ΚΙΝΑ Ο έλεγχος των γεννήσεων για να μην αυξηθεί ο πληθυσμός κρύβει πρακτικές υποχρεωτικών αμβλώσεων και στειρώσεων, καθώς και χρηματισμού κρατικών αξιωματούχων

Της Ελλης Πάνου

Τον περασμένο Φεβρουάριο, 11 κρατικοί αξιωματούχοι από το Κέντρο Ελέγχου Γεννήσεων κοντά στο Γουενζού στην ανατολική επαρχία Ζεζιάνγκ έκαναν επιδρομή στο σπίτι του 39χρονου Τσεν Λιάντι, μετά από καταγγελίες ότι έχει παραβιάσει τους αυστηρούς κανόνες που επιτρέπουν μόνο ένα παιδί για κάθε ζευγάρι. Εγινε καυγάς με τον πατέρα, που προσπάθησε να τους εμποδίσει -ανέφεραν τα κρατικά μέσα ενημέρωσης- ενώ η μητέρα δέχθηκε να τους ακολουθήσει, παραδίδοντας το μωρό της, ένα αγοράκι 13 μηνών, στην αγκαλιά του συζύγου της. Το τι έγινε μετά είναι αρκετά θολό. Το τραγικό αποτέλεσμα όμως ήταν ότι το παιδάκι βρέθηκε κάτω από τις ρόδες του αυτοκινήτου των αξιωματούχων. Η αστυνομία είπε πως ερευνά το περιστατικό, πολλοί όμως υποστήριξαν ότι το «περιστατικό» έγινε σκόπιμα, καθώς οι Αρχές, ειδικά στην επαρχία, δείχνουν πολλές φορές «υπερβάλλοντα» ζήλο στην εφαρμογή της «πολιτικής του ενός παιδιού».

Yποχρεωτικές αμβλώσεις

Τον περασμένο χρόνο είχαν προκαλέσει σοκ οι εικόνες που κυκλοφόρησαν σε διάφορα blog μιας γυναίκας που κείτονταν νεκρή δίπλα στο έμβρυό της μετά από αναγκαστική άμβλωση σε προχωρημένη εγκυμοσύνη. Παρόλο που οι αναγκαστικές επεμβάσεις τέτοιου είδους και οι αναγκαστικές στειρώσεις επίσημα απαγορεύονται, οι πιέσεις που ασκούνται στους τοπικούς αξιωματούχους να πετύχουν τους στόχους των γεννήσεων ανά επαρχία οδηγούν συχνά σε εγκληματικές παραβιάσεις των νόμων.

«Στην Κίνα, η γέννηση, όπως και κάθε άλλη πτυχή της ανθρώπινης ζωής, είναι βαθιά πολιτική υπόθεση» έγραψε πρόσφατα στην Guardian ο συγγραφέας Μα Ζιανγκ, υποστηρίζοντας ότι για το Κομμουνιστικό Κόμμα, ο πληθυσμός της χώρας είναι ένας «αριθμός χωρίς πρόσωπο, που μπορεί να αυξηθεί ή να μειωθεί κατά το δοκούν, κι όχι μια κοινωνία που αποτελείται από άτομα με μοναδικές επιθυμίες και απαραβίαστα δικαιώματα».

Ο Μάο Τσε-Τουνγκ ενθάρρυνε τις γεννήσεις, γράφει ο Μα, «και η μητέρα μου έκανε πέντε παιδιά, ενώ μια γειτόνισσά μας έκανε 11 και ανακηρύχθηκε “Ηρωίδα Μητέρα”». Αλλά ο Ντενγκ Σιαοπίνγκ, όταν ανέλαβε τα ηνία, πείστηκε ότι, για να πετύχει η χώρα τους οικονομικούς στόχους της για το 2000, θα πρέπει ο πληθυσμός να περιοριστεί στο 1,2 δισεκατομμύριο ψυχές. Γι' αυτό και το 1979 υιοθετήθηκε, τότε ως «προσωρινό μέτρο», η πολιτική του ενός παιδιού. Τριάντα χρόνια αργότερα ωστόσο αυτό το βάρβαρο πείραμα εξακολουθεί να βρίσκεται σε ισχύ.

