ΛΟΝΔΙΝΟ Του Ισαάκ Α. Καριπίδη
«Η καρδιά μου λέει ναι, η λογική μου όχι». Αυτό γραφεί βιτρίνα καταστήματος στο κέντρο του Εδιμβούργου αποτυπώνοντας όσο πιο γλαφυρά γίνεται το αμφίρροπο κλίμα που επικρατεί αυτές τις μέρες στη Σκοτία. Λίγο πιο κάτω μια ομάδα ατόμων μοιράζει φυλλάδια με μπλε φόντο που διαφημίζουν το «ναι» της ανεξαρτησίας και λίγα βήματα πιο δίπλα κάποιοι άλλοι διανέμουν κόκκινα φυλλάδια που στηρίζουν το «όχι». Δεν λείπουν τα επεισόδια καθώς η 18μηνη διαδικασία του δημοψηφίσματος βρίσκεται στο τέλος της και η υπομονή πολλών Σκοτσέζων έχει εξαντληθεί.
Πρόκειται για μια χώρα, έναν λαό, που έχει χωριστεί στα δύο. Οχι μόνο μεταξύ λογικής και συναισθήματος αλλά φυσικά και πάνω από όλα πολιτικά. Από τη μια, οι Ενωτικοί που θέλουν τη Σκοτία να αποτελεί μέρος του Ηνωμένου Βασιλείου. Από την άλλη, οι Πατριώτες, οι Εθνικιστές για κάποιους, αν και στη συντριπτική τους πλειοψηφία ανήκουν στον χώρο της Κεντροαριστεράς, που ζητούν την απόσχιση της χώρας έπειτα από 307 χρόνια.
Αδύνατη η πρόβλεψη
Κανείς δεν μπορεί να προβλέψει το σημερινό αποτέλεσμα καθώς μέχρι και χθες η διαφορά μεταξύ του «ναι» και του «όχι» ήταν πολύ μικρή ενώ το ποσοστό των αναποφάσιστων σε ορισμένες περιπτώσεις ξεπερνούσε το 14%. Χαρακτηριστικός ήταν ο τίτλος της εφημερίδας «i», της συνοπτικής έκδοσης του «Independent»: «Η μοίρα των Σκοτσέζων στα χέρια των Αναποφάσιστων». Ακόμη και αργά χθες το βράδυ που δημοσιοποιήθηκε η τελευταία δημοσκόπηση, οι αναποφάσιστοι έφταναν το 5%. Σε αυτή τη σφυγμομέτρηση, του ινστιτούτου Ipsos – MORI, με αναγωγή το «όχι» παίρνει 51% και το «ναι» 49%. Αλλά πρόκειται από τη μια για πολύ μικρή διαφορά και από την άλλη κανείς δεν μπορεί να γνωρίζει πώς τελικά θα αντιδράσουν οι αναποφάσιστοι. Αυτοί υπολογίζονται σε 500.000 από τους συνολικά 4.290.000 Σκοτσέζους που έχουν εγγραφεί για να ψηφίσουν. Οι κάλπες άνοιξαν σήμερα στις 7 το πρωί και θα κλείσουν στις 10 το βράδυ τοπική ώρα. Τα πρώτα ενδεικτικά αποτελέσματα αναμένονται αύριο.
Είναι αξιοσημείωτο πως ακόμη και τα ξημερώματα της Τετάρτης βγήκαν στους δρόμους της Σκοτίας οι υποστηρικτές των Ενωτικών σε μια προσπάθεια να προσεγγίσουν άτομα που δουλεύουν τη νύχτα για να τους πείσουν να ψηφίσουν «όχι». Στο ίδιο μήκος κύματος και δεκατέσσερις πρώην ανώτατοι αξιωματικοί του βρετανικού στρατού που με ανοιχτή επιστολή τους υποστηρίζουν ότι αν επικρατήσει το «ναι», αυτό θα σημαίνει αυτόματα εξασθένηση της άμυνας ολόκληρης της Βρετανίας.
Στο αντίποδα, δημοσιεύτηκε στον σκοτσέζικο Τύπο επιστολή του Αλεξ Σάλμοντ, του πρωθυπουργού του τοπικού Κοινοβουλίου της Σκοτίας και υπέρμαχου του «ναι», με την οποία καλεί τους συμπατριώτες του να ψηφίσουν υπέρ της ανεξαρτησίας, λέγοντας πως είναι μια μοναδική ευκαιρία να πάρουν οι Σκοτσέζοι το μέλλον στα χέρια τους.
Διεθνές ενδιαφέρον
Αίσθηση έχουν προκαλέσει και οι τοποθετήσεις πολιτικών από όλο τον κόσμο. Μετά τον Μπαράκ Ομπάμα, εκπρόσωπος του οποίου δήλωσε ότι οι ΗΠΑ θέλουν μια Βρετανία ενωμένη και ισχυρή, και ο πρώην πρόεδρος της χώρας Μπιλ Κλίντον τάχθηκε υπέρ του «όχι» καλώντας τους Σκοτσέζους να πράξουν το ίδιο. Από την άλλη, ο Ισπανός πρωθυπουργός προειδοποίησε ότι μια ανεξάρτητη Σκοτία θα πρέπει να ξανακάνει αίτηση για να ενταχθεί στην Ε.Ε.
Από μια τέτοια σκληρή-πολωτική αναμέτρηση δεν έλειψαν και οι ακραίες καταστάσεις. Είναι χαρακτηριστικό το επεισόδιο που δημιουργήθηκε σε εμπορικό κέντρο του Εδιμβούργου όταν ο αρχηγός της αξιωματικής αντιπολίτευσης Εντ Μίλιμπαντ βρέθηκε αντιμέτωπος με υποστηρικτές της ανεξαρτησίας οι οποίοι τον προπηλάκισαν αποκαλώντας τον «ψεύτη».
Ο ηγέτης των Εργατικών αναγκάστηκε να διακόψει την πολιτική του βόλτα για να αποφευχθούν τα χειρότερα. Κλίμα που δείχνει ότι όποιο και να είναι το αποτέλεσμα, αύριο θα ξημερώσει μια δύσκολη μέρα όχι μόνο για τους Σκοτσέζους και τους υπόλοιπους Βρετανούς, αλλά ίσως και για ολόκληρη την Ευρώπη.
