ΙΣΠΑΝΙΑ Λιτότητα και σκάνδαλα καταβαραθρώνουν στα γκάλοπ τη δεξιά κυβέρνηση, ενώ «χαστούκι» δέχονται και οι Σοσιαλιστές. Στη γειτονική Πορτογαλία προσγειώνεται σήμερα η τρόικα
Της Βίκυς Καπετανοπούλου
Καταβαραθρώνεται η λαϊκή υποστήριξη στο κυβερνών κόμμα του Μαριάνο Ραχόι λόγω των σκανδάλων διαφθοράς, της σκληρής λιτότητας και της κλιμακούμενης ύφεσης, καθώς η ισπανική κοινή γνώμη παραμένει απαισιόδοξη για τις προοπτικές της χώρας στο πολιτικό και οικονομικό πεδίο, όπως καταδεικνύει πρόσφατη δημοσκόπηση του κρατικού Κοινωνιολογικού Κέντρου Ερευνών (CIS). Οι μισοί και πλέον από τους 2.482 ερωτηθέντες χαρακτηρίζουν την πολιτική κατάσταση στην Ισπανία «πολύ κακή», θεωρούν τα κόμματα τον λιγότερο αξιόπιστο δημόσιο θεσμό και τη διαφθορά το δεύτερο μεγαλύτερο πρόβλημα στην πατρίδα τους μετά την ανεργία–ρεκόρ του 27%.
Στην πρόθεση ψήφου το δεξιό Λαϊκό Κόμμα (PP) «βουλιάζει» λαμβάνοντας ποσοστό 34%, μία ποσοστιαία μονάδα πιο χαμηλά σε σχέση με τον Ιανουάριο και περισσότερες από δέκα μονάδες κάτω σε σχέση με το 44,6% που είχε συγκεντρώσει όταν κέρδισε τις εκλογές τον Νοέμβριο του 2011. Σύμφωνα με τη σφυγμομέτρηση, το 56% των πολιτών δηλώνουν ότι δεν εμπιστεύονται τον Ραχόι, καθώς η αγανάκτηση του κόσμου έχει χτυπήσει «κόκκινο» μετά τις αποκαλύψεις για τα διαβόητα «μαύρα» ταμεία του κόμματος και την εμπλοκή του ονόματος του ίδιου του πρωθυπουργού στην υπόθεση.
Μέσα στο κλίμα συνολικής απαξίωσης των μεγάλων κομμάτων της Ισπανίας, η δυσαρέσκεια της κοινής γνώμης αποτυπώνεται και στα χαμηλά ποσοστά -μόλις 28,2%- που λαμβάνει το Σοσιαλιστικό Κόμμα (PSOE), κάνοντας «βουτιά» πέντε και πλέον ποσοστιαίων μονάδων σε σχέση με έναν χρόνο πριν. Αντίστοιχα, το 53% των ερωτηθέντων δηλώνουν ότι δεν εμπιστεύονται ούτε τον ηγέτη των Σοσιαλιστών και αρχηγό της αξιωματικής αντιπολίτευσης, Αλφρέντο Πέρεθ Ρουμπαλκάμπα. Ανοδο στην εκλογική τους δύναμη καταγράφουν μόνον τα μικρά κόμματα, όπως το κεντρώο UPyD και η Ενωμένη Αριστερά (IU).
