ΗΠΑ και Αραβες στηρίζουν την αντιπολίτευση, ενώ η Ρωσία προς το παρόν διατηρεί και τον Ασαντ στο κάδρο της νέας εποχής, την ίδια στιγμή που η τουρκική ισλαμική οργάνωση IHH πέτυχε σημαντική διπλωματική νίκη

Του Νικόλα Ζηργάνου

Τόσο κοντά, αλλά και τόσο μακριά, βρίσκονται Αμερικανοί και Ρώσοι που συμφωνούν για την άμεση εξεύρεση πολιτικής λύσης στη Συρία, αλλά ο καθένας προωθεί τη δική του πλατφόρμα, σύμφωνα με τα δικά του συμφέροντα. Αύριο θα συναντηθούν και πάλι στη Γενεύη οι τρεις «Μπ», όπως ονόμασε ήδη ο διεθνής Τύπος τους αναπληρωτές υπουργούς Εξωτερικών ΗΠΑ και Ρωσίας, Ουίλιαμ Μπερνς και Μιχαήλ Μπογκντάνοφ και τον ειδικό απεσταλμένο του γ.γ. του ΟΗΕ και του Αραβικού Συνδέσμου, Λακτάρ Μπραχίμι.

Στο τραπέζι βρίσκεται ένα σχέδιο άμεσης κατάπαυσης του πυρός, μεταβατική κυβέρνηση εθνικής ενότητας στη Δαμασκό και εκλογές για τη μετά Ασαντ εποχή. Οι τρεις συμφωνούν για μια δημοκρατική Συρία που θα διατηρήσει την εδαφική της ακεραιότητα και που θα συνεχίσει να είναι πλουραλιστική στην εθνοτική και θρησκευτική αντιπροσώπευση στο κράτος και τους θεσμούς. Δύση και Μόσχα δεν επιθυμούν να διολισθήσει η Συρία σε πολυδιάσπαση, σε «λιβανοποίηση», και αντιλαμβάνονται ότι όσο καθυστερεί μια πολιτική λύση που θα φέρει την αλλαγή καθεστώτος συντεταγμένα τόσο αυξάνονται οι φόβοι να κυριαρχήσει και να δημιουργήσει τετελεσμένα στο έδαφος η εξτρεμιστική ισλαμική ένοπλη αντιπολίτευση της οργάνωσης «Αλ Νούρσα» και να επικρατήσει μια χαοτική αλλαγή και μακρόχρονος θρησκευτικός εμφύλιος.

Ομως εδώ σταματούν οι συμπτώσεις απόψεων και αρχίζουν οι αντιθέσεις. Η Ουάσιγκτον αλλά και ο Αραβικός Σύνδεσμος συντάσσονται με τη συριακή αντιπολίτευση (Αδελφοί Μουσουλμάνοι, Ελεύθερος Συριακός Στρατός, Συμμαχία για τη Συρία) και απαιτούν εδώ και τώρα να αποχωρήσει ο πρόεδρος Μπασάρ αλ Ασαντ και μετά θα συζητήσουν για τη μετάβαση στη νέα εξουσία. Στη μετά Ασαντ εποχή, όπως και στη διαδικασία που θα οδηγήσει στην επόμενη ημέρα, αποκλείουν όλους «όσοι έχουν βάψει τα χέρια τους με αίμα». Χαρακτηριστική ήταν η χθεσινή δήλωση του Μπραχίμι στο BBC: «Πολλοί στη Συρία εκτιμούν ότι 40 χρόνια στην εξουσία της οικογένειας Ασαντ είναι αρκετά…»

Από την πλευρά της η Μόσχα, η οποία διατηρεί τη μοναδική της ναυτική βάση στη Μεσόγειο στην Ταρτούς της Συρίας, στηρίζει τη βασική ιδέα της πρόσφατης πρότασης Ασαντ για έναρξη διαλόγου που θα οδηγήσει σε ανασχηματισμό και κυβέρνηση εθνικής ενότητας με ταυτόχρονη αμνηστία, αλλά δεν βγάζει -τουλάχιστον ακόμη- τον Σύρο πρόεδρο από το κάδρο.

Ωστόσο, τα κοινά σημεία που έχουν οι δύο μεγάλες δυνάμεις δεν είναι τόσο αποθαρρυντικά για να βρουν -στο κοντινό μέλλον- μια κάποια συμβιβαστική λύση. Γνωρίζουν ότι τα δύο αντιμαχόμενα στρατόπεδα στη Συρία -με τους υπάρχοντες συσχετισμούς- δεν μπορούν να κερδίσουν ολοκληρωτικά τον πόλεμο. Ομως και η διαιώνιση της σφαγής δεν μπορεί να συνεχιστεί επ' άπειρον.

Εχουν ήδη περάσει 22 μήνες, έχουν μεσολαβήσει 60.000 νεκροί και τα μαύρα λάβαρα των τζιχαντιστών τα σηκώνουν κάθε μέρα που περνάει όλο και περισσότεροι μουτζαχεντίν. Μόνο η Αλ Νούρσα έχει πάνω από 5.000 Σύρους και 2.000-3.000 ξένους εθελοντές στις τάξεις της που θέλουν να δημιουργήσουν ένα ισλαμικό εμιράτο της Δαμασκού. Το καμπανάκι του χάους χτυπάει κόκκινο και ο χρόνος κυλάει για τη Συρία σαν σε κλεψύδρα.

Την πρώτη συμφωνία μεταξύ των ανταρτών και του καθεστώτος Ασαντ πέτυχε χθες η τουρκική μη κυβερνητική οργάνωση IHH. Ο πρόεδρος της οργάνωσης (που συμμετείχε στο CAZA FLOTILA με το MAVI MARMARA) Φεχμί Γκιουλέντ Γκιλντιρίμ, μεσολάβησε και έπεισε τους σουνίτες αντάρτες να απελευθερώσουν 48 Ιρανούς σιίτες προσκυνητές που κρατούσαν ομήρους από τον περασμένο Αύγουστο, όταν και τους απήγαγαν στη Δαμασκό και σε αντάλλαγμα το καθεστώς Ασαντ απελευθέρωσε 2.130 πολιτικούς κρατούμενους.

Ηταν μια επίδειξη ανθρωπιστικής διπλωματίας από την τουρκική οργάνωση που χαίρει εκτίμησης όχι μόνο σε όλο τον μουσουλμανικό κόσμο, σουνιτικό και σιιτικό, όσο και σε όλο τον «τρίτο κόσμο». Το IHH είναι μια από τις ισχυρότερες και πιο δραστήριες διεθνείς ΜΚΟ, με δράσεις σε 100 χώρες και με έντονη παρουσία στη Γάζα και τα κατεχόμενα από το Ισραήλ παλαιστινιακά εδάφη. Η οργάνωση έχει μηνύσει το Ισραήλ για τη σφαγή στο MAVI MARMARA και η δίκη, στην οποία αναμένεται να καταθέσουν και Ελληνες μάρτυρες, διεξάγεται στην Κωνσταντινούπολη, παρά τις αντιδράσεις του Τελ Αβίβ.