Η κεντρική τράπεζα της Αγγλίας διευκόλυνε το 1939 τους ναζί να πουλήσουν χρυσό που είχαν κλέψει από την Τσεχία
Του Μπάμπη Μιχάλη
Χρυσό που έκλεψαν οι ναζί, μετά την εισβολή τους στην Τσεχοσλοβακία, πουλούσε το 1939 η Τράπεζα της Αγγλίας, αγνοώντας τη βρετανική κυβέρνηση. Σύμφωνα με έγγραφα της δεκαετίας του ’50, τα οποία δόθηκαν προχθές στη δημοσιότητα, με αφορμή την ψηφιοποίηση αρχειακού υλικού, στο ξεκίνημα του Β΄ Παγκοσμίου Πολέμου η βρετανική κεντρική τράπεζα έπαιξε καθοριστικό ρόλο σε μία από τις πιο σκοτεινές υποθέσεις της ιστορίας των κεντρικών τραπεζών.
Τα ντοκουμέντα αποκάλυψαν ότι τον Μάρτιο του 1939 η Τράπεζα Διεθνών Διακανονισμών (BIS) –γνωστή και ως η «τράπεζα των κεντρικών τραπεζών», που σήμερα εδρεύει στη Βασιλεία της Ελβετίας- είχε ζητήσει από την Τράπεζα της Αγγλίας (ΒΟΕ) να μεταφέρει χρυσό αξίας 5,6 εκατ. στερλινών εκείνη την εποχή (και 736,4 εκατ. στερλινών σήμερα) από ένα λογαριασμό που διατηρούσε σ’ αυτήν η κεντρική τράπεζα της Τσεχίας σε έναν άλλο λογαριασμό της γερμανικής κεντρικής τράπεζας Reichsbank.
Νωρίτερα, τον Σεπτέμβριο του 1938, με τη συμφωνία του Μονάχου οι ναζί είχαν προσαρτήσει τη Σουδητία, περιοχή της Τσεχοσλοβακίας, ενώ τον Μάρτιο του 1939 κατέλαβαν εισβάλλοντας και το υπόλοιπο της χώρας. Η βρετανική κυβέρνηση από την πλευρά της είχε διατάξει το πάγωμα όλων των περιουσιακών στοιχείων της Τσεχοσλοβακίας στο Λονδίνο.
Παρ’ όλα αυτά η Τράπεζα της Αγγλίας -που κρατούσε μεγάλη ποσότητα χρυσού της BIS στα θησαυροφυλάκιά της- επέλεξε να υλοποιήσει το αίτημα της Τράπεζας Διεθνών Διακανονισμών και να διευκολύνει τους ναζί. Χρυσός αξίας 4 εκατ. στερλινών από τον παραπάνω λογαριασμό μεταφέρθηκε στη συνέχεια με τη βοήθεια της βρετανικής κεντρικής τράπεζας σε τράπεζες του Βελγίου και της Ολλανδίας, ενώ ο υπόλοιπος πουλήθηκε στο Λονδίνο. Το περιστατικό αυτό αποτελεί μια από τις μαύρες σελίδες στην ιστορία της BIS. Aυτό όμως που δεν είχε γίνει γνωστό μέχρι σήμερα ήταν ο ρόλος της Τράπεζας της Αγγλίας, η οποία δεν αρκέστηκε μόνο σε αυτή την «εξυπηρέτηση» προς τους ναζί.
Συναλλαγές
«Υπήρξε ακόμη μία συναλλαγή χρυσού την 1η Ιουνίου 1939, όταν πραγματοποιήθηκαν πωλήσεις χρυσού αξίας 440.000 στερλινών και αποστολές χρυσού στη Νέα Υόρκη, αξίας 420.000 στερλινών, από τον λογαριασμό Νο. 19 της BIS. Στον λογαριασμό αυτό υπήρχε χρυσός που είχε μεταφερθεί στο Λονδίνο από τη Reichsbank», αναφέρει το σχετικό ντοκουμέντο.
Τα έγγραφα αποκαλύπτουν ακόμη ότι, στα τέλη Μαΐου του 1939, ο τότε διοικητής της κεντρικής τράπεζας, Μόνταγκιου Νόρμαν, έκανε «γαργάρα» το ερώτημα του Βρετανού υπουργού Οικονομικών, Τζον Σάιμον, για το αν η BΟE είχε ακόμα χρυσό της Τσεχίας στην κατοχή της. «Ο διοικητής της κεντρικής τράπεζας δεν έδωσε καμία εξήγηση, λέγοντας ότι απλά η ΒΟΕ διακρατούσε κατά διαστήματα χρυσό από την BIS και ότι δεν γνώριζε αν αποτελούσε δικό της περιουσιακό στοιχείο ή του διεθνούς οργανισμού. Ως εκ τούτου, δεν μπορούσε να πει κατά πόσον ο χρυσός φυλασσόταν για λογαριασμό της Εθνικής Τράπεζας της Τσεχοσλοβακίας».
