→ΑΙΓΥΠΤΟΣ Παρά την πολιτική ίσων αποστάσεων που κρατά η Ουάσινγκτον απέναντι στα δύο αιγυπτιακά στρατόπεδα, η επίσκεψη του Μπερνς έδωσε το έναυσμα για να εκδηλωθούν τα αντιαμερικανικά αντανακλαστικά και των δύο
Της Μαργαρίτας Βεργολιά
Δύο σειρές στρατιωτικών οχημάτων είχαν αναπτυχθεί από νωρίς χθες κοντά στο τέμενος Ράμπαα αλ Ανταουίγια του βορειοανατολικού Καΐρου, όπου έχουν στρατοπεδεύσει εδώ και δύο εβδομάδες οι υποστηρικτές του ανατραπέντος προέδρου Μόρσι. Το προηγούμενο βράδυ, ελικόπτερα του στρατού είχαν ρίξει στην περιοχή φυλλάδια καλώντας τους συγκεντρωμένους να διαλυθούν ησύχως. Χθες το απόγευμα, καθώς βρισκόταν σε εξέλιξη νέα μεγάλη διαδήλωση της Μουσουλμανικής Αδελφότητας στην αιγυπτιακή πρωτεύουσα, οι εισαγγελικές αρχές διέτασσαν τη σύλληψη άλλων 7 ανώτατων μελών της ισλαμικής οργάνωσης και ο στρατός προειδοποιούσε ανοιχτά με σκληρά αντίποινα, σε περίπτωση που οι διαδηλωτές επιχειρούσαν και πάλι να πλησιάσουν σε στρατιωτικές εγκαταστάσεις…
Μερικές εκατοντάδες μέτρα μακρύτερα, η στρατιωτική και πολιτική ηγεσία είχε κρίσιμες συνομιλίες με τον Αμερικανό αναπληρωτή ΥΠΕΞ, Ουίλιαμ Μπερνς -στην πρώτη αυτή επίσκεψη υψηλόβαθμου αξιωματούχου της Ουάσινγκτον στην Αίγυπτο μετά την ανατροπή του Μόρσι. «Εάν ο Μπερνς διέσχιζε με το αυτοκίνητο το κέντρο του Καΐρου», γράφει το πρακτορείο Reuters, «θα είχε δει ένα τεράστιο πανό με την εικόνα της Αμερικανίδας πρέσβεως στο Κάιρο, Ανι Πέτερσον, και το μήνυμα: «Γύρνα στην πατρίδα σου, στρίγγλα»!
Του γύρισαν την πλάτη
Φυσικά, αυτή η βόλτα δεν έγινε ποτέ. Ομως, ο Ουίλιαμ Μπερνς έλαβε ένα ξεκάθαρο μήνυμα από το κλίμα αντιαμερικανισμού που εδραιώνεται πια και στα δύο εγχώρια στρατόπεδα, υπέρ και κατά του Μόρσι. Τόσο το σαλαφιστικό κόμμα αλ-Νουρ όσο και το επαναστατικό κίνημα Ταμάροντ αρνήθηκαν την πρόσκληση να συναντηθούν μαζί του, επικαλούμενα καθένα από τη δική του σκοπιά την αμφιλεγόμενη ανάμειξη των ΗΠΑ στις εγχώριες εξελίξεις.
