Τριακόσια χρόνια συμπληρώνονται φέτος από την υπογραφή της Συνθήκης της Ουτρέχτης το 1713, στο πλαίσιο της οποίας η εθνική και εδαφική κυριαρχία του μικρού αλλά ιδιαίτερα σημαντικού γεωστρατηγικού θύλακα του Γιβραλτάρ πέρασε από την Ισπανία στη Βρετανία. Ακόμα και σήμερα, όμως, ο περίφημος «Βράχος» -με έκταση μόλις 6,8 τετραγωνικά χλμ. και 30.000 κατοίκους- αποτελεί «μήλον της έριδος» μεταξύ των δύο Ευρωπαίων εταίρων και συμμάχων. Σύμφωνα με το Σύνταγμα του 2006, απολαμβάνει καθεστώς αυτονομίας από τη Βρετανία, με εξαίρεση τους τομείς της άμυνας και της εξωτερικής πολιτικής, που παραμένουν ευθύνη του Λονδίνου. Διοικείται από κυβερνήτη, που διορίζεται από τη βασίλισσα, και πρωθυπουργό, που διορίζεται από τον κυβερνήτη ύστερα από βουλευτικές εκλογές.
Η μαζική απομάκρυνση του άμαχου πληθυσμού κατά τη διάρκεια του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου και το κλείσιμο των συνόρων την περίοδο της δικτατορίας του Φράνκο, από το 1969 ώς το 1982 για τους πεζούς διερχόμενους και ώς το 1985 για τα οχήματα, υπήρξαν οι σοβαρότερες κρίσεις στη σύγχρονη ιστορία της ακροτελεύτιας χερσονήσου της Ιβηρικής. Δεν είναι, άλλωστε, τυχαίο ότι ο εθνικιστής δικτάτορας αποκαλούσε το Γιβραλτάρ «στιλέτο στη ραχοκοκαλιά της Ισπανίας».
Εδώ και μισόν αιώνα, ακόμα και μετά την αποκατάσταση της Δημοκρατίας, η κυβέρνηση της Μαδρίτης εγείρει συχνά-πυκνά ζητήματα κυριαρχίας και επανάκτησης του ελέγχου του, με τη συνδρομή και της βασιλικής οικογένειας.
Το 1954 η Ισπανία διέκοψε τις αερομεταφορές, σε ένδειξη διαμαρτυρίας για την επίσκεψη στο Γιβραλτάρ της βασίλισσας της Βρετανίας Ελισάβετ. Το 1981 ο Ισπανός βασιλιάς Χουάν Κάρλος «μποϊκόταρε» τον γάμο Καρόλου και Νταϊάνας, επειδή το πριγκιπικό ζεύγος σχεδίαζε να ξεκινήσει τον μήνα του μέλιτος από το Γιβραλτάρ! Εκκωφαντικά απούσα και η βασίλισσα Σοφία από την περσινή φιέστα για τα 60 χρόνια στη μοναρχία της Ελισάβετ.
Διπλωματικές προσπάθειες επί κυβερνήσεων Μάργκαρετ Θάτσερ και Τόνι Μπλερ και προτάσεις για καθεστώς κοινής κυριαρχίας με την Ισπανία απορρίφθηκαν, πιο πρόσφατα το 2002 μέσω δημοψηφίσματος στο Γιβραλτάρ με συντριπτικό ποσοστό 98,9%.
Τις τελευταίες δεκαετίες ο «Βράχος» έχει μετατραπεί σε τουριστικό και φορολογικό παράδεισο, προσφέροντας offshore τραπεζικές υπηρεσίες και διαδικτυακό τζόγο. Το 2006 υπογράφτηκε η τριμερής συμφωνία της Κόρδοβα, που προβλέπει κοινή χρήση του αεροδρομίου, πληρωμή συντάξεων σε Ισπανούς εργάτες που δούλευαν στο Γιβραλτάρ και αναβάθμιση των τηλεπικοινωνιών του. Τον Ιούλιο του 2009, ο τότε υπουργός Εξωτερικών της Ισπανίας Μιγκέλ Μορατίνος έγινε το πρώτο μέλος του υπουργικού συμβουλίου της Ισπανίας που επισκέφθηκε το Γιβραλτάρ εδώ και τρεις αιώνες!
