Του Γιώργου Τσιάρα
Ο Πρωθυπουργός της Σερβίας Αλεξάνταρ Βούτσιτς υποδέχεται με τιμές τον πρόεδρο της Ρωσίας Βλαντίμιρ Πούτιν
REUTERS/ Marko Djurica
Σε ρωσική επίδειξη δύναμης, με αποδέκτη τη Δύση, εξελίχθηκε η ολιγόωρη -αλλά υψηλής (γεω-)πολιτικής σημασίας- επίσκεψη του Βλαντίμιρ Πούτιν στη Σερβία, καθ’ οδόν προς το Μιλάνο, όπου ο Ρώσος πρόεδρος συμμετείχε στη σύνοδο κορυφής Ασίας-Ευρώπης (ASEM). Το κρίσιμο ραντεβού του με τη Γερμανίδα καγκελάριο Ανγκελα Μέρκελ στο περιθώριο της συνόδου χάλασε, βέβαια, αφού ο «τσάρος» καθυστέρησε επιδεικτικά να φτάσει στον ιταλικό Βορρά, όμως το μήνυμά του έφτασε στην ώρα του και ήταν σαφέστατο…
Δεκάδες χιλιάδες Σέρβοι αγνόησαν την καταρρακτώδη βροχή για να παρακολουθήσουν τη στρατιωτική παρέλαση που πραγματοποιήθηκε για την επέτειο των 70 χρόνων της απελευθέρωσης της πόλης από τους ναζί, με τιμώμενο πρόσωπο τον Πούτιν, που έγινε δεκτός από τον κόσμο με επευφημίες και ζητωκραυγές όπως «Ρωσία-Ρωσία» και «Πούτιν είσαι Σέρβος»! Αντίθετα, ο πρέσβης των ΗΠΑ στο Βελιγράδι αρνήθηκε να παραστεί στην εντυπωσιακή παρέλαση, στην οποία «πρωταγωνίστησαν» 4.500 στρατιώτες, πάρα πολλά (ρωσικής κατασκευής) άρματα μάχης, τεθωρακισμένα οχήματα διαφόρων τύπων και πυραυλικά συστήματα, και, βέβαια, οι θεαματικές ακροβασίες των MIG-29 του ρωσικού ακροβατικού σμήνους πάνω από τα κεφάλια των θεατών.
«Ρουκέτες» στον Ομπάμα
Τους δικούς του «πυραύλους» ο Πούτιν τούς έριξε νωρίτερα, προτού πατήσει το πόδι του στη Σερβία: σε συνέντευξη που παραχώρησε στη σερβική εφημερίδα «Politika», ο Ρώσος πρόεδρος Βλαντίμιρ Πούτιν κατηγόρησε ευθέως τον Αμερικανό ομόλογό του Μπαράκ Ομπάμα ότι τηρεί «εχθρική» στάση απέναντι στη Ρωσία, όσον αφορά το ουκρανικό πρόβλημα, ενώ προειδοποίησε τις ΗΠΑ και τους συμμάχους τους για τους κινδύνους που θέτουν για «τη στρατηγική σταθερότητα» του κόσμου «οι απόπειρες άσκησης εκβιασμών επί της Ρωσίας».
Ο Πούτιν αναφέρθηκε συγκεκριμένα στην πρόσφατη ομιλία Ομπάμα ενώπιον της γενικής συνέλευσης του ΟΗΕ κατά την οποία ο Αμερικανός πρόεδρος είχε συμπεριλάβει, ανάμεσα στις μεγαλύτερες παγκόσμιες απειλές, τη «ρωσική επιθετικότητα σε βάρος της Ευρώπης», αλλά και στις αλλεπάλληλες κυρώσεις, οι οποίες όπως είπε «επιβλήθηκαν σε βάρος ολόκληρων τομέων της οικονομίας μας» από τις ΗΠΑ και τους συμμάχους τους.
Ο «τσάρος» κατηγόρησε ευθέως τις ΗΠΑ ότι προκάλεσαν την κρίση στην Ουκρανία και στη συνέχεια απέδωσαν την ευθύνη στη Ρωσία. «Η Ουάσινγκτον υποστήριξε ενεργά το [κίνημα του] Μαϊντάν, το κύμα διαδηλώσεων στην πλατεία Ανεξαρτησίας του Κιέβου, κατά του Ουκρανού προέδρου Βίκτορ Γιανουκόβιτς και άρχισε να κατηγορεί τη Ρωσία όταν οι προστατευόμενοί της στο Κίεβο, λόγω του ακραίου εθνικισμού τους, έστρεψαν εναντίον τους μεγάλο μέρος της Ουκρανίας και ώθησαν τη χώρα στον εμφύλιο πόλεμο».
