Της Ελλης Πάνου
Οι δυο εκπρόσωποι του κόμματος των Πρασίνων Γκουστάβ Φρίντολιν και Ασα Ρόμσον, με τον ηγέτη των Σοσιαλδημοκρατών Στεφάν Λόφβεν (δεξιά)
REUTERS/Claudio Bresciani
Εάν οι Σουηδοί είχαν κουραστεί από τη «σταθερότητα» κι αναζητούσαν λίγο την περιπέτεια, με την ψήφο τους την Κυριακή τα κατάφεραν. Πρέπει να ξύπνησαν χθες το πρωί μέσα στην πολιτική αβεβαιότητα, αφού έδωσαν μεν την πρωτιά στους Σοσιαλδημοκράτες για πρώτη φορά τα τελευταία 8 χρόνια, αλλά δεν τους χάρισαν ούτε θεαματική επιστροφή ούτε καν κοινοβουλευτική πλειοψηφία. Λογικό λοιπόν είναι, μετά τους εορτασμούς της νίκης το βράδυ των εκλογών, να ξύπνησαν με βαρύ κεφάλι.
Το ποσοστό τους, στο 31,2%, είναι μόλις 0,6% υψηλότερο από την επίδοση του 2010 και πολλοί το χαρακτηρίζουν «καταστροφικό», δεδομένου ότι, όταν έχασαν την εξουσία το 2006, έφυγαν με ένα αξιοπρεπές 39%. Τώρα και τα τρία κόμματα της Κεντροαριστεράς μαζί συγκεντρώνουν 43%. «Μια νίκη που μετετράπη σε ήττα» σχολιάζει δηκτικά το κεντρικό άρθρο της ανεξάρτητης εφημερίδας «Dagens Nyheter».
Απαιτούνται συμβιβασμοί
Ο Στέφαν Λόφβεν -ο ηγέτης των Σοσιαλδημοκρατών και πιθανός επόμενος πρωθυπουργός- θα πρέπει τώρα να βρει τρόπο να σχηματίσει έναν βιώσιμο συνασπισμό. Η συμμαχία μόνο με τους Πράσινους δεν φτάνει. Κι ακόμα κι αν συμβιβαστεί με το Αριστερό Κόμμα, πάλι οι έδρες που συγκεντρώνονται στη Βουλή είναι μόνο 158, όταν για την πλειοψηφία απαιτούνται 175. Αυτό το κουβάρι περιπλέκει ακόμα περισσότερο η μεγάλη άνοδος του ακροδεξιού, ρατσιστικού κόμματος των Σουηδών Δημοκρατών, που με ποσοστό 13% και 49 έδρες αναδείχτηκε τρίτη δύναμη στο Κοινοβούλιο.
«Θα γίνουμε ένας πανίσχυρος πόλος επιρροής και κανείς δεν μπορεί να μας σταματήσει» διακήρυξε πανευτυχής ο ηγέτης των ακροδεξιών, Τζίμι Ακεσον. Οι έρευνες έδειξαν ότι ένας στους τρεις ψηφοφόρους των ακροδεξιών, στις προηγούμενες εκλογές το 2010, είχε επιλέξει το Μετριοπαθές Κόμμα του απερχόμενου πρωθυπουργού. Ο Φρέντρικ Ράινφελντ έσπευσε αμέσως να δηλώσει την παραίτηση από την πρωθυπουργία και την ηγεσία του κόμματός του. Το ίδιο κι ο υπουργός Οικονομικών.
Τι θα γίνει τώρα; Παρότι Κεντρώοι και Φιλελεύθεροι, προεκλογικώς, έχουν δηλώσει κατηγορηματικά ότι δεν θέλουν να συνεργαστούν με Σοσιαλδημοκράτες και Αριστερό Κόμμα, είναι βέβαιο ότι θα νιώσουν την καυτή ανάσα του Λόφβεν στον σβέρκο τους. «Ολα τα κόμματα πρέπει να αναλάβουν τις ευθύνες τους τώρα», προειδοποίησε χθες ο ηγέτης των Σοσιαλδημοκρατών. «Θα μιλήσω με τα άλλα κόμματα και το χέρι μου είναι απλωμένο. Θα μιλήσω με τους Πράσινους, αλλά και με τους υπόλοιπους… δεν κλείνω καμία πόρτα». Και θα πρέπει να το κάνει, διαφορετικά δεν θα μπορέσει να έχει σταθερή πλειοψηφία. Εκτός από τη γεφύρωση των διαφορών με το Αριστερό Κόμμα, ο Λόφβεν χρειάζεται ακόμα -ελλείψει άλλων- ή το Κεντρώο Κόμμα ή τους Φιλελεύθερους και τις 19 έδρες τους. «Iσως αυτή είναι η πλέον περίπλοκη κατάσταση που είχαμε στη Σουηδία τις τελευταίες δεκαετίες» λέει ο επικεφαλής της ομοσπονδίας συνδικάτων, Καρλ Πέτερ Θόρβαλντσον. «Θα είναι πάρα πολύ δύσκολο για τον Λόφβεν να σχηματίσει κυβέρνηση». Δεν είναι λίγοι και εκείνοι που προβλέπουν σύντομα νέες εκλογές, πιθανώς έως τον Φεβρουάριο, ενόψει και της συζήτησης για τον προϋπολογισμό του 2015.
