ΟΛΛΑΝΔΙΑ – Ιστορικό «ναδίρ» για τα παραδοσιακά κόμματα εξουσίας σε δήμους της χώρας. Ραγδαία άνοδος της ευρωσκεπτικιστικής Ακροδεξιάς

→Οι Εργατικοί υπέστησαν κυριολεκτικά πανωλεθρία στις εκλογές, αφού έπειτα από 60 χρόνια, έχασαν τη δημαρχία του Αμστερνταμ

Του Δημήτρη Σ. Φαναριώτη

Ακροδεξιά στροφή έκανε στις δημοτικές εκλογές η Ολλανδία. Μεγάλος κερδισμένος της αναμέτρησης ήταν το ξενοφοβικό και ευρωσκεπτικιστικό κόμμα του Χέερτ Βίλντερς, το οποίο -αφού ανέτρεψε την κυβέρνηση συνασπισμού τον Απρίλιο του 2012- κατάφερε τώρα να αποσπάσει μεγάλα ποσοστά στη Χάγη και το Αλμερε, τους μοναδικούς δήμους στους οποίους κατέβασε υποψήφιους.

Ο Βίλντερς, ο οποίος έχει κάνει «παντιέρα» την απειλή της «ισλαμοποίησης» της χώρας, είχε δηλώσει την προηγούμενη εβδομάδα ότι «θέλει λιγότερους Μαροκινούς στη Χάγη», κάτι το οποίο επανέλαβε και στην πανηγυρική ομιλία του τη νύχτα των εκλογών, με τους οπαδούς του να φωνάζουν εν χορώ «Λιγότεροι Μαροκινοί!». Αργότερα βέβαια ο ακροδεξιός ηγέτης «τα μάζεψε», υποστηρίζοντας ότι «οι μουσουλμάνοι δεν έχουν τίποτε να φοβηθούν αν το κόμμα του πάρει τον επίμαχο δήμο». Ο ακροδεξιός πολιτικός απολογήθηκε πάντως προχθές στην εισαγγελία για τα σχόλιά του, ενώ το 2007 είχε και πάλι κληθεί από την εισαγγελία, καθώς είχε επανειλημμένως υποστηρίξει ότι «το Ισλάμ είναι μια φασιστική ιδεολογία».

Ετερος νικητής, το υπερσυντηρητικό κόμμα «Κατοικήσιμο Ρότερνταμ», ένας ελαφρά μεταλλαγμένος πολιτικός «επίγονος» του Εθνικού Κόμματος το οποίο είχε ιδρύσει το 2002 ο δολοφονημένος ακροδεξιός πολιτικός Πιμ Φόρτουιν. Η παράταξη ήρθε οριακά δεύτερη (με μόλις 650 ψήφους διαφορά) πίσω από τους Εργατικούς και έτσι τα δύο κόμματα διαθέτουν πλέον ισάριθμες έδρες (14) στο δημοτικό συμβούλιο του μεγαλύτερου λιμανιού της Ευρώπης.

Οι Εργατικοί υπέστησαν κυριολεκτικά πανωλεθρία στις εκλογές, αφού μετά από 60 χρόνια έχασαν από το προοδευτικό D66 την πρωτεύουσα της χώρας. Χαρακτηριστική είναι η δήλωση του Αντρέ Κρούβελ, πολιτικού αναλυτή στο Πανεπιστήμιο του Αμστερνταμ, ο οποίος χαρακτήρισε τις απώλειες των Εργατικών, όχι μόνο στο Αμστερνταμ αλλά και σε άλλες πόλεις, «ιστορικές».

Τα παραδοσιακά κόμματα εξουσίας που συμμετέχουν στον κυβερνητικό «μεγάλο συνασπισμό» υπέστησαν βαριά ήττα και στη Χάγη, έδρα της ολλανδικής κυβέρνησης, όπου πρώτο κόμμα με πολύ μικρή διαφορά από το Κόμμα της Ελευθερίας ήρθε το προοδευτικό D66, ενώ οι Εργατικοί κατέλαβαν την τρίτη θέση.

Οι περισσότεροι πολιτικοί παρατηρητές πλέον εκτιμούν ότι η ευρωσκεπτικιστική Ακροδεξιά μπορεί να αποσπάσει πολύ υψηλά ποσοστά στις ευρωεκλογές του Μαΐου. Τα αποτελέσματα των τοπικών εκλογών θέτουν σε δοκιμασία την κυβερνητική συνοχή του συνασπισμού του πρωθυπουργού Μαρκ Ρούτε, ο οποίος πάντως δεσμεύτηκε χθες πως, τα χαμηλά ποσοστά που απέσπασε τόσο το κεντροδεξιό κόμμα του όσο και οι εταίροι του στον κυβερνητικό συνασπισμό Εργατικοί, δεν πρόκειται να τον αναγκάσουν να αλλάξει τη μέχρι σήμερα πολιτική γραμμή του.

Χαρακτηριστικό της ανατροπής του σημερινού πολιτικού σκηνικού είναι ότι, σύμφωνα με την εκτίμηση του Μορίς ντε Χοντ, επικεφαλής μεγάλης εταιρείας δημοσκοπήσεων, εάν διεξάγονταν σήμερα βουλευτικές εκλογές, ο κυβερνητικός συνασπισμός Φιλελεύθερων-Εργατικών δεν θα ξεπερνούσε τις 35 έδρες στο 150 εδρών Κοινοβούλιο (στις εκλογές του 2012 είχαν πάρει αντιστοίχως 41 και 38 έδρες), ενώ το Κόμμα της Ελευθερίας του Βίλντερς θα αναδεικνυόταν το ισχυρότερο στη Βουλή με 27 έδρες, τριπλασιάζοντας σχεδόν τη δύναμή του.

Ενα ακόμη σημαντικό στοιχείο που αποτελεί ολλανδική εκλογική ιδιαιτερότητα είναι ότι περίπου το 10% των εκλογέων δεν μετέβησαν στις κάλπες αλλά ψήφισαν για λογαριασμό τους συγγενείς και φίλοι τους με εξουσιοδότηση!