Του Δημήτρη Σ. Φαναριώτη
Συγκλονιστικά είναι τα συμπεράσματα έκθεσης του Παγκόσμιου Οργανισμού Υγείας για τις αυτοκτονίες, σύμφωνα με την οποία ένας άνθρωπος αυτοκτονεί κάθε σαράντα δευτερόλεπτα – ή, αν προτιμάτε, 800.000 άνθρωποι κάθε χρόνο βάζουν τέλος στη ζωή τους.
Οπως επισημαίνεται, τα ποσοστά αυτοκτονιών παρουσιάζουν τεράστιες διαφορές από χώρα σε χώρα και επηρεάζονται από το πολιτιστικό, κοινωνικό, θρησκευτικό και οικονομικό περιβάλλον – αλλά οι πιέσεις οι οποίες προκαλεί το υπερβολικό συναισθηματικό άγχος είναι ίδιες παντού. Υπάρχει, βέβαια, και το ταξικό κριτήριο, αφού παγκοσμίως τα τρία τέταρτα των αυτοκτονιών γίνονται σε χώρες όπου το μέσο εισόδημα είναι από χαμηλό έως μεσαίο, με τα κράτη της κεντρικής και ανατολικής Ευρώπης καθώς και την Ασία να κρατούν τα θλιβερά σκήπτρα.
Χαρακτηριστικό παράδειγμα είναι η Ινδία με ένα από τα υψηλότερα ποσοστά παγκοσμίως, με 21 αυτοκτονίες σε κάθε 100.000 άτομα, όταν ο μέσος όρος σε παγκόσμιο επίπεδο βρίσκεται στους 11. Η Βόρεια Κορέα είναι πρώτη παγκοσμίως με 39,5 αυτόχειρες ανά 100.000 κατοίκους και ακολουθεί η Νότια με 36. Η Ελλάδα -σύμφωνα με τα στοιχεία του 2012- αναφέρει μόλις 5.
Οι περισσότερες αυτοκτονίες γίνονται νωρίς το πρωί, συνήθως μετά από μια νύχτα αϋπνίας και αγωνίας, ή αργά το βράδυ μετά την κατανάλωση αλκοόλ. Η αυτοκτονία είναι οικουμενικά η δεύτερη αιτία -μη φυσικού- θανάτου μεταξύ των νέων ανθρώπων, ηλικίας από 15 έως 29 ετών, ωστόσο αυξητική τάση παρουσιάζουν και οι αυτόχειρες άνω των 50 ετών. Σε ό,τι αφορά το φύλο, τα ποσοστά είναι υψηλότερα στους άνδρες σε σχέση με τις γυναίκες, αν και η συγκεκριμένη ανισότητα είναι μεγαλύτερη στις πλούσιες, παρά στις φτωχές χώρες.
Αντιθέτως, οι καθολικές και οι μουσουλμανικές χώρες καταγράφουν χαμηλότερα ποσοστά λόγω του γεγονότος ότι οι θρησκείες τους αντιτίθενται στην ενέργεια αυτήν. Αυξημένος είναι ο κίνδυνος ωστόσο για όσους ζουν σε χώρες που βιώνουν ένοπλες συγκρούσεις, αλλά και σε όσες κοινωνικές ομάδες αντιμετωπίζουν περιθωριοποίηση και διακρίσεις, όπως οι μετανάστες, οι πρόσφυγες, αλλά και όσοι έχουν διαφορετικό σεξουαλικό προσανατολισμό.
