ΙΤΑΛΙΑ Πικρή η νίκη για την Κεντροαριστερά. Θρίαμβος για τον κωμικό ηθοποιό Μπέπε Γκρίλο, ενώ εφτάψυχος αποδείχτηκε ο Μπερλουσκόνι. Μεγάλος χαμένος ο Μόντι. Τα σενάρια της επόμενης μέρας
Του Θεόδωρου Ανδρεάδη Συγγελάκη
Οι ιταλικές εκλογές μάς επιφύλαξαν, για μία ακόμη φορά, τεράστιες εκπλήξεις. Η Κεντροαριστερά δεν πετυχαίνει την ουσιαστική και άνετη νίκη που προέβλεπαν οι δημοσκοπικές εταιρείες μέχρι την περασμένη Παρασκευή.
Η μπερλουσκονική Κεντροδεξιά και η κεντροαριστερή συμμαχία βρίσκονται πολύ κοντά στη Γερουσία, χωρίς να μπορεί, καμία από τις δύο μεγάλες παρατάξεις, να εξασφαλίσει την απαιτούμενη πλειοψηφία των εδρών για να κυβερνήσει τη χώρα.
Δύο, μέχρι αυτή τη στιγμή, οι μεγάλοι νικητές της εκλογικής αναμέτρησης: ο Σίλβιο Μπερλουσκόνι, ο οποίος απέδειξε ότι είναι κάτι παραπάνω από εφτάψυχος, καταφέρνοντας, μέσα σε ενάμιση μήνα, να διπλασιάσει ουσιαστικά τα ποσοστά της συμμαχίας του. Από το 17%, έφτασε το 30%. Ολα αυτά, παρά τα σκάνδαλα, τις δίκες, τις υπόγειες συγκρούσεις των στελεχών που πιέζουν για να διαδεχθούν τον καβαλιέρε.
Ο έτερος αδιαμφισβήτητος νικητής είναι ο Μπέπε Γκρίλο με το κίνημα «Πέντε Αστέρων». Η διαρκής άνοδος στην οποία είχαμε αναφερθεί με έμφαση τις περασμένες ημέρες, επιβεβαιώθηκε με θεαματικό τρόπο. Το κόμμα του Ιταλού ηθοποιού που αμφισβητεί το ευρώ και τον ρόλο των «επαγγελματιών πολιτικών» κατάφερε να ξεπεράσει, πανιταλικά, το 25% και να αναδειχθεί δεύτερη δύναμη σε σημαντικές περιοχές της χώρας, όπως τη Σικελία, όπου αγγίζει το 30%.
Η Κεντροαριστερά (με τη συμμαχία Δημοκρατικού Κόμματος, Αριστεράς και Ελευθερίας και σοσιαλιστών) περίμενε μια «εύκολη» μετεκλογική πραγματικότητα και βρήκε μπροστά της ένα εντελώς διαφορετικό τοπίο: η απόσταση από τον Μπερλουσκόνι είναι μικρή, το μεγάλο προβάδισμα των γκάλοπ εξαφανίστηκε. Στη Βουλή φαίνεται να μπορεί να υπερισχύσει με τρεις μονάδες διαφορά, αλλά στη Γερουσία δεν εξασφαλίζει την πλειοψηφία των εδρών. Οι πολιτικές συνέπειες είναι προφανείς. Η προοδευτική συμμαχία δεν μπορεί «να συνταξιοδοτήσει οριστικά τον καβαλιέρε», όπως δήλωναν με αισιοδοξία μέχρι χθες το απόγευμα γνωστά στελέχη των Δημοκρατικών. Πρέπει οπωσδήποτε να καταφέρει να καταλάβει αν είναι σε θέση να ξανακερδίσει μέρος των απογοητευμένων πολιτών, που δεν εμπιστεύονται, πλέον, τους πολιτικούς και προτίμησαν να ψηφίσουν Γκρίλο.
Και θα ήταν ίσως φρόνιμο να αλλάξει επειγόντως η επικοινωνιακή στρατηγική «χαμηλού προφίλ» που επέλεξε ο κεντροαριστερός υποψήφιος πρωθυπουργός, Πιερ Λουίτζι Μπερσάνι, κατά τη διάρκεια όλης της προεκλογικής εκστρατείας.
Ο Μάριο Μόντι, τέλος, είναι ο πραγματικός, μεγάλος χαμένος της εκλογικής αυτής αναμέτρησης. Η κεντρώα συμμαχία του κινδυνεύει να μείνει εκτός Βουλής και Γερουσίας ή να κερδίσει έναν σχεδόν ασήμαντο ποσοστό εδρών. Πληρώνει την πολιτική λιτότητας, την έλλειψη ταλέντου στις συνεντεύξεις, την απόφασή του, πιθανώς, να μετατραπεί μέσα σε μια νύχτα, από τεχνοκράτης, σε πολιτικό. Ολοι, όμως, περίμεναν ότι θα εξασφάλιζε, τουλάχιστον, το 12% των ψήφων, ενώ τώρα βρίσκεται κάτω από το 10%.
Οσο για τις πιο πιθανές προοπτικές, θα μετρήσουν πολλά: από τη λήξη της θητείας του προέδρου της Δημοκρατίας -σε έναν μήνα- και την ανάγκη εκλογής του διαδόχου του Τζόρτζιο Ναπολιτάνο, μέχρι τις ευρωπαϊκές παρεμβάσεις και νουθεσίες, που θα επιμείνουν, οπωσδήποτε, στην ανάγκη «σταθερότητας».
Τρία τα επικρατέστερα σενάρια: ή μια βραχύβια κυβέρνηση ευρείας συμμετοχής, για την αλλαγή του εκλογικού νόμου και την εκλογή του νέου προέδρου, ή μια προσπάθεια να συσταθεί ένα είδος «οικουμενικής κυβέρνησης» χωρίς τον Μπέπε Γκρίλο ή και νέα, άμεση, προσφυγή στις κάλπες.
Από σήμερα το πρωί, αρχίζουν οι επαφές και οι διαβουλεύσεις. Ο καβαλιέρε χαμογελά, ο Γκρίλο, άνετος, παρακολουθεί τις εξελίξεις και η Κεντροαριστερά προβληματίζεται -για μία ακόμη φορά- σχετικά με το ποια μπορεί να είναι λιγότερο επώδυνη επιλογή.
