Της Μαργαρίτας Βεργολιά
Οι κάλπες των πρόωρων βουλευτικών εκλογών στην Ουκρανία «μίλησαν» φιλοδυτικά, αλλά με «φωνή» μάλλον τρεμάμενη, εάν λάβει κανείς υπόψη του ότι 26 από τις συνολικά 450 έδρες δεν διεκδικήθηκαν καν στη χθεσινή κρίσιμη αναμέτρηση (μια και προέρχονται από τη ρωσική πλέον Κριμαία και το εξεγερμένο Ντονμπάς στα ανατολικά), η νέα Βουλή είναι πολυδιασπασμένη (αναμένεται να εκπροσωπηθούν συνολικά 7 κόμματα), ενώ το ποσοστό συμμετοχής έφτασε το 53%. Κοντολογίς, σχεδόν ένας στους δύο δεν πήγε να ψηφίσει…
Εν αναμονή της ανακοίνωσης των πρώτων επίσημων αποτελεσμάτων (225 έδρες κατανέμονται βάσει κομματικής λίστας και 199 είναι μονοεδρικές), τα χθεσινοβραδινά exit-polls έδειχναν το φιλοδυτικό στρατόπεδο υπερενισχυμένο, με τον πολιτικό συνασπισμό του Ουκρανού προέδρου, το Ποροσένκο Μπλοκ, να έρχεται πρώτος, σε μια «πύρρειο» όμως νίκη. Του προδίκαζαν ποσοστό κοντά στο 22,2%-23,1%. Δεύτερο ακολουθεί το Λαϊκό Μέτωπο του απερχόμενου πρωθυπουργού Αρσένι Γιάτσενιουκ, με 19,7-21,8%.
Τρίτο έρχεται το νεοσύστατο κόμμα-έκπληξη Samopomich (Αυτάρκεια), που απαρτίζεται κυρίως από ακτιβιστές και επιχειρηματίες, έχει επικεφαλής τον δήμαρχο της δυτικής πόλης Λβιβ, Αντρέι Σατόβγιε, και φέρεται να συγκεντρώνει ποσοστό μεταξύ 11% και 14,2%. Εκτός απροόπτου, το κομματικό αυτό «τρίπτυχο» αναμένεται να συγκροτήσει μετεκλογικά τον νέο κυβερνητικό συνασπισμό του Κιέβου, με σαφώς φιλοευρωπαϊκή και «μεταρρυθμιστική» κατεύθυνση, κατά τις υποδείξεις του ΔΝΤ και υπό το ανήσυχο «βλέμμα» της Ρωσίας.
Πολλά θα κριθούν βέβαια από τις ισορροπίες στη νέα Ράντα (ουκρανική Βουλή), όπου τα exit-polls (που δεν συμπεριλαμβάνουν τις μονοεδρικές) προβλέπουν την εκπροσώπηση τεσσάρων ακόμη κομμάτων: του φιλορωσικού Αντιπολιτευόμενου Μπλοκ (9,9%-7,6%), του λαϊκιστικού Ριζοσπαστικού Κόμματος του πρώην τηλεπαρουσιαστή Ολεχ Λιάτσκο (6,6%-6,4%), του ακροδεξιού Svoboda (6,3%-5,8%) και του πρώην κυβερνώντος κόμματος Πατρίδα της Γιούλια Τιμοσένκο (5,6%).
Κατά τα λοιπά, οι δημοσκοπήσεις εν μέρει επιβεβαιώθηκαν κι εν μέρει διαψεύστηκαν. Το Κομμουνιστικό Κόμμα δεν κατάφερε να αγγίξει το εκλογικό πλαφόν του 5% και -εάν η τάση αυτή επικρατήσει και στις μονοεδρικές περιφέρειες- κινδυνεύει να μείνει για πρώτη φορά εκτός Βουλής. Εκτός κοινοβουλευτικού «νυμφώνος» μένει τελικά και το -προεκλογικά πολλά υποσχόμενο- κόμμα Ισχυρή Ουκρανία του φιλορώσου Σεργκέι Τιγκίπκο.
