ΕΔΩ ΛΑΤΙΝΙΚΗ ΑΜΕΡΙΚΗ
ΒΕΝΕΖΟΥΕΛΑ Η πραγματικότητα πίσω από την εικόνα εμφύλιας σύρραξης
Της Χριστίνας Πάντζου
Από την περασμένη Δευτέρα έχει ξημερώσει μια νέα φάση στην μπολιβαριανή επανάσταση. Η πλειοψηφία των πολιτών της Βενεζουέλας αποφάνθηκε ξεκάθαρα υπέρ της συνέχισης των δύσκολων διεργασιών κοινωνικής μετάλλαξης που ξεκίνησαν μαζί με τον Ούγκο Τσάβες. Και η διαφορά της μόλις 1,5 ποσοστιαίας μονάδας του Νικολάς Μαδούρο από τον ηγέτη της συσπειρωμένης δεξιάς αντιπολίτευσης καταδεικνύει ότι η χώρα διέρχεται μια κρίσιμη καμπή.
Ολα αυτά τα χρόνια, η αντιπολίτευση είχε αρκετές «αφορμές» να στήσει μια έγχρωμη επανάσταση, αρκετή στήριξη από αμερικανικές ΜΚΟ που στο όνομα της «δημοκρατίας» προσφέρουν γενναιόδωρα χρήμα και know how για να οργανώσουν τυποποιημένες κινητοποιήσεις «αγανακτισμένων πολιτών» και να αποσταθεροποιήσουν μη αρεστά καθεστώτα, αλλά καμία ευκαιρία έως σήμερα. Στα 14 χρόνια της μπολιβαριανής διαδικασίας υπήρξαν 18 αναμετρήσεις, που σύμφωνα με διεθνείς παρατηρητές έγιναν με ένα από τα πιο αξιόπιστα ηλεκτρονικά συστήματα ψηφοφορίας και σε όρους απόλυτης διαφάνειας και στις 17 από αυτές, οι οπαδοί του Τσάβες νίκησαν, χάνοντας μόνο το δημοψήφισμα για τη συνταγματική μεταρρύθμιση το 2007.
Οπως σε κάθε προηγούμενη εκλογική αναμέτρηση, η αντιπολίτευση προ καιρού διέσπειρε φήμες για παρατυπίες, συνωμοσίες, επικείμενη νοθεία. Και αναθαρρημένη από τις 230.000 ψήφους διαφοράς πίστεψε πως ήταν η ευκαιρία της, αρνούμενη να αναγνωρίσει το τελικό αποτέλεσμα, όπως άλλωστε έσπευσαν να κάνουν και οι ΗΠΑ. Αλλά την ισχνή διαδήλωση των κυριών των βορείων προαστίων που την Κυριακή βγήκαν στους δρόμους με τις κατσαρόλες, χάλασε ο εκλεγμένος πρόεδρος Νικολάς Μαδούρο, δηλώνοντας ότι αν θέλουν ανακαταμέτρηση θα την έχουν.
Είναι πολύ νωρίς να πει κανείς αν «η αντεπανάσταση μπορεί να περιμένει». Ηδη οι πρώτες διαδηλώσεις λίγων εκατοντάδων «θερμόαιμων» έχουν ξεσπάσει. Στημένες φωτογραφίες με υποτιθέμενους στρατιώτες να πετάνε σε χωματερές δεκάδες κάλπες ή φορτηγά που στην καρότσα τους μεταφέρουν κάλπες μαζί με… χαλιά, που είχαν χρησιμοποιηθεί και σε προηγούμενες εκλογικές εκστρατείες, κάνουν τώρα τον γύρο του Διαδικτύου ως «πειστήρια» δήθεν νοθείας. Σαλβαδοριανοί μισθοφόροι έχουν περάσει στη χώρα το τελευταίο διάστημα με ένα οργανωμένο σχέδιο αποσταθεροποίησης, μεγάλοι προμηθευτές απέσυραν βασικά προϊόντα από τα ράφια και παραμονές των εκλογών υπήρξαν σαμποτάζ στην ηλεκτροδότηση, επιβαρύνοντας το ήδη τεταμένο κλίμα μετά την πολυσυζητημένη υποτίμηση.
Πολλά θα εξαρτηθούν από την ικανότητα της νέας ηγεσίας της χώρας όχι μόνο να αντιμετωπίσει αυτούς τους «εξωτερικούς παράγοντες» αλλά και να κάνει έναν ειλικρινή απολογισμό για τις αιτίες απώλειας τόσων ψήφων, αλλά και για την οικονομική πολιτική. Αυτή η μεταστροφή εκατοντάδων χιλιάδων ψηφοφόρων δεν συνεπάγεται μόνο απώλεια επιρροής, αλλά και τον κίνδυνο να χάσει στη μάχη των ιδεών που πείθουν και κινητοποιούν τον κόσμο να συμμετάσχει σε αυτή τη διαδικασία. Ανάμεσά τους, και εκείνο το 20% των οπαδών του Τσάβες που σε πρόσφατη δημοσκόπηση δήλωσαν ότι «χωρίς αυτόν δεν υπάρχει τσαβισμός». Η μεγάλη πρόκληση είναι μέσα από το έργο της νέας κυβέρνησης να πειστούν πως το κληροδότημα του Τσάβες -παρά τη φυσική του απουσία- παραμένει ζωντανό κι ότι η επανάσταση που τους κάλεσε να κάνουν μαζί, δεν μπορεί να περιμένει: τώρα τους χρειάζεται περισσότερο από ποτέ ως πρωταγωνιστές για να βαθύνει.
