ΤΟΥΡΚΙΑ Η… ορθοστατική, ειρηνική και σιωπηλή διαμαρτυρία που εγκαινίασε ένας καλλιτέχνης βρήκε πολλούς μιμητές, σχολιάστηκε από την κυβέρνηση, ενώ την αντέγραψαν και οι οπαδοί του Ερντογάν
Της Μαργαρίτας Βεργολιά
«Μα να στέκεται όρθιος επί τόση ώρα, χωρίς καν να πάει τουαλέτα για ένα ολόκληρο οκτάωρο! Αυτή δεν είναι βίαιη, αλλά ειρηνική διαμαρτυρία, που όλοι βλέπουν με καλό μάτι». Τάδε έφη χθες ο αντιπρόεδρος της τουρκικής κυβέρνησης, Μπουλέντ Αρίντς, σχολιάζοντας τη νέα -κι επί του παρόντος πολιτικά ανώδυνη- εκδήλωση λαϊκής ανυπακοής, που εγκαινίασε τη Δευτέρα ο καλλιτέχνης Ερντέμ Γκουντούζ κι έκτοτε εξαπλώνεται σε όλη την Τουρκία.
Στη Σμύρνη, για παράδειγμα, ένας διαδηλωτής στεκόταν ένα ολόκληρο 24ωρο όρθιος σε κεντρική πλατεία, πίνοντας μόνο νερό, αναφέρει το πρακτορείο Doğan – μεταδίδοντας παράλληλα ασυνήθιστες εικόνες με αστυνομικούς να διαβάζουν αραχτοί βιβλία στην Ταξίμ της Κωνσταντινούπολης, σε μικρή απόσταση από μια ομάδα όρθιων, σιωπηλών διαδηλωτών. «Καλό θα ήταν οι διαδηλωτές να μη στέκονται όρθιοι για ώρες», συμβούλευσε ο Αρίντς, «αλλά για λίγα λεπτά και μετά να πηγαίνουν στις δουλειές τους»…
Καθώς τον λόγο έχει τώρα λοιπόν ο συμβολισμός, οπαδοί του Ερντογάν αποφάσισαν να κάνουν ακριβώς το ίδιο, αρχής γενομένης από οκτώ άνδρες, που έκαναν χθες τη δική τους… ορθοστατική αντιδιαδήλωση στην Ταξίμ, φορώντας μπλουζάκια με το σύνθημα «Στεκόμαστε όρθιοι απέναντι στον Ορθιο Ανδρα». Κρατώντας τις δικές της αποστάσεις ασφαλείας, η οργάνωση-ομπρέλα των αντικυβερνητικών διαδηλώσεων «Αλληλεγγύη Ταξίμ» κάλεσε τον κόσμο σε μία άλλη μορφή διαμαρτυρίας, αφήνοντας τα παπούτσια του έξω από τον Πύργο του Γαλατά, σε ένδειξη συμπαράστασης σε όσους τραυματίστηκαν ή συνελήφθησαν στις τρεις εβδομάδες της βίαιης καταστολής.
Μέσα σε αυτό το κλίμα… τεταμένης ηρεμίας γύρω από το πάρκο Γκεζί -που δεν είναι πια προσβάσιμο στο πλήθος- πολίτες τώρα μετέχουν μαζικά σε ανοιχτές συζητήσεις, σε τριγύρω αλσύλλια και αμφιθέατρα, με κεντρικό θέμα τη μετεξέλιξη των κινητοποιήσεών τους. 350 χιλιόμετρα νοτιοανατολικά, εν τω μεταξύ, περίπου 5.000 αντικυβερνητικοί διαδηλωτές συγκρούονταν μέχρι και χθες τα ξημερώματα με την αστυνομία. Μικροεπεισόδια ξέσπασαν στην Αγκυρα, ενώ 94 διαδηλωτές που συνελήφθησαν τις προηγούμενες ημέρες -μεταξύ αυτών 20 οργανωμένοι οπαδοί της ποδοσφαιρικής Μπεσίκτας- παραπέμπονταν στον εισαγγελέα για την απαγγελία κατηγοριών περί υποκίνησης παράνομων διαδηλώσεων και βίας.
Ο εισαγγελέας Μουαμέρ Ακάς, γνωστός από τις έρευνες για το σκάνδαλο Εργκένεκον -γράφει η Hürriyet- έθεσε διάφορα ερωτήματα: εάν οι διαδηλωτές χρηματίστηκαν με 25.000 τουρκικές λίρες για να μετέχουν στις διαδηλώσεις, ποιος πλήρωσε για τις αντιασφυξιογόνες μάσκες που φορούσαν, εάν ισχύουν οι πληροφορίες ότι οργάνωναν έφοδο στο γραφείο του Τούρκου πρωθυπουργού στη συνοικία Μπεσίκτας…
Ο Ταγίπ Ερντογάν συνεχίζει εν τω μεταξύ ακάθεκτος τη συσπείρωση της εκλογικής του βάσης. Από αύριο και μέχρι την Κυριακή, έχουν προγραμματιστεί νέες συγκεντρώσεις οπαδών του κυβερνώντος ΑΚΡ, τυπικά στο πλαίσιο της προεκλογικής εκστρατείας για τις δημοτικές εκλογές του επόμενου Μαρτίου.
Ομως η συντονισμένη αυτή προσπάθεια του Τούρκου πρωθυπουργού να αναδομήσει το πολιτικό προφίλ του προσκρούει διαρκώς σε νέα «εμπόδια». Χθες, ο στρατιωτικός διοικητής του ΡΚΚ κατηγόρησε ανοιχτά την Αγκυρα ότι κωλυσιεργεί στην προώθηση της ειρηνευτικής συμφωνίας με τους Κούρδους και προειδοποίησε ανοιχτά ότι η συμφωνία κατάπαυσης του πυρός μπορεί ανά πάσα στιγμή να τιναχθεί στον αέρα. Προς την ίδια κατεύθυνση φαίνεται, δε, ότι οδεύουν τώρα και οι ενταξιακές διαπραγματεύσεις της Τουρκίας με την Ε.Ε., καθώς η Γερμανία και η Ολλανδία εμφανίζονται αποφασισμένες να μη δώσουν το πράσινο φως στο άνοιγμα του κεφαλαίου «Περιφερειακή Πολιτική», στη διακυβερνητική διάσκεψη της 26ης Ιουνίου.
Μέσα σε αυτή τη συγκυρία, ο Αμερικανός πρέσβης στην Αγκυρα, Φράνσις Ριτσαρντόνε, συναντήθηκε χθες με σύμβουλο του Ερντογάν, στα γραφεία του ΑΚΡ στην τουρκική πρωτεύουσα, διαμηνύοντας με νόημα ότι «οι ΗΠΑ εμπιστεύονται την τουρκική Δημοκρατία».