Παρά όμως την εμφανή συρρίκνωση του φιλορωσικού «στρατοπέδου» (η εκπροσώπηση του οποίου περιορίζεται στο Αντιπολιτευόμενο Μπλοκ, με επικεφαλής τον πρώην αναπληρωτή πρωθυπουργό και πρώην υπουργό Ενέργειας, Γιούρι Μπόικο), το πολιτικό μήνυμα των πρώτων βουλευτικών εκλογών μετά την επανάσταση του Μεϊντάν παραμένει μπερδεμένο. Η προσδοκία τού Ποροσένκο Μπλοκ για αυτοδυναμία αποδείχθηκε ουτοπική και η συνοχή του φιλοδυτικού «στρατοπέδου» στη νέα Βουλή δεν θα πρέπει να θεωρείται δεδομένη.
«Ανοιχτά ζητήματα, όπως η εφαρμογή των μεταρρυθμίσεων, η καταπολέμηση της διαφθοράς και η διαχείριση της κατάστασης στα ανατολικά της χώρας αποτελούν πρόσφορο έδαφος για αντιπαραθέσεις», επισημαίνει ο ανταποκριτής του BBC στο Κίεβο, Ντέιβιντ Στερν. «Ακόμη και στους κόλπους των ίδιων των κομμάτων υπάρχουν διαφορές, κυρίως από τους “ήρωες του πολέμου και τους στρατιωτικούς διοικητές, που κατέκλυσαν τις κομματικές λίστες», προσθέτει. «Μπορεί η θέση τους στα πεδία των μαχών να ήταν ξεκάθαρη, δεν συμβαίνει όμως το ίδιο και με τις πολιτικές τους θέσεις»…
Δίνοντας το στίγμα τής εφεξής πολιτικής του, ο 49χρονος πρόεδρος Ποροσένκο έκανε χθες μια γεμάτη πολιτικά νοήματα επίσκεψη στην περιφέρεια του Ντονέτσκ, που μαζί με την επίσης εξεγερμένη περιφέρεια του Λουγκάνσκ ετοιμάζουν, μεσούσης της «ματωμένης» εκεχειρίας στα ανατολικά, τις δικές τους τοπικές εκλογές, στις 2 Νοεμβρίου. «Η πλειοψηφία των ψηφοφόρων τάχθηκε υπέρ των πολιτικών δυνάμεων που στηρίζουν το προεδρικό ειρηνευτικό σχέδιο και την εξεύρεση πολιτικής λύσης στην κατάσταση στο Ντονμπάς», ανέφερε ανακοίνωση του ουκρανικού προεδρικού μεγάρου, μετά τα exit-pools που δεν περιλαμβάνουν τις μονοεδρικές περιφέρειες…
Με το που έκλεισαν οι κάλπες άρχισαν και οι καταγγελίες για νοθεία. «Εξασφαλίσαμε ένα καλό αποτέλεσμα και θα εκπροσωπηθούμε στη Βουλή, όμως ποτέ άλλοτε δεν είχαμε τόσο βρόμικες εκλογές στην ιστορία της Ουκρανίας», είπε ο ηγέτης του Αντιπολιτευόμενου Μπλοκ, Γιούρι Μπόικο. Ενα άλλο στέλεχος του κόμματος, ο Γιούρι Παβλένκο, δήλωσε στο Itar-Tass ανήσυχος για το ενδεχόμενο «μαγειρέματος» του αποτελέσματος. Σε περιφέρεια της Οδησσού -για παράδειγμα- αναφέρει το Interfax-Ukraine, υπήρξαν μαζικές παρατυπίες.
Επισήμως, τα τελικά αποτελέσματα αναμένονται σε 10 ημέρες! Το διάστημα αυτό είναι αρκετό, για να ολοκληρωθούν οι διαβουλεύσεις για τον σχηματισμό νέας κυβέρνησης, ανακοίνωσε αργά χθες το βράδυ ο πρόεδρος Ποροσένκο, προαναγγέλλοντας ότι θα αρχίσει από σήμερα κιόλας γύρο επαφών με τα υπόλοιπα φιλοδυτικά κόμματα. Ηδη, ακούγεται το όνομα του νέου πρωθυπουργού. Δεν είναι άλλος από τον… απερχόμενο Αρσένι Γιάτσενιουκ.