Τα συνδικάτα υπολογίζουν πως περισσότεροι από ένα εκατομμύριο άνθρωποι σ' όλη τη χώρα συμμετείχαν στις αντικυβερνητικές διαδηλώσεις της Πρωτομαγιάς, αλλά το… αυτί του Ραχόι δεν μοιάζει να ιδρώνει. Πού να 'χε και κανονικό μνημόνιο η Ισπανία! Στο λεγόμενο Πρόγραμμα Σταθερότητας για τα έτη 2013-2016, που υπέβαλε η κυβέρνηση της Μαδρίτης στην Ε.Ε. στα τέλη του Απρίλη, δεν προβλέπεται μόνο νέος πέλεκυς, ύψους 3 δισ. ευρώ στις δαπάνες για τη δημόσια υγεία το 2013 με παράλληλη διεύρυνση στη συμμετοχή των ασφαλισμένων, αλλά και… μονιμοποίηση τουλάχιστον ώς το 2014 -ίσως και περαιτέρω- των αυξήσεων στους φόρους εισοδήματος, επιχειρήσεων και ακινήτων. Η αντιπολίτευση δηλώνει εξοργισμένη με τον ολοένα και πιο πρόθυμο πρωθυπουργό, που αφενός «αμέλησε» να παρουσιάσει αυτά τα μέτρα δημοσίως στη χώρα του πριν τα σερβίρει στις Βρυξέλλες κι αφετέρου πέρσι τα είχε βαφτίσει «προσωρινά». Κι όπως, άλλωστε, έχει αποδείξει πολλάκις το ελληνικό πείραμα, ουδέν μονιμότερον χαράτσι του προσωρινού…
Φαίνεται, όμως, πως τα χειρότερα έπονται, καθώς Ισπανοί τραπεζίτες αφήνουν να διαρρεύσει η ανησυχία τους ότι ίσως χρειαστούν επιπλέον κρατικά κονδύλια για να μπορέσουν να πωληθούν τα ήδη κρατικοποιημένα ισπανικά πιστωτικά ιδρύματα και να διασωθεί η «κακή τράπεζα» Sareb με τα χιλιάδες μη εξυπηρετούμενα στεγαστικά δάνεια. Τα 41 δισ. ευρώ, που έλαβε το 2012 η Ισπανία από την Ε.Ε. για να περισώσει τον κλυδωνιζόμενο τραπεζικό της τομέα, επιβάρυναν κατά 3,5% το ΑΕΠ και το ήδη υψηλό για τα αυστηρά κριτήρια της ευρωζώνης δημοσιονομικό έλλειμμα. Αν η Μαδρίτη χρειαστεί να εκταμιεύσει κι άλλα χρήματα από τα συνολικά 100 δισ. ευρώ που της έχουν εγκρίνει οι Βρυξέλλες για την ανακεφαλαιοποίηση των τραπεζών της, είναι ορατός ο κίνδυνος, όπως επισημαίνει το Reuters, να φουσκώσει ακόμη περισσότερο το έλλειμμα, ίσως και πάνω από το 100% του ΑΕΠ, απειλώντας να εκτινάξει σε δυσθεώρητα ύψη το ισπανικό κρατικό χρέος. Το μάρμαρο θα κληθούν και πάλι να το πληρώσουν οι φορολογούμενοι, ο Ισπανός υπουργός Οικονομικών, όμως, αρνήθηκε να κάνει οποιοδήποτε σχόλιο για το θέμα…
Στην έτερη χώρα της Ιβηρικής, την Πορτογαλία, καταφτάνει σήμερα η τρόικα για να εξετάσει τα νέα μέτρα, που εξήγγειλε την περασμένη εβδομάδα η κεντροδεξιά κυβέρνηση, και να δώσει το πράσινο φως για την εκταμίευση της επόμενης δόσης των 2 δισ. ευρώ από το συνολικό πακέτο των 78 δισ. ευρώ που έχουν εγκρίνει οι διεθνείς δανειστές. Μετά την απόρριψη αρκετών φορολογικών μέτρων από το Συνταγματικό Δικαστήριο, που τίναξε στον «αέρα» τον κρατικό προϋπολογισμό, ο πρωθυπουργός Πέδρο Πάσος Κοέλιο ανακοίνωσε σε αντικατάστασή τους την αύξηση των ορίων συνταξιοδότησης κατά ένα χρόνο στα 66 έτη, την επιβολή 40ωρης αντί 35ωρης εργασίας στο Δημόσιο και την εθελούσια έξοδο 30.000 δημοσίων υπαλλήλων. Κύκλοι στις Βρυξέλλες εκφράζουν ανησυχία για τη συνταγματικότητα των… φρέσκων μέτρων, η κυβέρνηση όμως επιμένει ότι έχει συμμορφωθεί πλήρως με τις επιταγές του Δικαστηρίου.
