Μια έκδοση της «Αγρας» ανθολογεί τα «Dirty comics» του 1929
Της Παρή Σπίνου
Η μοναδική ίσως φορά που θα δείτε τον Μίκυ Μάους και τη Μίνι να κάνουν έρωτα είναι στα αμερικάνικα, κάποτε απαγορευμένα, «Dirty Comics». Στις σελίδες τους η σεμνότυφη ποντικίνα… ξεσαλώνει ακόμα και με τον Ντόναλντ Ντακ! Γνωστά και ως «Fuck Books» αυτά τα κόμικς που συνδύαζαν την πορνογραφία με το χιούμορ γνώρισαν δόξες στην Αμερική την εποχή της Μεγάλης Κρίσης του 1929.
Πολιτικοί ηγέτες, ηθοποιοί του Χόλιγουντ, χάρτινοι ήρωες, προσωπικότητες της αμερικανικής κοινωνίας, κανείς δεν γλίτωνε από το ανατρεπτικό πνεύμα και την ασεβή χυδαιότητα αυτών των φυλλαδίων, που παράγονταν παράνομα και πουλιόνταν λαθραία σε όλη τη χώρα. Από τον Στάλιν και τον Μουσολίνι, από την Γκρέτα Γκάρμπο, τον Κάρι Γκράντι, τον Χοντρό και τον Λιγνό, από τον Ταρζάν μέχρι τον Ποπάι, πρόσωπα, σύμβολα και κατεστημένες ιδέες γινόταν αντικείμενα χλευασμού.
Η εικονογραφημένη έκδοση «Βρόμικα κόμικς», που μόλις κυκλοφόρησε από την «Αγρα», ανθολογεί και μας δίνει μια κατατοπιστική, όσο και αποκαλυπτική εικόνα. Βλέπουμε πως η πορνογραφία κάνει πολιτική: Ο πατερούλης Στάλιν βιάζει την κυρία του αντικομμουνιστή, Κινέζου εθνικιστή Τσανγκ Κάι-Τσεκ, ενώ ο αγέρωχος κατακτητής Μουσολίνι βιάζεται από καλλονές της Αιθιοπίας…
Ομως και η ασυδοσία του Χόλιγουντ, όπου οι συμφωνίες κλείνονται κάτω από τα σεντόνια μπαίνει στο στόχαστρο: Η Γκρέτα Γκάρμπο πείθεται στο κρεβάτι ενός Αμερικανού σκηνοθέτη να μη γυρίσει στη Σουηδία. Η «ακόρεστη» Ρίτα Χέιγουορθ λαμβάνει το μόριο του πρίγκιπα Αλι Χαν και το βάρος του σε διαμάντια. Οι αχώριστοι αδερφοί Μαρξ επιδίδονται σε όργιο με ένα κορίτσι. Ο «ερωτομανής» Κλαρκ Γκέιμπλ «κανονίζει» όλο το φαν κλαμπ του. Αντιθέτως, ο Τζίμι Κάγκνεϊ προτιμάει τα αγόρια…
Ο πουριτανισμός των μέινστριμ κόμικς δεν μένει στο απυρόβλητο. Ετσι ο πονηρός κομίστας θέλει τον Ποπάι να αποκτά το μέγεθος που μετράει με το σπανάκι, η γλυκύτατη Betty Boop γίνεται πόρνη για να αγοράσει ένα ακριβό δαχτυλίδι, ο Flash Gordon επιδίδεται σε διαστημικό σεξ.
Γνωστά και με την ονομασία «Οι Βίβλοι της Τιχουάνα» (γιατί συχνά τα αγόραζαν οι Αμερικανοί τουρίστες που παραθέριζαν στο Μεξικό) τα ερωτικά κόμικς έγιναν η «Βίβλος του σεξ» για τη συντηρητική αμερικανική κοινωνία από τις αρχές της δεκαετίας του ’20 μέχρι τα τέλη της δεκαετίας του ΄50, οπότε η πορνογραφία βρήκε νέους τρόπους έκφρασης και διακίνησης.
Πανταχού παρόντα με ένα σύστημα λαθραίας μεν αλλά μαζικής διανομής, σχεδιάζονταν σε σκοτεινές σοφίτες, τυπώνονταν σε υπόγεια και σε απόμερα δρομάκια και διακινούνταν από πλανόδιους πωλητές σε σχολεία, ντράγκστορ, ψιλικατζίδικα, κουρεία, συνεργεία αυτοκινήτων. Κόστιζαν μόλις 50 σεντς κι όμως αντιπροσώπευαν μια αγορά αρκετών εκατομμυρίων δολαρίων σε μια οικονομία που την είχε συνθλίψει η μεγάλη ύφεση.
Αναπόφευκτα, κάποια στιγμή μπλέχτηκε και η Μαφία, που μυρίστηκε κέρδος. Ετσι, συχνά μπράβοι πήγαιναν στα βιβλιοπωλεία τα «Βρόμικα κόμικς», κατά κανόνα τα Σάββατα μετά το κλείσιμο, και η πληρωμή ήταν πάντα σε μετρητά, επί τόπου, πριν τα καταστήματα ξανανοίξουν για τους μυημένους πελάτες τους.
Σε μορφή φυλλαδίου, μικρού σχήματος, οκτασέλιδα, συρραμμένα με καρφίτσα, τυπώνονταν σε μαύρο χρώμα και κακής ποιότητας χαρτί. Μόνο το εξώφυλλο ήταν πολλές φορές έγχρωμο. Συνήθως κακότεχνα, με πρόχειρα κείμενα αμφιλεγόμενου χιούμορ, ακόμα και ανορθόγραφα, γράφονταν από συγγραφείς που φρόντισαν να παραμείνουν ανώνυμοι.
Δεν έπαψαν όμως να αποτελούν για την εποχή τους «τα εκπαιδευτικά εγχειρίδια του σεξ», όπως τονίζει ο πολυβραβευμένος κομίστας Αρτ Σπίγκελμαν. «Αυτά τα χαριτωμένα βιβλιαράκια έχουν μια απελευθερωτικά πολύμορφη διαστροφή. Απεικονίζουν έναν εύθυμο, πριαπικό κόσμο, όπου ο ερωτικός πόθος υπερνικά τα πάντα, ακόμη και το κακό σχέδιο, την κακή σύνταξη, τα κακά αστεία και την κακή εκτύπωση».
Ομως και ο πρωτοποριακός ζωγράφος Ρόι Λίχτενσταϊν, που εμπνεύστηκε από τους χάρτινους ήρωες, είχε επισημάνει τον ανατρεπτικό τρόπο που έβλεπαν τον έρωτα, «και ως κάτι τραγελαφικό και κωμικό. Απ’ αυτή την οπτική, οι Βίβλοι της Τιχουάνα έχουν ένα γοητευτικό, αβλαβές, ατίθασο πνεύμα, που φανερώνει μια κρυφή πλευρά της εποχής τους». [email protected]
