακολουθεί την πολιτική της Σαουδικής Αραβίας και του Κατάρ, ανταλλάσσοντας τις αρχές της Γαλλικής Επανάστασης για μερικά δισεκατομμύρια πετροδολάρια». «Δεν υπάρχει μετά την 11η Σεπτεμβρίου ευρωπαϊκή πολιτική, παρά μόνο αμερικανική πολιτική που την εκτελούν ορισμένες ευρωπαϊκές χώρες. Η Ευρώπη και κυρίως η Γαλλία, δεν θα είναι σε θέση να διαδραματίσει τον παραμικρό ρόλο στη Συρία στο μέλλον» υποστήριξε ο Ασαντ για τον ρόλο της πάλαι ποτέ μεγάλης δύναμης που είχε τη Συρία ως αποικία.

Ο Ασαντ υπογράμμισε μεταξύ άλλων ότι ο πόλεμος θα είναι μακροχρόνιος, η αντιπολίτευση δεν έχει νομιμοποίηση καθώς είναι κατασκεύασμα των ξένων υπηρεσιών πληροφοριών και πως ο ίδιος και η οικογένειά του δεν σκέφτηκαν ποτέ να εγκαταλείψουν τη χώρα. Αντιθέτως, δήλωσε ότι δεν τον εμποδίζει τίποτα να είναι ξανά υποψήφιος για την προεδρία. «Αν η κοινή γνώμη το επιθυμεί, δεν θα διστάσω ούτε στιγμή να το κάνω. Υπάρχουν λοιπόν ισχυρές πιθανότητες να είμαι υποψήφιος», υποστήριξε ο Ασαντ, την ώρα που η αντιπολίτευση, η Γαλλία και οι Ηνωμένες Πολιτείες τού ζητούν να αποχωρήσει από την εξουσία.

Ομως, αν οι πολιτικές της Τεχεράνης και της ­Ουάσινγκτον αναφορικά με το συριακό πρόβλημα εξακολουθούν να βρίσκονται σε μεγάλη απόσταση, αντιθέτως, έχουν βρει κοινό έδαφος και εξελίσσονται διαρκώς, σε σχέση με το ιρανικό πυρηνικό πρόγραμμα.

Συμφωνία για πυρηνικά

Χθες, την ώρα που ο Μπαν Κι Μουν ανακοίνωνε την επίμαχη πρόσκληση προς το Ιράν που προκάλεσε την αμερικανική αντίδραση, η Τεχεράνη ανακοίνωνε μέσω του επικεφαλής του Ιρανικού Οργανισμού Πυρηνικής Ενέργειας, Αλί Ακμπάρ Σαλεχί, πως διέκοψε τον εμπλουτισμό ουρανίου κατά 20%, βάση της συμφωνίας που υπέγραψε το Ιράν με τις μεγάλες δυνάμεις.

Τη συμμόρφωση της Τεχεράνης ανέφερε με εμπιστευτική έκθεσή της η Διεθνής Υπηρεσία Ατομικής Ενέργειας. Σχεδόν αμέσως, χαλάρωσαν ορισμένες αμερικανικές και ευρωπαϊκές κυρώσεις συμπεριλαμβανομένων και περιορισμών στις εξαγωγές πετροχημικών προϊόντων και του εμπορίου χρυσού. Η απόφαση της Ουάσινγκτον είχε άμεση επίδραση στις τιμές του αργού πετρελαίου, που έπεσε χθες στις διεθνείς αγορές.

Με τις χθεσινές εξελίξεις ανοίγει πλέον ο δρόμος για τις τελικές διαπραγματεύσεις και την οριστική συμφωνία για το ιρανικό πυρηνικό πρόγραμμα καθώς και την πλήρη άρση των κυρώσεων.

Το Στέιτ Ντιπάρτμεντ ανακοίνωσε ότι οι επερχόμενες συνομιλίες θα είναι σύνθετες και πως οι Ηνωμένες Πολιτείες θα πάνε στο τραπέζι της διαπραγμάτευσης με πλήρη γνώση των δυσκολιών που βρίσκονται μπροστά τους.