Της Ελλης Πάνου

Εκτεταμένα και πρωτοφανή για τη Σουηδία επεισόδια ανάμεσα στην αστυνομία και αντιφασίστες που συγκεντρώθηκαν για να εμποδίσουν εκδήλωση του ρατσιστικού κόμματος των «Σουηδών Δημοκρατών», το οποίο πιστώνεται έως και 10% στις δημοσκοπήσεις
REUTERS/Fredrik Persson

Ο Φρέντερικ Ράινφελντ παρουσιάζει τον εαυτό του ως το έμπειρο χέρι σε δύσκολους καιρούς και περηφανεύεται για τον τρόπο που χειρίστηκε την οικονομία, στην προσπάθειά του να κερδίσει μια χωρίς προηγούμενο στη Σουηδία τρίτη θητεία στην πρωθυπουργία, στις γενικές εκλογές που θα γίνουν στις 14 Σεπτεμβρίου.

Ο ηγέτης του φιλελεύθερου Μετριοπαθούς Κόμματος προσπαθεί απεγνωσμένα να συγκεντρώσει ψήφους, καθώς η προεκλογική εκστρατεία μπαίνει στην τελική ευθεία και ο κεντροδεξιός κυβερνητικός του συνασπισμός υπολείπεται των κεντροαριστερών κομμάτων από 7 έως 8 ποσοστιαίες μονάδες. «Δημιουργήσαμε 250.000 θέσεις εργασίας, επίτευγμα μεγάλο σε σχέση με άλλες χώρες, όπως τη Δανία και τη Φινλανδία» υπερηφανεύτηκε μιλώντας στους Financial Times ο Ράινφελντ, που έτσι κι αλλιώς έχει γράψει ιστορία, αφού είναι ο πρώτος δεξιός πρωθυπουργός που υπηρέτησε δύο θητείες, σε μια χώρα-προμαχώνα των Σοσιαλδημοκρατών.

Διαφορά 9 μονάδων

Η τρίτη, πάντως, προς το παρόν φαίνεται να του γλιστράει μέσα από τα χέρια, αφού, σύμφωνα με την τελευταία δημοσκόπηση, το κόμμα του συγκεντρώνει 23,4%, ενώ μαζί τα κόμματα που συμμετέχουν στην κυβέρνηση φτάνουν το 37,3%, πίσω από την αντίστοιχη συμμαχία της Κεντροαριστεράς και των Πρασίνων που έχουν την υποστήριξη του 46,2% των ψηφοφόρων.

Εάν η τάση δεν αλλάξει μέχρι να ανοίξουν οι κάλπες, αυτό σημαίνει ότι λόγω και του κοινοβουλευτικού συστήματος της χώρας, το κλειδί για τον Ράινφελντ το κρατάει ο ακροδεξιός, εθνικιστής ηγέτης των Σουηδών Δημοκρατών, που αναμένεται να διπλασιάσουν τα ποσοστά τους και να κερδίσουν περίπου το 10% των ψήφων, ενισχυμένοι και από την όλη συζήτηση για τη μετανάστευση που έχει ανοίξει προεκλογικά στη Σουηδία.

Με τους ψηφοφόρους να αναρωτιούνται πλέον φωναχτά για το κόστος της μεταναστευτικής πολιτικής των ανοιχτών συνόρων που ακολουθεί η Σουηδία -θέμα που θα ήταν ταμπού πριν από μερικά χρόνια-, ο Ράινφελντ ήδη μπροστά στην ήττα παρέβη τον άγραφο κανόνα μεταξύ των κομμάτων να στηρίζεται άνευ όρων αυτή η μεταναστευτική πολιτική και απέδωσε στο υψηλό κόστος υποδοχής νέων μεταναστών τους περιορισμούς στις δαπάνες για την καταπολέμηση της ανεργίας και τη βελτίωση της εκπαίδευσης. Οι ξενοφοβικοί Σουηδοί Δημοκράτες φυσικά ειρωνεύτηκαν αμέσως τον πρωθυπουργό, έχοντας κάνει σημαία της προεκλογικής τους καμπάνιας τον φόβο της μετανάστευσης και πολώνοντας την κοινωνία.

Τις τελευταίες ημέρες έχουν γίνει αρκετές επεισοδιακές συγκεντρώσεις και αντισυγκεντρώσεις με τραυματισμούς, συλλήψεις και εντάσεις, με τους ακροδεξιούς να εκμεταλλεύονται στο έπακρο τις δεύτερες σκέψεις μερίδας του εκλογικού σώματος. Οι μετανάστες που ζητούν άσυλο -κυρίως από τη Συρία- προβλέπεται ότι θα κοστίσουν στην κυβέρνηση επιπλέον 7 δισ. δολάρια μέσα στην επόμενη τετραετία για τη στέγασή τους, τα μαθήματα εκμάθησης της γλώσσας και τα επιδόματα, την ώρα που οι Σουηδοί σοκαρισμένοι μάθαιναν ότι τα επίπεδα της παιδείας έχουν πέσει στα αντίστοιχα των φτωχότερων χωρών της Ανατολικής Ευρώπης και της Βαλτικής και ότι έχουν πληθύνει τα περιστατικά υποσιτισμού μεταξύ των ηλικιωμένων. «Το ουσιαστικό τώρα είναι να μειώσουμε το κόστος της μετανάστευσης» δήλωσε ο νεαρός ηγέτης των Σουηδών Δημοκρατών, Τζίμι Ακεσον, υποστηρίζοντας ότι οι νέες αφίξεις μεταναστών πρέπει να περικοπούν κατά 90%.

Ο επικεφαλής των Σοσιαλδημοκρατών και πιθανός επόμενος πρωθυπουργός, Στέφαν Λόβφεν, υποστηρίζει από την άλλη ότι παίζουν με τους φόβους μιας κοινωνίας που ναι μεν απολαμβάνει ανεργία σχετικά χαμηλή, στο 8% στο σύνολο του πληθυσμού, αλλά σε μερικές περιοχές το ποσοστό αυτό μεταξύ των νέων φτάνει το 25%. Η Σουηδία έχει ανοίξει τα σύνορά της σε πρόσφυγες από τη Χιλή τη δεκαετία του 1970, σε Ιρακινούς που έφυγαν για να γλιτώσουν από τις θηριωδίες του Σαντάμ Χουσεΐν τη δεκαετία του 1980, στους χιλιάδες που τράπηκαν σε φυγή στη διάρκεια του εμφυλίου στη Γιουγκοσλαβία τη δεκαετία του ’90 και από το 2011 μέχρι τώρα σε 36.000 Σύρους.