Της Βίκυς Καπετανοπούλου
Κόλαφο για το τυραννικό, σκοτεινό καθεστώς του διαβόητου Ισλάμ Καρίμοφ στο Ουζμπεκιστάν αποτελεί η νέα έκθεση της οργάνωσης Human Rights Watch, που δόθηκε χθες στη δημοσιότητα. Δέκα με δώδεκα χιλιάδες πολιτικοί κρατούμενοι σαπίζουν στα μπουντρούμια της πολυπληθέστερης κεντροασιατικής χώρας των 30 εκατομμυρίων κατοίκων, υπό την επιλεκτική ανοχή της Ε.Ε. και των ΗΠΑ που κάνουν εδώ και χρόνια τα στραβά μάτια, καθώς το Ουζμπεκιστάν έχει παράσχει πολλάκις «διευκολύνσεις», κυρίως για τις ΝΑΤΟϊκές επιχειρήσεις στο γειτονικό Αφγανιστάν.
Προφασιζόμενες νεφελώδεις και γενικόλογες κατηγορίες, όπως «αντισυνταγματική δραστηριότητα» ή «θρησκευτικό εξτρεμισμό», οι τοπικές υπηρεσίες ασφαλείας έχουν εντείνει τα κύματα αυθαίρετων συλλήψεων την τελευταία δεκαετία, με τον προϋπάρχοντα ισχυρό μηχανισμό καταστολής να ξεσαλώνει πια ενάντια σε κάθε είδους αντιφρονούντες. Βαφτισμένοι «εχθροί του κράτους», στελέχη και υποστηρικτές της ανύπαρκτης αντιπολίτευσης, ακτιβιστές υπέρ των ανθρωπίνων δικαιωμάτων, δημοσιογράφοι, κληρικοί, καλλιτέχνες και επιχειρηματίες έχουν πέσει θύματα: απαγωγών ακόμα κι από το εξωτερικό, κρατήσεων στην απομόνωση, φρικτών βασανιστηρίων και «εξαφανίσεων» στις τρισάθλιες φυλακές της χώρας, έχοντας περάσει συνήθως από δίκες–εξπρές χωρίς νομική υπεράσπιση.
Παράτειναν την κάθειρξη
Συχνά οι βαρύτατες καθείρξεις παρατείνονται για χρόνια με γελοία προσχήματα, όπως συνέβη στον Μουχάμαντ Μπεκγιάνοφ, εκδότη ανεξάρτητης τοπικής εφημερίδας και μέλος αντιπολιτευόμενου κόμματος. Το 1999 Ουζμπέκοι μυστικοί πράκτορες τον απήγαγαν από το διαμέρισμά του στο Κίεβο της Ουκρανίας και με συνοπτικές διαδικασίες δικαστήριο -κεκλεισμένων των θυρών- τον καταδίκασε σε 13 χρόνια κάθειρξη, με την κατηγορία, μεταξύ άλλων, της «απειλής της συνταγματικής τάξης». Λίγες μέρες πριν αποφυλακιστεί το 2012, έφαγε άλλα 5 χρόνια για αόριστες «παραβιάσεις του κανονισμού της φυλακής». Παραμένει ένας από τους πλέον μακροχρόνια φυλακισμένους δημοσιογράφους στον κόσμο.
Σύμφωνα με επίσημα δικαστικά έγγραφα, πολυετείς καθείρξεις άλλων κρατουμένων παρατάθηκαν αλλεπάλληλες φορές με αιτιολογικό όπως «αποτυχία να κρατήσει κάποιος τις παντόφλες του στην αρμόζουσα θέση», «αμφίεση με λευκό πουκάμισο» και «λανθασμένο καθάρισμα καρότων»! Η πολιτική φίμωση και η συστηματική καταπίεση αποτελούν «μόνιμο χαρακτηριστικό της ζωής» στο Ουζμπεκιστάν τις τελευταίες δύο δεκαετίες, αναφέρει η έκθεση, που βασίστηκε σε 150 συνεντεύξεις με πρώην κρατούμενους και συγγενείς νυν φυλακισμένων. Θυμίζουμε πως ο Ισλάμ Καρίμοφ κυβερνά τη χώρα με σιδηρά πυγμή από το 1991, έχοντας προκηρύξει εκλογές εφτά φορές, τις οποίες βέβαια κέρδισε συντριπτικά, παρ' ότι καμία εκλογική διαδικασία δεν έχει κριθεί ελεύθερη και αδιάβλητη από ανεξάρτητους παρατηρητές. Το Ουζμπεκιστάν παραμένει σημαντικό για τη Δύση, διότι είναι η 10η χώρα παγκοσμίως σε αποθέματα χρυσού, 12η σε ουράνιο και διαθέτει πλούσια, ανεκμετάλλευτα ακόμα, κοιτάσματα πετρελαίου και φυσικού αερίου.