Το 2007 αναφέρθηκαν σοβαρά επεισόδια στην επαρχία Μπομπάι της νοτιοδυτικής περιφέρειας Γκουανσί. Υπό την πίεση των Αρχών της περιφέρειας ώστε να παραμείνουν οι γεννήσεις «μέσα στους στόχους», τοπικοί αξιωματούχοι εξαπέλυσαν εφόδους για να εντοπίσουν τους… παραβάτες. Συγκέντρωσαν ανά ομάδες 17.000 γυναίκες και τις υπέβαλαν σε στείρωση και αμβλώσεις, επιβάλλοντας συνολικά περίπου 7,8 εκατομμύρια γιουάν (800.000 λίρες) σε πρόστιμα για «παράνομες γεννήσεις» και λεηλατώντας τα σπίτια όσων αρνήθηκαν να πληρώσουν. Δεκάδες χιλιάδες χωρικοί ξεχύθηκαν τότε στο κέντρο της Μπομπάι και πυρπόλησαν κυβερνητικά γραφεία.

Η αφίσα

Ενα χρόνο μετά τα επεισόδια, ο Μα πήγε στην Μπομπάι όπου τα καμένα κτίρια είχαν επισκευαστεί, αλλά η οργή δεν είχε καταλαγιάσει. Μια μεγάλη πινακίδα στην είσοδο της πόλης, που κοσμούσε η αφίσα ενός ζευγαριού με το μωρό τους, θύμιζε στους κατοίκους ότι «εάν κάθε οικογένεια επωφεληθεί από τον οικογενειακό προγραμματισμό, κάθε χωριό μπορεί να ευτυχήσει και να ευημερήσει».

Ο Κινέζος συγγραφέας μίλησε με τον κόσμο, θέλοντας να μάθει τι προκάλεσε τα επεισόδια. «Αυτοί οι διεφθαρμένοι αξιωματούχοι, που χρησιμοποίησαν τις επιδρομές για να βάλουν λεφτά στην τσέπη», του είπε ένας άνδρας. Με οδηγό έναν άλλο ντόπιο, ταξίδεψε σε ένα απομονωμένο χωριό για να επισκεφθεί μια οικογένεια που βρέθηκε στο στόχαστρο των Αρχών στις περσινές επιδρομές. «Δεξιά κι αριστερά στον δρόμο -γράφει στο οδοιπορικό του- υπήρχαν διάσπαρτες πλινθόκτιστες καλύβες, με διάφορα μισοσβησμένα συνθήματα, ένα από τα οποία έγραφε: “Μετά το πρώτο παιδί: βάλε σπιράλ. Μετά το δεύτερο: κάνε στείρωση. Μετά το τρίτο: σκότωσε, σκότωσε, σκότωσε”».

Ο Μα συναντήθηκε με την 30χρονη Αν Λι, που μεγάλωνε 4 παιδιά και φρόντιζε και τους ηλικιωμένους γονείς της. Τη ρώτησε για την αναγκαστική άμβλωση που υπέστη κι εάν οι άνδρες της υπηρεσίας οικογενειακού προγραμματισμού βούτηξαν και τις οικονομίες της.