Υπογράμμισε, ωστόσο, ότι στην περίπτωση αυτή «η Ρωσία είναι ανοιχτή στην συμφιλίωση». «Ελπίζουμε ότι οι εταίροι μας [...] θα θυμηθούν πως η διχόνοια μεταξύ των μεγάλων πυρηνικών δυνάμεων μπορεί να έχει επιπτώσεις στη στρατηγική σταθερότητα του κόσμου», προειδοποίησε ο Πούτιν.
Υπερασπίστηκε τον South Stream
Τα καλύτερα όμως ο Πούτιν τα κράτησε για την κοινή συνέντευξη Τύπου που έδωσε με τον πρωθυπουργό της Σερβίας, Αλεξάνταρ Βούτσιτς. Εκεί, λοιπόν, ο Ρώσος ηγέτης διαβεβαίωσε για ακόμη μία φορά πως η Ρωσία δεν θα διακόψει «με δική της ευθύνη» την παροχή φυσικού αερίου προς τη δυτική Ευρώπη τον ερχόμενο χειμώνα. «Από την πλευρά μας, θα κάνουμε ό,τι μπορούμε για να μη μείνει χωρίς αέριο η Ευρώπη τον χειμώνα» τόνισε ο Πούτιν, αλλά συμπλήρωσε με νόημα πως «εάν παρατηρηθεί ότι η Ουκρανία παίρνει αέριο από το δίκτυο χωρίς να το έχει πληρώσει, τότε η παροχή προς την Ευρώπη θα μειωθεί κατά την ποσότητα που αφαιρέθηκε παράνομα, όπως έγινε και στην κρίση του 2008»… Με άλλα λόγια, αν παγώσουν οι Ευρωπαίοι φέτος, θα φταίνε οι Ουκρανοί «μπαταξήδες»!
Φυσικά, ο Πούτιν υπερασπίστηκε την κατασκευή του αγωγού South Stream, λέγοντας ότι αποτελεί εγγύηση για την ομαλή διοχέτευση του αερίου προς την Ευρώπη, και ευχαρίστησε την κυβέρνηση της Σερβίας, που -προφανώς σε αντίθεση με άλλες «ενδοτικότερες» κυβερνήσεις…- δεν υποχώρησε από την υλοποίηση του έργου. Σχολιάζοντας μάλιστα τις κυρώσεις κατά της Ρωσίας, ο Πούτιν είπε πως «θέλησαν να μας κάνουν τη ζωή δύσκολη και έκαναν δύσκολη τη δική τους ζωή».
Πάντως η αιφνίδια ακύρωση της συνάντησης Μέρκελ – Πούτιν για την ουκρανική κρίση προκάλεσε όπως ήταν αναμενόμενο «παγωμάρα» στο Μιλάνο, καθώς νωρίτερα η Γερμανίδα καγκελάριος συναντήθηκε κανονικά με τον «προστατευόμενο» της Δύσης πρόεδρο της Ουκρανίας Πέτρο Ποροσένκο.
Χθεσινοβραδινές πληροφορίες έκαναν λόγο για νέες διπλωματικές προσπάθειες ώστε να συναντηθούν τελικά οι δύο ηγέτες μετά το δείπνο ή ακόμη και το πρωί.
Πάντως και η Μέρκελ έριξε το «καρφί» της, δηλώνοντας ότι η κατάσταση στην Ουκρανία παραμένει «πολύ δύσκολη» και καλώντας τη Ρωσία να εφαρμόσει πλήρως τη συμφωνία με την Ουκρανία για κατάπαυση του πυρός. Αφησε πάντως με τη σειρά της ένα περιθώριο συνεννόησης με το Κρεμλίνο, τονίζοντας πως οι διεθνείς κυρώσεις που επιβλήθηκαν στη Ρωσία «δεν είναι αυτοσκοπός», προσθέτοντας πως αντιτίθεται σε μέτρα που θα μπορούσαν «να εμποδίσουν τον διάλογο με τη Ρωσία»…
