Θεατρικό έργο για τον άγνωστο ζωγράφο Νικόλαο Δραγούμη
Της Βασιλικής Τζεβελέκου
Ασυμβίβαστος, ευαίσθητος, με πάθος για τη ζωγραφική ο Νικόλαος Δραγούμης, πρωτότοκος γιος του πρωθυπουργού Στέφανου Δραγούμη και αδελφός του Ιωνα, του Φίλιππου, του Αλέξανδρου και της Ναταλίας Μελά παραμένει έως σήμερα στην αφάνεια. Δεν περιλαμβάνεται στα βιογραφικά αρχεία της μεγαλοαστικής οικογένειας. Η ζωή του κύλησε σαν ρομαντικό αφήγημα, που εύχεσαι να είχε διαφορετικό τέλος.
Πιέστηκε από τον πατέρα του να σπουδάσει νομική και ν’ ακολουθήσει καριέρα διπλωμάτη. Εκείνος έζησε για χρόνια στο Παρίσι, επίκεντρο τότε της αβάν γκαρντ, ζωγράφισε με «θεία τρέλα» χωρίς να πουλήσει ποτέ κανέναν πίνακα, αγάπησε τη Ρωσίδα ζωγράφο Λυδία Μπόρτζεκ, την οποία ποτέ δεν δέχθηκε η οικογένειά του. Και πέθανε στο «Δρομοκαΐτειο», 6 Ιανουαρίου του 1933, σε ηλικία 59 ετών. Σκόρπια σε ιδιωτικές συλλογές, κυρίως στη Νότια Γαλλία, βρίσκονται σήμερα τα ιμπρεσιονιστικά του έργα. Οταν τα είδε ο Δημήτρης Πικιώνης, εξεπλάγη από την ικανότητά του και είπε: «αυτός είναι ο Ελληνας Βαν Γκογκ».
«Επί δέκα χρόνια έκανα έρευνα για τους πνευματικούς ανθρώπους που έζησαν στο «Δρομοκαΐτειο». Εκεί ανακάλυψα στοιχεία για τον Νικόλαο Δραγούμη, που είχε νοσηλευτεί σε κλινικές τής Γαλλίας και κάποια στιγμή ο αδελφός του Ιωνας τον έφερε στην Αθήνα. Εζησε στο Δρομοκαΐτειο για ένα χρόνο», μας λέει ο συγγραφέας και δημοσιογράφος Γρηγόρης Χαλιακόπουλος. Με αφετηρία την προσωπικότητα και τη ζωή του Νικόλαου Δραγούμη, έγραψε το θεατρικό μονόλογο «Η Σκιά του Ειδώλου», που ανεβαίνει σήμερα στο «Θέατρο της Μέρας».
«Στις έρευνές μου – με βοήθησαν ιδιαίτερα ο διοικητής του «Δρομοκαϊτείου» Νικόλαος Τσικής και ο βοηθός του Παναγιώτης Πικιός- ανακάλυψα ότι ζωγράφιζε συνέχεια και για να ζήσει έκανε διάφορες δουλειές από ράβδισμα ελιών έως τρύγο. Ο μουσικολόγος και ποιητής Μάρκος Δραγούμης (γιος του Φίλιππου Δραγούμη και πατέρας της Ναταλίας Δραγούμη) έχει ορισμένους πίνακες, τους οποίους μου επέτρεψε να φωτογραφίσω. Μου δήλωσε ότι είναι πολύ περήφανος για την προσωπικότητα του θείου του κι ότι θα ήταν ευτύχημα αν η οικογένεια κατάφερνε να συγκεντρώσει όλα τα έργα του».
Ο μποέμ Νικόλαος Δραγούμης ήρθε από νωρίς σε σύγκρουση με το κατεστημένο και την κοινωνία της εποχής. Ο πατέρας του τον θεωρούσε «καταστροφή της οικογένειας». Ποτέ δεν δέχτηκε τη Ρωσίδα ζωγράφο που ο γιος του αγάπησε με πάθος. Το οικογενειακό χάσμα όλο και βάθαινε.
Είναι χαρακτηριστικό ότι ήρθε στην Ελλάδα για να πάρει μέρος στον ελληνοτουρκικό πόλεμο του 1897, πολέμησε κι επέστρεψε στο Παρίσι χωρίς να περάσει να δει καν την οικογένειά του. Τα έργα του τον κατατάσσουν στους κόλπους των ιμπρεσιονιστών και θεωρείται βασικός Ελληνας εκπρόσωπος της τεχνοτροπίας των κηλιδιστών (πουαντιλισμός).
INFO: Ερμηνεία Βασίλης Παπαδημητρίου, Σκηνοθεσία Μαρίκα Θωμαδάκη, «Θέατρο της Ημέρας», Γεννηματά 20 Αμπελόκηποι, Δευτέρα & Τρίτη στις 9.00. Τηλ. 210 692909