«Με σακάτεψαν», του απάντησε. «Δεν μπορούσα να σταθώ όρθια επί εβδομάδες. Ξόδεψα πολλά χρήματα για παυσίπονα. Θέλησα να πάω στην πρωτεύουσα για να τους καταγγείλω στις Αρχές, αλλά η αστυνομία με γύριζε κάθε φορά πίσω. Πλήρωσα χιλιάδες γιουάν πρόστιμο για τη δεύτερη, την τρίτη και την τέταρτη κόρη μου, αλλά μου είπαν ότι αυτά δεν φτάνουν και ότι έπρεπε να δώσω από 10.000 γιουάν (1.060 λίρες) στον καθένα τους. Δεν ξέρω εάν το μωρό που έχασα ήταν αγόρι ή κορίτσι. Οταν έφτασαν στην πόρτα μου κρατούσα στην αγκαλιά μου τη μικρότερη κόρη μου. Μου την βούτηξαν από την αγκαλιά, με κλότσησαν στην κοιλιά και με ανάγκασαν να μπω σε ένα αυτοκίνητο. Στην κλινική μού έκαναν μια ένεση και όταν ξύπνησα δυο ημέρες μετά, το μωρό μου είχε χαθεί. Ενα μήνα αργότερα κατάλαβα πως εκτός από άμβλωση μου είχαν κάνει και στείρωση. Σε όλες τις γυναίκες έκαναν στείρωση. Εκτός από αυτές που κατάφεραν να δραπετεύσουν. Τώρα κοίτα πώς έχω γίνει: ένα ερείπιο».

Πωλούνται παιδιά

Οσες κατάφεραν να ξεφύγουν κατέφυγαν στον ποταμό Γιανγκτσέ. Για εκεί κίνησε και ο Μα. Συνάντησε μια γυναίκα που έμενε σε μια βάρκα με την οικογένειά της. «Πριν φύγω από την Μπομπάι», του είπε, «μου έκαναν άμβλωση. Ηταν αγόρι. Ημουν οκτώ μηνών έγκυος. Ηταν ακόμα ζωντανό όταν η νοσοκόμα το τράβηξε από τα σωθικά μου. Ηταν ένα σκληρό πλασματάκι. Αρπαξε το μανίκι της νοσοκόμας και δεν άνοιγε με τίποτα τη γροθιά του. Επρεπε να του ανοίξει τα δάκτυλα ένα ένα πριν το πετάξει στα σκουπίδια».

Από εκεί ο Μα ταξίδεψε με φέριμποτ και μαούνες στη νότια επαρχία Γκουανγκντόνγκ. «Στην κινεζική φιλοσοφία», γράφει στην Guardian, «οι ποταμοί αντιπροσωπεύουν το ζωοποιό γιν, το “αιώνιο θηλυκό”. Διαπίστωσα, όμως, ότι μεταχειρίζονται τα ποτάμια με τον ίδιο σκληρό τρόπο, όπως και τα γυναικεία κορμιά. Στα ξέβαθα, ο θάνατος είναι πανταχού παρών: σάπια σκουπίδια, πλαστικά, ψόφια ζώα και παρασυρμένες από το ρεύμα… σακούλες σκουπιδιών με νεκρά έμβρυα και νεογέννητα μωρά».

Στην επαρχία Φενγκζόνγκ, επισκέφθηκε έναν γιατρό με ειδικότητα στα… πάντα: από τα δόντια μέχρι αμβλώσεις και παράνομες υιοθεσίες. «Οι περισσότερες γυναίκες που έρχονται για άμβλωση συμφωνούν να γεννήσουν το παιδί εάν βρεθεί πλούσιο ζευγάρι να το αγοράσει», λέει ο γιατρός. «Τα κρατικά ορφανοτροφεία πουλάνε τα κορίτσια για 40.000 γιουάν (4.250 λίρες) και συνήθως είναι υποσιτισμένα κι άρρωστα. Εγώ πουλάω υγιή βρέφη στη μισή τιμή, αλλά όχι σε ξένους. Αυτοί μπορούν να αγοράσουν μόνο από το κράτος!».