Πιστός πάντως στην πολιτική ίσων αποστάσεων που τηρεί στο διπλωματικό προσκήνιο ο Λευκός Οίκος, από την αρχή της κρίσης, ο Μπερνς επανέλαβε από το Κάιρο ότι «οι ΗΠΑ δεν παίρνουν το μέρος κανενός» στην ανοιχτή πολιτικο-στρατιωτική διαμάχη της Αιγύπτου. «Δεν επιχειρούμε να επιβάλουμε το δικό μας μοντέλο» υποστήριξε, εκφράζοντας την πεποίθηση ότι η χώρα «δεν διατρέχει τον κίνδυνο να επαναλάβει το τραγικό παράδειγμα της Συρίας». Σε κάθε περίπτωση, κάλεσε τον στρατό να αποφύγει τις πολιτικά υποκινούμενες συλλήψεις και ποινικές διώξεις…
Ομως, στην κορυφή της ατζέντας των ξεχωριστών συναντήσεων που είχε ο Μπερνς με τον αρχηγό των Ενόπλων Δυνάμεων στρατηγό Αλ Σίσι, τον μεταβατικό πρόεδρο Μανσούρ και των προσωρινό πρωθυπουργό Ελ Μπεμπλάουι βρέθηκαν άλλα, πιο καυτά ζητήματα. Στις δύο ώρες των διαβουλεύσεων με τον Αλ Σίσι -γράφει η «Αλ Αχράμ»- συζητήθηκε διεξοδικά το μέλλον της αμερικανικής βοήθειας στην Αίγυπτο, η οποία λειτουργεί μέχρι και σήμερα σαν ομφάλιος λώρος στις διακρατικές σχέσεις, αλλά θα έπρεπε διά… ροπάλου και νόμου να κοπεί, εάν η Ουάσινγκτον αναγνώριζε ότι συνομιλεί με πραξικοπηματίες.
«Δεδομένου ότι το στρατιωτικό σκέλος της έχει ήδη χορηγηθεί για το τρέχον οικονομικό έτος, δεν υφίσταται λόγος να ληφθεί άμεσα οποιαδήποτε απόφαση γύρω από την αμερικανική βοήθεια, που φαντάζει ισχνή μπροστά στα 12 δισ. δολάρια, τα οποίο προσέφεραν στο Κάιρο τα αραβικά κράτη του Κόλπου», σχολιάζει σε άρθρο του στο al Monitor ο καθηγητής Διεθνών Σχέσεων και αναλυτής Ντάνιελ Σέρουερ. «Η πραγματική επιρροή των ΗΠΑ έγκειται σε ένα εικονικό βέτο στα 4,8 δισ. δολάρια του υπό διαπραγμάτευση με το ΔΝΤ δανείου», υποστηρίζει. Αλλά αυτό «έχει ως προϋπόθεση δραστικές περικοπές στις κρατικές επιδοτήσεις σε τρόφιμα και φάρμακα, οι οποίες θα μπορούσαν να πυροδοτήσουν κι άλλη λαϊκή εξέγερση». Εκτός κι εάν η Ουάσινγκτον αποφάσιζε να παρέμβει για τη χαλάρωση των σκληρών όρων…
Κι εκεί το ΔΝΤ
Οι περισσότεροι αναλυτές θεωρούν την προσφυγή στο ΔΝΤ προδιαγεγραμμένη, εκτιμώντας ότι αποτελεί πια το μοναδικό εχέγγυο προς τους επενδυτές για δομικές μεταρρυθμίσεις. Προς το παρόν, η αραβική βοήθεια έχει διευρύνει τα περιθώρια ελιγμών για την υπό σύσταση μεταβατική κυβέρνηση -η οποία ήδη απαρτίζεται από αρκετούς, αμερικανοσπουδαγμένους και μη, φιλελεύθερους οικονομολόγους, με πρώτον τη τάξει τον νέο υπουργό Οικονομικών και βετεράνο της Παγκόσμιας Τράπεζας, Αχμέτ Γκαλάλ.
Χθες, ο νεοδιορισθείς υπουργός Σχεδιασμού, Ασραφ αλ Αράμπι, υποστήριξε ότι δεν βλέπει κάποια αναγκαιότητα για άμεση επανέναρξη των συνομιλιών με το ΔΝΤ. Τουλάχιστον όχι πριν από το τέλος του έτους, οπότε -βάσει του επίσημου χρονοδιαγράμματος- η χώρα θα οδηγηθεί στις κάλπες. Για καλό και για κακό, ωστόσο, ο Ελ Μπεμπλάουι διόρισε χθες έναν ανώτερο αξιωματικό της αστυνομίας, τον Μοχάμεντ Αμπού Σάντι, στην κεφαλή του υπουργείου Προμηθειών, αρμόδιου για την εγχώρια διανομή τροφίμων και καυσίμων…
