ΙΤΑΛΙΑ Την ανακούφιση για την επανεκλογή του Ναπολιτάνο στην προεδρία διαδέχτηκε ο ρεαλισμός που λέει ότι τα όποια σενάρια για έξοδο της χώρας από το πολιτικό αδιέξοδο δύσκολα θα ευοδωθούν
Της Ελλης Πάνου
Εάν κρίνει κανείς από τις αντιδράσεις των ξένων -αγορών, επενδυτών και ενδόμυχα ίσως και πολιτικών- η Ιταλία μπορεί να ατενίζει σήμερα το μέλλον με περισσότερη αισιοδοξία απ' ό,τι χθες, αφού, έχοντας εκλέξει ως νέο πρόεδρο της χώρας τον… παλιό, τον υπέργηρο Τζόρτζιο Ναπολιτάνο, θα μπορέσει ίσως να συνέλθει από την πολιτική παράλυση, εάν σχηματίσει «σταθερή κυβέρνηση από πρόσωπα ευρείας αποδοχής», εκλεγμένα και μη, πολιτικούς και τεχνοκράτες. Πρέπει βέβαια η κυβέρνηση αυτή, αφενός να καταφέρει να πάρει ψήφο εμπιστοσύνης από τα πολιτικά κόμματα -που δεν μπορούσαν έως τώρα να συμφωνήσουν σχεδόν σε τίποτα- και αφετέρου να γίνει αποδεκτή από τον λαό, που μόλις πριν από δυο μήνες είχε εκφράσει μια διαφορετική βούληση στις κάλπες.
Mε μαστίγιο και καρότο
Κι αυτό είναι το «καλό» σενάριο, που ούτε ο ίδιος ο Ναπολιτάνο δεν φαίνεται να πιστεύει με την καρδιά του. Στην ομιλία του, χθες, μετά την τελετή ορκωμοσίας, βούρκωσε, απείλησε, άστραψε και βρόντηξε, μήπως και συγκινήσει την ηγεσία της Ιταλίας: είπε ότι δέχθηκε μια, χωρίς προηγούμενο, δεύτερη θητεία για να βγει η χώρα από το επικίνδυνο αδιέξοδο. Κατακεραύνωσε τους πολιτικούς για την αποτυχία τους να αλλάξουν τον εκλογικό νόμο -που οδήγησε στο σημερινό αδιέξοδο- κατηγορώντας τους για «ανευθυνότητα και αποτυχία». Τους προέτρεψε να τολμήσουν τώρα να συμφωνήσουν στον σχηματισμό κυβέρνησης ευρείας συμμαχίας. Και τους προειδοποίησε ότι θα παραιτηθεί εάν δεν προχωρήσουν ζωτικές μεταρρυθμίσεις.
Στα 87 του χρόνια ο Ναπολιτάνο έχει αναδειχθεί σε αυτή τη φάση ως η ισχυρότερη προσωπικότητα στη χώρα. Εχοντας πλέον τη δυνατότητα, βάσει του Συντάγματος, να απειλεί με πρόωρες εκλογές, αναμένεται να προχωρήσει ταχύτατα τις διαβουλεύσεις με τα κόμματα, να αποσπάσει «εκβιαστικά» συναινέσεις και ίσως και αύριο να παραδώσει εντολή σχηματισμού κυβέρνησης στον επόμενο πιθανό πρωθυπουργό. Αυτός, με τη σειρά του, θα έχει το δύσκολο καθήκον να επιλέξει για το υπουργικό του συμβούλιο, πρόσωπα αποδεκτά και από τη διασπασμένη Κεντροαριστερά και από την κεντροδεξιά του Μπερλουσκόνι και από τον κεντρώο χώρο υπό τον Μάριο Μόντι.
Το δημοφιλές «Κίνημα των 5 Αστέρων» του Μπέπε Γκρίλο, άλλωστε, έχει εξ αρχής αποκηρύξει την εκλογή Ναπολιτάνο, μαζί με τον κόμμα Αριστερά, Οικολογία, Ελευθερία του Νίκι Βέντολα, που μέχρι τώρα συμπορευόταν με τον συνασπισμό της Κεντροαριστεράς.
Οπως σημειώνει και ο αναλυτής Ρόμπερτ Ο' Ντάλι στο Economist Intelligence Unit, μπορεί η επανεκλογή του Ναπολιτάνο να καθησύχασε, ωστόσο η διαδικασία άφησε βαθιά πληγωμένη την Κεντροαριστερά, πράγμα που «θα είναι πηγή μεγάλης αστάθειας για την επόμενη κυβέρνηση», η οποία έτσι κι αλλιώς θα έχει δύσκολο δρόμο μπροστά της και πιθανότατα μικρή διάρκεια ζωής, αφού γεννήθηκε από πολιτική αναγκαιότητα και όχι από τη λαϊκή εντολή.
Τα περισσότερα ιταλικά μέσα ενημέρωσης θεωρούν ότι μεταξύ των φαβορί για το αξίωμα του πρωθυπουργού είναι ο Ενρίκο Λέτα, ο 46χρονος απερχόμενος αντιπρόεδρος του διχασμένου πλέον Δημοκρατικού Κόμματος και ο 75χρονος βετεράνος κεντροαριστερός πολιτικός Τζουλιάνο Αμάτο, δύο φορές πρωθυπουργός, το 1992-1993 και το 2000-2001, ο οποίος, παραδίδοντας τότε στον νικητή των εκλογών, Σίλβιο Μπερλουσκόνι, δεσμεύτηκε δημόσια ότι αποχωρεί οριστικά και αμετάκλητα από την πολιτική σκηνή.
Τώρα, βέβαια, ίσως «αναγκαστεί» να επιστρέψει, αλλά ήδη ιταλικά μέσα ενημέρωσης του θυμίζουν τις «υποσχέσεις» του, υπογραμμίζοντας ότι ίσως δεν είναι κατάλληλη επιλογή, στην εποχή της λιτότητας, ένας πρώην πολιτικός που σήμερα παίρνει σύνταξη 31.000 ευρώ τον μήνα (αν και δωρίζει ένα μέρος της, όπως ισχυρίζεται ο ίδιος) και ο οποίος, όντας και στενός συνεργάτης του Μπετίνο Κράξι, δεν φαίνεται να είχε χειριστεί με τον καλύτερο τρόπο τα μεγάλα σκάνδαλα διαφθοράς που συγκλόνισαν τη δεκαετία του 1980 και 1990 τη χώρα.
