ΒΕΝΕΖΟΥΕΛΑ Διχασμένο αποδείχτηκε το εκλογικό σώμα και ο ηγέτης της αντιπολίτευσης Καπρίλες εκμεταλλεύεται τη διαφορά 200.000 ψήφων από τον Μαδούρο, καλώντας τον λαό σε πολιτική ανυπακοή, ενώ απαιτεί να μετρηθούν ξανά οι ψήφοι
Του Γιώργου Τσιάρα
Στο νήμα κρίθηκε τελικά η νίκη για τον Νικολάς Μαδούρο. Οσοι περίμεναν έναν υγιεινό περίπατο για τον διάδοχο του μακαρίτη Ούγκο Τσάβες διαψεύστηκαν οικτρά, αφού ο ηγέτης της αντιπολίτευσης Ενρίκε Καπρίλες κάλυψε τις τελευταίες ημέρες με επιτυχία το «χάντικαπ» και υποχρέωσε τον Μαδούρο σε μια οριακή και, κατά πολλούς αναλυτές, πύρρειο νίκη στις εκλογές της Κυριακής.
Παρά τη δεδομένη εκλογική «εξαργύρωση» του κύματος συμπάθειας για τον εκλιπόντα, ο Μαδούρο τελικά πήρε μόλις το 50,7% των ψήφων, έναντι 49,2% του Καπρίλες, χάνοντας μεγάλο μέρος της «κληρονομιάς» του Τσάβες. Υπενθυμίζεται πως ο μακαρίτης είχε νικήσει τον περασμένο Οκτώβριο τον Καπρίλες με 11 μονάδες διαφορά, λαμβάνοντας 1,6 εκατ. ψήφους περισσότερες από τον 40χρονο αντίπαλό του – διαφορά που στις προχθεσινές εκλογές υποχώρησε στις 235.000 ψήφους μόνον.
Η διαφορά ήταν τόσο μικρή, ώστε ο Καπρίλες πέρασε αμέσως στην αντεπίθεση, καταγγέλλοντας νοθεία και καλώντας τους οπαδούς του σε διαδηλώσεις και «πολιτική ανυπακοή», αν ο Μαδούρο ορκιστεί χωρίς επανακαταμέτρηση: «Δεν έδωσα μάχη ενάντια σε έναν υποψήφιο, αλλά απέναντι σ' ένα ολόκληρο σύστημα κατάχρησης εξουσίας… Κύριε Μαδούρο, εσείς είστε ο ηττημένος… Το σύστημά σας καταρρέει σαν κάστρο στην άμμο – ένα άγγιγμα αρκεί για να πέσει» δήλωσε ο Καπρίλες, απαιτώντας την άμεση ανακαταμέτρηση των ψήφων – την ώρα που μερικές εκατοντάδες οπαδοί του διαμαρτύρονταν καίγοντας λάστιχα στο κέντρο του Καράκας και φωνάζοντας συνθήματα κατά της «απάτης του Μαδούρο». Περιττό, μάλλον, να πούμε πως ανακαταμέτρηση έσπευσε να ζητήσει και ο Λευκός Οίκος, γνωστός θεματοφύλακας των δημοκρατικών διαδικασιών σε όλο τον κόσμο…
Ο Μαδούρο, ο πρώην οδηγός λεωφορείου και πάλαι ποτέ «μάχιμο» μέλος της μαοϊκής αριστεράς, δεν έδειξε να πτοείται: αποδέχτηκε μεν την πρόκληση της ανακαταμέτρησης, αλλά επέμεινε πως η νίκη του –την οποία φυσικά αφιέρωσε στον Τσάβες- είναι « ξεκάθαρη».
«Κέρδισα»
«Κέρδισα… Ηταν ένας τίμιος, νόμιμος και συνταγματικός θρίαμβος» δήλωσε ο Μαδούρο, προειδοποιώντας πως «ξέρει τι πρέπει να κάνει» σε περίπτωση που «κάποιοι έχουν το θράσος να διαφωνήσουν με τον λαό» και να «ποντάρουν στην αστάθεια». Σε κάθε περίπτωση θεωρείται απίθανο να αλλάξει το αποτέλεσμα, αφού οι αρμόδιες εποπτικές αρχές έσπευσαν να το χαρακτηρίσουν «καθαρό».
