ΡΩΣΙΑ Με την επίσκεψη Κέρι, οι δύο χώρες επιχειρούν να επαναπροσδιορίσουν τις σχέσεις τους καταδικάζοντας από κοινού τον ισλαμικό εξτρεμισμό με τη βοήθεια του Τελ Αβίβ, που επιχειρεί να υποβαθμίσει τη σημασία των βομβαρδισμών του στη Δαμασκό

Του Νικόλα Ζηργάνου

«Οι Ηνωμένες Πολιτείες και η Ρωσία μοιράζονται κοινά συμφέροντα στη Συρία, τη σταθερότητα στην περιοχή αλλά και το να μην μπορούν οι εξτρεμιστές να δημιουργούν προβλήματα», τόνισε ο Τζον Κέρι στον Βλαντιμίρ Πούτιν, στην χθεσινή τους τετ α τετ συνάντηση στο Κρεμλίνο, στην οποία κυριάρχησε η συριακή κρίση. Ο Αμερικανός αντιπρόεδρος έφτασε στη Μόσχα στον απόηχο της διπλής ισραηλινής αεροπορικής επίθεσης του περασμένου Σαββατοκύριακου κατά της Δαμασκού και τα ρωσικά ΜΜΕ τον υποδέχτηκαν με μπαράζ αρνητικών δημοσιευμάτων για την ισραηλινή επιθετικότητα, την οποία η Ουάσιγκτον όχι μόνο δεν καταδίκασε, αλλά δικαιολόγησε ως πράξη που συνδέεται με την ασφάλεια του Ισραήλ. Ηταν ο τρίτος, μετά τον Ιανουάριο, βομβαρδισμός στόχων μέσα σε συριακό έδαφος, μια κατάφωρη παραβίαση εθνικής κυριαρχίας, την οποία χαρακτήρισε ως «κήρυξη πολέμου» η Δαμασκός μέσα σε εκκωφαντική σιωπή από τον ΟΗΕ.

Στο κλίμα της Γενεύης

Οι συνομιλίες του Κέρι με τον Ρώσο πρόεδρο και στη συνέχεια με τον υπουργό Εξωτερικών Σεργκέι Λαβρόφ, στοχεύουν -πέρα από την αναθέρμανση των διμερών σχέσεων που είχαν περάσει περίοδο ψυχρότητας και καχυποψίας επί των ημερών της Χίλαρι Κλίντον- στην αναζωογόνηση των «συνομιλιών της Γενεύης», που κατέληξαν τον περασμένο Ιούνιο σε πλαίσιο αρχών για τον τερματισμό του συριακού εμφυλίου πολέμου και την αναζήτηση πολιτικής λύσης.

Από τότε, οι δύο πλευρές δεν κατάφεραν να προσεγγίσουν σε ένα συγκεκριμένο σχέδιο κοινά αποδεκτό για τη μετά Ασαντ εποχή, όμως, συγκλίνουν στην εκτίμηση ότι δεν υπάρχει στρατιωτική λύση και πως ούτε οι αντάρτες μπορούν να ανατρέψουν με τα όπλα το καθεστώς, ούτε και ο κυβερνητικός στρατός μπορεί να νικήσει τους εξεγερμένους. Ουάσιγκτον και Μόσχα συμφωνούν επίσης -ιδιαίτερα μετά την τρομοκρατική επίθεση στη Βοστόνη και την ανάμιξη τσετσενικής καταγωγής ισλαμιστών- ότι πρέπει να απομονωθούν οι τρομοκράτες της Αλ Νούσρα που μάχονται στα συριακά πεδία κρατώντας στο ένα χέρι το καλάσνικοφ και στο άλλο το κοράνι. Ομως, από εκεί και πέρα αρχίζουν τα δύσκολα και οι αντιφάσεις, καθώς στη συριακή κρίση εμπλέκονται ευρύτερα συμφέροντα περιφερειακών δυνάμεων όπως το Ισραήλ, η Τουρκία, το Ιράν και η Σαουδική Αραβία.

Παρέμβαση Ερντογάν

Είναι χαρακτηριστική η δήλωση του πρωθυπουργού της Τουρκίας, Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν, ο οποίος καταδίκασε απερίφραστα την ισραηλινή επίθεση και επισήμανε πως «οι αεροπορικές επιδρομές του Ισραήλ προσφέρουν σε χρυσό δίσκο πλεονεκτήματα και ευκαιρίες στο παράνομο καθεστώς του Ασαντ, να παραμείνει στην εξουσία». Στην πράξη, ο Ερντογάν λέει αυτό που σκέφτονται όλοι. Αν το Τελ Αβίβ πάρει ενεργό μέρος στον πόλεμο κατά του Ασαντ, στην ουσία συμπλέει με τους εξτρεμιστές ισλαμιστές και υπονομεύει πολιτικά τη συριακή αντιπολίτευση.

Ωστόσο, ο Τζον Κέρι μετέφερε στον Βλαδιμίρ Πούτιν, σύμφωνα με ισραηλινά ΜΜΕ, μήνυμα του Ισραήλ, πως δεν σκοπεύει να αναμιχθεί στον πόλεμο στη Συρία υπέρ καμίας πλευράς και πως οι αεροπορικές επιδρομές δεν στοχοποιούν το καθεστώς. Το Ισραήλ ισχυρίζεται πως η κόκκινη γραμμή του είναι να σταματήσει η αποστολή εξελιγμένων πυραυλικών συστημάτων από τη Δαμασκό προς τη σιιτική οργάνωση Χεζμπολάχ του Λιβάνου, σύμμαχο του Ασαντ, αλλά και της Τεχεράνης. Ισραηλινά ΜΜΕ αναφέρουν επίσης ότι το Τελ Αβίβ, έστειλε με διπλωματικά κανάλια σχετικές διαβεβαιώσεις στον Ασαντ, ο οποίος από την πλευρά του απειλεί με αντίποινα. «Δεν υπάρχουν άνεμοι του πολέμου» δήλωσε ο στρατηγός Γιαΐρ Γκολάν, διοικητής των ισραηλινών δυνάμεων στη μεθόριο με τον Λίβανο και τη Συρία.

Ομως, ο καιρός στην Μέση Ανατολή είναι άστατος και οι άνεμοι φυσάνε κατά το δοκούν, με την καταιγίδα που ακούει στο όνομα «Ιράν» να κυριαρχεί ως εμμονή σε κάθε κίνηση, σε κάθε σκέψη του Νετανιάχου.

Ισραηλινή εμμονή με Ιράν

Μπορεί το Ισραήλ να μη έλθει να εμπλακεί σε έναν πόλεμο στη Συρία, αλλά δεν θα διστάσει να εμπλέξει ολόκληρη τη Μέση Ανατολή σε περιπέτειες προκειμένου να καταφέρει αποφασιστικό πλήγμα κατά του πυρηνικού προγράμματος της Τεχεράνης. Και ο Ασαντ είναι ο κρίκος που ενώνει τους σιίτες του Ιράν με τη Χεζμπολάχ στον Λίβανο, μια σχέση που το Ισραήλ θα κάνει τα πάντα να την υπονομεύσει και να τη διασπάσει.