Ο Μουχίκα έθεσε πολιτικούς όρους για να φιλοξενήσει η Ουρουγουάη πρώην κρατούμενους του Γκουαντάναμο
Της Χριστίνας Πάντζου
Ο άλλοτε αντάρτης Τουπαμάρο και νυν πρόεδρος της Ουρουγουάης, Χοσέ Μουχίκα, από το ξύλο και τις κακουχίες στα 15 χρόνια που πέρασε στη φυλακή έχασε όλα του τα δόντια, όχι όμως και την πεποίθησή του ότι πρέπει να είναι ξεκάθαρος στις θέσεις του και να τα λέει έξω από τα δόντια, όποιον κι αν έχει απέναντί του. Γι' αυτό και στο αίτημα του Μπαράκ Ομπάμα να δεχτεί στη χώρα του πέντε από τους κρατουμένους στο Γκουαντάναμο, ο «Πέπε», όπως τον αποκαλούν οι συμπολίτες του, δεν αρκέστηκε να απαντήσει θετικά, αλλά προχώρησε σε μια σκληρή δήλωση:
«Δέχτηκα. Αλλά αυτό δεν σημαίνει πως κάνω καμιά χάρη στις ΗΠΑ. Για τις ΗΠΑ και την ιμπεριαλιστική τους στάση είναι σταθερή η άποψή μου. Για μένα είναι θέμα αρχών. Ξέρετε τι σημαίνει ένας άνθρωπος να περάσει 10 ή 13 χρόνια κράτησης σε αυτές τις συνθήκες; Είναι ντροπή για την ανθρωπότητα. Δεν μπορεί να στερούν σ' έναν άνθρωπο την ελευθερία του ή να τον φυλακίζουν δίχως να τον δικάσουν. Αυτό ισοδυναμεί με απαγωγή. Κατά συνέπεια, από την άποψη του διεθνούς ποινικού δικαίου σε αυτή την περίπτωση οι ΗΠΑ έχουν 89 απαχθέντες στο Γκουαντάναμο».
Από το ραδιοφωνικό του πρόγραμμα «Ο πρόεδρος μιλά», ο Μουχίκα ανακοίνωσε πως αποδέχτηκε όχι μόνο να φιλοξενήσει αλλά και να προσφέρει καθεστώς πρόσφυγα σε τέσσερις Σύρους και έναν Παλαιστίνιο, που επί χρόνια κρατούνται ως αιχμάλωτοι πολέμου στην αμερικανική βάση της Κούβας. Με την ίδια ετοιμότητα και αμεσότητα κατέστησε σαφές πως η Ουρουγουάη δεν πρόκειται να δεχτεί αμερικανικούς όρους, όπως η υποχρεωτική παραμονή των πρώην κρατουμένων επί τουλάχιστον δύο χρόνια στη χώρα. «Αυτό δεν συνάδει με το Κράτος Δικαίου. Ποτέ δεν θα δεχόμασταν να είμαστε δεσμοφύλακες κανενός ούτε αναγνωρίζουμε τη νομιμότητα των φυλακών του Γκουαντάναμο. Προσφέρουμε σε αυτούς τους ανθρώπους έναν τόπο να ζήσουν κι αν θέλουν να φέρουν και τις οικογένειές τους, είναι καλοδεχούμενες. Κι αν πάλι θέλουν να φύγουν, σεβαστή η βούλησή τους. Αυτοί είναι οι κανόνες του παιχνιδιού για την Ουρουγουάη».
Δίκαιο και ελευθερία
Ο «Πέπε», επιπλέον, απευθυνόμενος σαν ίσος προς ίσο στον Ομπάμα, ζήτησε πολιτικά ανταλλάγματα. Απαίτησε την απελευθέρωση τριών Κουβανών πρακτόρων που εκτίουν ποινές κάθειρξης από 21 χρόνια έως και δις ισόβια, καταδικασμένοι για κατασκοπία επειδή επιχείρησαν να διεισδύσουν σε ομάδες ακροδεξιών ομοεθνών τους στο Μαϊάμι και να συλλέξουν στοιχεία για τις επιθέσεις και τα σαμποτάζ που σχεδιάζουν κατά του νησιού, χαρακτηρίζοντας τη συνεχιζόμενη κράτησή τους «ντροπή».
Ο πιο απλός και ειλικρινής πρόεδρος της Λατινικής Αμερικής δεν άφησε κανένα περιθώριο παρεξηγήσεων για το πώς αντιλαμβάνεται το δίκαιο και την ελευθερία. Στα χρόνια που πέρασε στα κελιά της απομόνωσης έμαθε πως «και τα μυρμήγκια φωνάζουν, αν έχεις υπομονή κι αν τα φέρεις τόσο κοντά σου ώστε να ακούσεις τη φωνή τους». Αυτό κάνει έκτοτε: αφουγκράζεται όσους άλλοι πολιτικοί θεωρούν «αμελητέους» και πολλαπλασιάζει τις φωνές τους. Είτε αυτοί είναι οι περιθωριοποιημένοι της χώρας του, είτε οι απόκληροι του διεθνούς δικαίου.
