ΡΩΜΗ Του Θεόδωρου Ανδρεάδη Συγγελλάκη
Ο κωμικός Μπέπε Γκρίλλο, επικεφαλής του κόμματος «Κίνημα 5 αστέρων»
REUTERS/ Remo Casilli
Ο Μπέπε Γκρίλο προσπαθεί να τονώσει και πάλι το προφίλ του, μετά την απογοήτευση των ευρωεκλογών, στις οποίες η Κεντροαριστερά του Ρέντσι έλαβε σχεδόν τις διπλάσιες ψήφους από το κίνημα Πέντε Αστέρων. Μιλώντας ενώπιον χιλιάδων υποστηρικτών του, σε φεστιβάλ που οργάνωσε στον αρχαίο ρωμαϊκό ιππόδρομο Τσίρκο Μάσιμο, ο Ιταλός ηθοποιός και πολιτικός θέλησε να δείξει ότι τηρεί τις μέχρι τώρα υποσχέσεις του: από σήμερα, τα Πέντε Αστέρια αρχίζουν να συλλέγουν υπογραφές για την έξοδο της Ιταλίας από το ευρώ, μέσω δημοψηφίσματος. Ο Γκρίλο είναι βέβαιος ότι θα τον ακολουθήσει η μεγάλη πλειοψηφία των Ιταλών και ότι θα καταφέρει να μαζέψει τις αναγκαίες υπογραφές, το πολύ μέσα στο επόμενο εξάμηνο.
Οι περισσότεροι συνταγματολόγοι έχουν δηλώσει κατ’ επανάληψη, βέβαια, ότι η νομοθεσία της χώρας δεν επιτρέπει την πραγματοποίηση τέτοιου είδους δημοψηφίσματος. Ο Γενοβέζος κωμικός το γνωρίζει καλά, αλλά έχει άμεση ανάγκη να δείξει -με θεαματικό τρόπο- ότι συνεχίζει να εκφράζει το κύριο μέτωπο της «αντιπολιτικής», όσους θεωρούν ότι δεν αντιπροσωπεύονται από τις παραδοσιακές πολιτικές δυνάμεις.
Στη λογική αυτή εντάσσεται και η πρωτοβουλία για στήριξη ενός κατώτατου εγγυημένου εισοδήματος, όπως και η κάθετη αντίθεση την οποία εκφράζουν τα Πέντε Αστέρια στα μέτρα του Ματέο Ρέντσι που στοχεύουν σε πιο εύκολες απολύσεις. «Τα μέτρα αυτά θα αυξήσουν εντυπωσιακά το ποσοστό των ανέργων και θα δημιουργήσουν, χωρίς κανένα περιθώριο αμφιβολίας, νέους είλωτες», είπε ο Γκρίλο.
Εσωκομματικά προβλήματα
Από τη μία, με τον τρόπο αυτό, προσπαθεί να εκμεταλλευθεί τη δύσκολη θέση στην οποία βρίσκεται η κεντροαριστερή κυβέρνηση της Ρώμης: ο Ρέντσι υποστηρίζει ότι «οι επιχειρηματίες, αν έχουν ανάγκη, πρέπει να μπορούν να προχωρούν σε απολύσεις» και οι μόνοι που αντιστέκονται δυναμικά είναι η ριζοσπαστική Αριστερά και μέρος των συνδικάτων. Τώρα, στους αμφισβητίες του Ιταλού πρωθυπουργού προστίθενται και τα Πέντε Αστέρια. Από την άλλη, ο Μπέπε Γκρίλο με τις εντυπωσιακές αυτές κινήσεις (οι βουλευτές και γερουσιαστές του απείλησαν, επίσης, ότι μπορεί να εγκαταλείψουν οριστικά την αίθουσα του Κοινοβουλίου) επιχειρεί να καλύψει ένα άλλο, εμφανές κενό. Την έλλειψη, δηλαδή, μιας συνολικής στρατηγικής και, κατά συνέπεια, τη συχνή αλλαγή στάσης, σε κύριας σημασίας ζητήματα, όπως σε εκείνο των μεταναστών και των δικαιωμάτων τους.
Οι δεκάδες αποπομπές από το κίνημα στελεχών που τόλμησαν να διαφωνήσουν με κάποιες θέσεις του Γκρίλο και του συνιδρυτή των Πέντε Aστέρων-Cinque Stelle, Tζανρομπέρτο Καζαλέτζιο, προκάλεσαν σειρά επικρίσεων και αρνητικά σχόλια του ιταλικού και διεθνούς Τύπου. Συνεχίζει, δηλαδή, να παρατηρείται μια ουσιαστική αντίφαση: βουλευτές και γερουσιαστές μπόρεσαν να εκλεγούν χάρη σε «προκριματική διαδικασία» η οποία στήθηκε στο Διαδίκτυο, χωρίς γνωριμίες, έξοδα και αναμονές δεκαετιών. Αυτή η ελευθερία πρόσβασης, όμως, δεν ισχύει για την ανώτατη κλίμακα του κινήματος. Ο Γκρίλο και ο Καζαλέτζιο δεν μπορούν να αμφισβητηθούν. Συνεχίζουν να επιβάλλουν τη γραμμή τους, έτοιμοι να απομακρύνουν όποιον αφήσει να εννοηθεί ότι δεν στηρίζει τις επιλογές τους. Ενα ανοιχτό, οριζόντιο κίνημα μπορεί να κυβερνάται από μια κλειστή και απόμακρη ηγετική ομάδα; Ακόμη μια ιδιαιτερότητα της ιταλικής πολιτικής…