Ομως ακόμη και οι «τσαβίστας» υποστηρικτές του Μαδούρο έδειξαν να ξαφνιάζονται από την ελαχιστοποίηση της διαφοράς και να ανησυχούν για το μέλλον – κάτι που φάνηκε άλλωστε και από τους πολύ συγκρατημένους πανηγυρισμούς, σε αντίθεση με τα πολυήμερα «πάρτι των δρόμων» ύστερα από αντίστοιχες νίκες του Τσάβες. «Ημαστε χαρούμενοι για τη νίκη, αλλά το αποτέλεσμα δεν ήταν αυτό που περιμέναμε» δήλωσε ένας φανατικός «τσαβίστα» μπροστά στο προεδρικό μέγαρο. «Αυτό σημαίνει ότι πολύς κόσμος που υποστήριζε τον Τσάβες δεν ψήφισε για τον Μαδούρο – πράγμα λογικό» είπε ο 32χρονος Γκρέγκορι Μπέλφορτ.
Αλλά και ο ισχυρότερος εσωκομματικός αντίπαλος του Μαδούρο, ο «συντηρητικός», για τα τσαβικά δεδομένα, πρόεδρος της Βουλής Ντιοσδάδο Καμπέγιο δεν χαρίστηκε στον νέο πρόεδρο, αφού όπως έγραψε στον λογαριασμό του στο twitter «τα αποτελέσματα απαιτούν βαθιά αυτοκριτική». «Αποτελεί μεγάλη αντίφαση το γεγονός πως αρκετοί φτωχοί άνθρωποι ψήφισαν αυτούς που διαχρονικά τους εκμεταλλεύονται. Ας αναζητήσουμε όλοι μαζί ποια είναι τα λάθη μας, αλλά χωρίς να θέτουμε σε κίνδυνο την πατρίδα ή την κληρονομιά του κομαντάντε μας», έγραψε ο ντε φάκτο Νο2 της τσαβικής παράταξης.
Η οριακή νίκη του Μαδούρο λιγοστεύει βέβαια και τα περιθώρια πολιτικών ελιγμών της νέας κυβέρνησης, καθώς τα προβλήματα που καλείται να αντιμετωπίσει είναι σοβαρά και πολυάριθμα, τόσο στο οικονομικό (υψηλός πληθωρισμός, μειωμένη ανάπτυξη, συνεχείς υποτιμήσεις του νομίσματος, ελλείψεις σε βασικά αγαθά) όσο και στο κοινωνικό πεδίο, με τους δείκτες της εγκληματικότητας να συναγωνίζονται ακόμη και αυτούς της γειτονικής Κολομβίας.
Oι κρίσιμοι παράγοντες
Ταυτόχρονα, μεγάλο ρόλο θα παίξει η στάση που θα κρατήσουν στην χωρίς Τσάβες «επόμενη μέρα» του καθεστώτος τόσο οι ένοπλες δυνάμεις, που αντιμετωπίζουν τον Μαδούρο με αρκετή δυσπιστία, όσο και τα στελέχη της λεγόμενης «μπολιβαριανής γραφειοκρατίας» (boliburguesia), της κομματικής νομενκλατούρας που θησαυρίζει όλα αυτά τα χρόνια πίσω από τη βιτρίνα του «τροπικού σοσιαλισμού».
Ενα από τα πρώτα σοβαρά ερωτήματα αφορά την τύχη του… μόνιμου υπουργού Οικονομικών του Τσάβες, του «κρατιστή» Χόρχε Τζιορντανί, για τον οποίο γράφεται πως ίσως αποτελέσει το πρώτο «θύμα» της πολιτικής στροφής του Μαδούρο, στο πλαίσιο ενός νέου προγράμματος δημοσιονομικής λιτότητας που πολλοί αναλυτές το θεωρούν αναγκαίο.
Η κυβέρνηση επιμένει βέβαια πως το ΑΕΠ της χώρας θα αυξηθεί και φέτος κατά 6% περίπου, αλλά η αντιπολίτευση και η πλειονότητα των ξένων ειδικών επιμένουν πως η ανάπτυξη δεν θα ξεπεράσει το 2%, ενώ η διαμάχη επεκτείνεται και γύρω από τα πραγματικά ποσοστά του πληθωρισμού, που σήμερα «τρέχει» περίπου με 20% τον χρόνο, αλλά σύμφωνα με τους ειδικούς μπορεί ώς το τέλος του έτους να ξεπεράσει το 30%.