Παριστάνοντας τον ρεπόρτερ κρατικού μέσου από το Πεκίνο, ο Μα είχε σε μικρή πόλη της Γκουανγκντόνγκ μια αποκαλυπτική συζήτηση με αξιωματούχο τοπικού κέντρου οικογενειακού προγραμματισμού. Του έδειξε τα βιβλία της υπηρεσίας, όπου σχολαστικά εγγράφεται ο έμμηνος κύκλος και τα αποτελέσματα των εξετάσεων όλων των γυναικών της πόλης που είναι σε ηλικία τεκνοποίησης και τον ξενάγησε στο «ιατρείο» με τον υπέρηχο, το χειρουργικό κρεβάτι και δίπλα ένα μεγάλο καλάθι για τα «σκουπίδια». Του είπε ότι το 98% των γυναικών έχουν υποχρεωτικά τοποθετήσει σπιράλ, ότι κάθε 3 μήνες τις καλεί από τα μεγάφωνα για εξετάσεις υπερήχου, προκειμένου να διαπιστωθεί εάν τα σπιράλ είναι στη θέση τους. Κι ακολούθησε ο εξής διάλογος:

- Πώς ξέρετε πότε είναι ο έμμηνος κύκλος κάθε γυναίκας;

- Πρέπει να αναφέρει τον κύκλο της στους παρατηρητές του κέντρου που έχουν αναλάβει τη γειτονιά της.

- Και πώς ξέρουν ότι δεν λέει ψέματα;

- Εάν υποψιαστούν το παραμικρό, θα ψάξουν στα σκουπίδια της για σερβιέτες.

- Κι εάν διαπιστώσετε ότι έμεινε έγκυος χωρίς άδεια;

- Θα την αναλάβουμε.

- Τι εννοείτε;

- Θα την πείσουμε να κάνει άμβλωση. Εάν αρνηθεί πρέπει να πληρώσει πρόστιμο τρεις φορές τις ετήσιες αποδοχές της. Πριν από μερικά χρόνια, οι Αρχές επέμεναν να πιάσουμε τους στόχους μας, γι' αυτό και δεν μπορούμε να αφήσουμε κανέναν να ξεφύγει. Πρέπει να μαζεύουμε κάθε έγκυο γυναίκα και να την φέρνουμε εδώ για άμβλωση.

- Κι εάν αρνηθεί να έλθει;

- Είμαστε τέσσερις, δεν έχει καμία πιθανότητα να γλιτώσει. Η εξαδέλφη μου ήταν έξι μηνών έγκυος και αναγκάστηκα να την σύρω μέχρι εδώ και να επιβλέψω ο ίδιος την άμβλωση. Δεν μου μιλάει έκτοτε…

Οι Κινέζοι αξιωματούχοι πρόσφατα ανακοίνωσαν ότι στο πλαίσιο της πολιτικής του ενός παιδιού έχουν γίνει 336.000.000 αμβλώσεις και 196.000.000 στειρώσεις, ενώ τον Μάρτιο η κυβέρνηση υποστήριξε ότι δεν πρόκειται να αλλάξει τις βασικές αρχές αυτής της πολιτικής, που έχει ήδη χαλαρώσει αφού αφορά πλέον μόνο το 35,9% του πληθυσμού.

Τόνισε ότι το 11% των πολιτών -κυρίως μειονότητες- έχει δικαίωμα να κάνει και δύο και τρία παιδιά, ενώ το 52,9%, που ζει ως επί το πλείστον σε αγροτικές περιοχές, όταν το πρώτο παιδί είναι κορίτσι, επιτρέπεται το ζευγάρι να δοκιμάσει και δεύτερη φορά για να πετύχει αγόρι, που είναι πιο χρήσιμο. Στο εξής, λέει το Πεκίνο, ο στόχος είναι να διατηρηθεί η αναλογία 1,8 παιδιά ανά ζευγάρι, όπως πρέπει δηλαδή για να «υπάρχει αρμονία με την οικονομία, τα αποθέματα της χώρας και το περιβάλλον».