Της Χριστίνας Πάντζου
Ο Αέσιο Νέβες του Σοσιαλδημοκρατικού Κόμματος της Βραζιλίας (PSDB) επισφραγίζει τη στήριξή του από τους ψηφοφόρους της οικολόγου Μαρίνας Σίλβα
REUTERS/ Paulo Whitaker
Με ένα αβρό χειροφίλημα επισφραγίστηκε η αγαστή συνεργασία της οικολόγου Μαρίνα Σίλβα με τον Αέσιο Νέβες του δεξιού -παρά το όνομά του- Σοσιαλδημοκρατικού Κόμματος της Βραζιλίας (PSDB). Ενισχυμένος από αυτή τη συνεργασία με την υποψήφια που ήρθε τρίτη με 21% στον πρώτο γύρο των εκλογών, οι επαναληπτικές για την ανάδειξη προέδρου στη Βραζιλία στις 26 Οκτωβρίου εξελίσσονται σε θρίλερ. Ο Νέβες προηγείται στις τελευταίες δημοσκοπήσεις με 51% έναντι 49% της Ντίλμα Ρούσεφ, μια διαφορά που παραμένει ωστόσο στα όρια του στατιστικού σφάλματος.
Καθώς η προεκλογική εκστρατεία μπήκε στις τελευταίες της μέρες, τα ΜΜΕ κάνουν λόγο για πόλωση δίχως προηγούμενο σε μια εκλογική αναμέτρηση εξαιρετικά αμφίρροπη, που η χώρα έχει να δει δεκαετίες. Αποφεύγοντας τα συνήθη έως τώρα χτυπήματα κάτω από τη ζώνη, στην τελευταία τους τηλεοπτική συζήτηση οι δύο υποψήφιοι επικεντρώθηκαν στα ζητήματα της οικονομίας και της κοινωνίας. Στην πραγματικότητα, γράφει η El Pais, οι δυο τους επανέλαβαν επί μία ώρα επιχειρήματα που συμπυκνώνουν το απλουστευμένο σύνθημά τους προς τους ψηφοφόρους: το PSDB θα φέρει ανάπτυξη, το Εργατικό Κόμμα (ΡΤ) της Ρούσεφ θα συνεχίσει να μεριμνά για τους φτωχούς. Για μια μονομαχία μονολόγων κάνει λόγο η Comercial, με τον Νέβες να επικαλείται το φόβητρο του πληθωρισμού και των κυβερνητικών σκανδάλων διαφθοράς και την Ντίλμα να προειδοποιεί για τα τερατουργήματα των επικείμενων ιδιωτικοποιήσεων και την αύξηση της μιζέριας.
Εκείνη υπενθυμίζει πως στα χρόνια του ΡΤ 36 εκατ. πολίτες βγήκαν από τη φτώχεια και σήμερα αποτελούν τη νέα μεσαία τάξη που ρίχτηκε μανιωδώς στην κατανάλωση. Το 2013 οι πωλήσεις smartphones αυξήθηκαν κατά 118% και το 35% των χρηστών τους ανήκουν σε αυτήν. Οι πωλήσεις αυτοκινήτων πέρσι εκτοξεύτηκαν στα 2.400.000 και το 48% αντιστοιχεί στη νέα μεσαία τάξη, η οποία την τελευταία δεκαετία δαπάνησε 227% περισσότερο σε διακοπές και τουρισμό και 150% σε ρούχα. Αλλά οι μισοί από αυτούς εξακολουθούν να μένουν σε παραγκουπόλεις και δυσανασχετώντας με την επιβράδυνση της οικονομίας, κατέβηκαν αγανακτισμένοι στους δρόμους διεκδικώντας καλύτερες δημόσιες υπηρεσίες ή διαμαρτυρόμενοι για το τεράστιο κόστος του Μουντιάλ.
Εκείνος αντεπιτίθεται κατηγορώντας τη γι’ αυτές ακριβώς τις αδυναμίες: μόνο το 12% των αυτοκινητόδρομων έχει ασφαλτοστρωθεί, το 81% των 116 νοσοκομείων που δέχονται τα περισσότερα περιστατικά έχει σημαντικές ελλείψεις, μόλις το 12% των δημόσιων έργων που υποσχέθηκε υλοποιήθηκε, καταχρέωσε την Petrobras για να επιδοτήσει τα καύσιμα κ.λπ.
Στις 26 βγαίνει πρόεδρος
Η Ντίλμα αποστρέφεται τον άγριο καπιταλισμό τού laissez-faire και το δείχνει σε κάθε της πρόταση. Ο Νέβες είναι πιστός οπαδός του και το δείχνει επίσης σε όσα υπόσχεται: άνοιγμα των αγορών, διευκόλυνση των ιδιωτικών επενδύσεων, τέλος του προστατευτισμού και του υπέρογκου δημόσιου τομέα. Απλοϊκά η αντιπαράθεση γίνεται ανάμεσα σε κοινωνικά επιτεύγματα και ορθόδοξη οικονομία, ανάμεσα σε ένα ενισχυμένο κοινωνικό κράτος και μια κυρίαρχη ελεύθερη αγορά. Για τον απλό κόσμο τα πράγματα είναι πιο σχηματικά: Οι Εργατικοί και ο «λουλισμός» που συνεχίζει η Ντίλμα είναι με τον λαό, το φιλελεύθερο PSDB είναι με τους τραπεζίτες και τη λιτότητα, γράφει ο Μάικλ Ράιχ του Economist, που προκρίνει τον Νέβες πεισμένος πως «η δύσκολη οικονομική συγκυρία θα ανοίξει τον δρόμο σε νέες πολιτικές από όπου θα απουσιάζει η ηγεμονία της Αριστεράς». Την προτίμηση του Ράιχ μοιράζονται οι χρηματιστηριακές αγορές που τιμωρούν με μεγάλες απώλειες κάθε έστω και μικρή ανάκαμψη της Ντίλμα στις δημοσκοπήσεις.
Ολοι περιμένουν πλέον την τελευταία τους τηλεμαχία την Παρασκευή το βράδυ που ίσως σταθεί καταλυτική για να δώσει σε έναν από τους δύο τη νίκη.
