H NEA EKΘΕΣΗ ΤΟΥ ΑΓΓΕΛΟΥ ΣΚΟΥΡΤΗ ΣΤΗ «ΓΙΑΝΝΑ ΓΡΑΜΜΑΤΟΠΟΥΛΟΥ» ΕΧΕΙ ΜΥΣΤΙΚΑ
Ο γνωστός εικαστικός αρνείται να φωτογραφήσει τη νέα του δουλειά. Μεταμορφώνει την γκαλερί σε ένα ιδιότυπο καφενείο, τους επισκέπτες σε θαμώνες και το έργο του σε ευκαιρία για επικοινωνία
Της Βασιλικής Τζεβελέκου
«Ελα να πιούμε τον καφέ μαζί», μας προσκαλεί ο Αγγελος Σκούρτης και μεταμορφώνει ολόκληρη την αίθουσα μιας γκαλερί σε έργο τέχνης. Σε ένα μικρό καφέ όπου στα τραπέζια θα κάθονται οι επισκέπτες-θαμώνες. Πίσω από την πρόσκληση κρύβεται η ανάγκη για κουβέντα και επικοινωνία, ανάγκη που υπηρετεί η τέχνη και το ίδιο το έργο, όπως πιστεύει. «Το έργο είναι η πρόφαση, η ουσία είναι η επικοινωνία», μας λέει χαμογελώντας ο καλλιτέχνης και υπόσχεται ότι θα είναι από τους βασικούς θαμώνες του ιδιότυπου καφενείου του στην αίθουσα τέχνης έκφραση – γιάννα γραμματοπούλου.
Από τους καταξιωμένους εικαστικούς της γενιάς του (γεννήθηκε στην Πάτρα το 1949) ο Αγγελος Σκούρτης γνώρισε τα διεθνή ρεύματα, δημιούργησε εγκαταστάσεις και performance, απέσπασε το βραβείο Γλυπτικής στην Μπιενάλε της Αλεξάνδρειας (1991). Σ' αυτή τη νέα του έκθεση, όπως λέει, «επιχειρώ να ξαναπιάσω το νήμα και το νόημα της μοντέρνας τέχνης του 20ού αιώνα. Από εκεί άρχισε όλο το ταξίδι της σύγχρονης τέχνης. Ενα από τα στοιχήματά μου είναι σ' αυτή την αποδόμηση του πολιτισμού μας να γεφυρώσω το κενό που υπάρχει ανάμεσα στον χώρο και το έργο. Οταν στήνουμε στην γκαλερί, υπάρχει το έργο και το κενό του τοίχου. Εδώ το κενό γίνεται μέρος του χώρου. Θέλω έργο και χώρος να λειτουργήσουν ισότιμα».
Στα έργα του χρησιμοποιεί λιτά μέσα, όπως το κατακάθι του καφέ -υλικό ενταγμένο στη δουλειά του από τη δεκαετία του ’80- το τσάκισμα ενός χαρτιού, αρχέγονα σχήματα, όπως ο κύκλος, το τρίγωνο, μια οριζόντια ή κάθετη γραμμή, ο σταυρός. Τα έργα είναι μονοχρωματικά με τα βασικά χρώματα μαύρο, άσπρο, κόκκινο, κίτρινο, μπλε. Ολα μαζί δημιουργούν σύνολα. Καταλαμβάνουν τον χώρο και συνομιλούν με τον θεατή–θαμώνα. Αν και η έκθεση αρχίζει σε λίγες ημέρες, δεν θέλει να δείξει ή να φωτογραφίσει τα καινούργια έργα. Θέλει να αιφνιδιάσει το κοινό και να τα παρουσιάσει μαζί με τη «μεταμορφωμένη» αίθουσα τέχνης ως ενιαίο έργο.
«Μέσα στην γκαλερί θα υπάρχουν τραπέζια και θα καθόμαστε, θα κουβεντιάζουμε, θα χαζεύουμε. Με ενδιαφέρει όλα μαζί να δημιουργήσουν ένα ενιαίο σύνολο. Ανάλογα με το στήσιμο στο χώρο θα προσθέσω ή θα αφαιρέσω έργα. Ο χώρος θα μου δείξει τι χρειάζεται».
-Η σύγχρονη τέχνη ενδιαφέρει το πλατύ κοινό;
«Ποτέ δεν πίστεψα στο μεγάλο κοινό. Θεωρώ ότι αποτελείται από μονάδες και η κάθε μονάδα έχει τη δική της προσωπικότητα και ατομικότητα. Οπως δεν πίστεψα και στον μαζικό τουρισμό. Αλλο το άτομο, άλλο η μάζα. Η μάζα είναι κακό. Βλέπεις ότι ακόμα και στο καφενείο με τόσο κόσμο, εσύ πας και με τον φίλο σου ή την κοπέλα σου, πιάνεις μια γωνιά. Δημιουργείς τον δικό σου χώρο μέσα στον μεγάλο χώρο».
-Πώς βλέπετε την καλλιτεχνική παραγωγή στην Ελλάδα της οικονομικής κρίσης;
«Μέσα απ' όλη αυτή την απαισιοδοξία του πολιτικού μας συστήματος, όπως και στην Κατοχή και σ' άλλες τραγικές περιπτώσεις, οι καλλιτέχνες δούλεψαν και φάνηκε το έργο τους αργότερα. Δεν θα πω ότι περνάμε την ωραιότερη ή την καλύτερη περίοδο, αλλά μέσα σ' αυτή την τραγικότητα και καλό θέατρο και κινηματογράφο έχουμε και καλά εικαστικά βλέπουμε και θα δούμε. Ανακατεύεται πάλι η τράπουλα και μπαίνει το ερώτημα «εγώ τι μπορώ να κάνω ως καλλιτέχνης και ως άνθρωπος; Πώς θα αντισταθώ»; Η δική μου απάντηση είναι μέσα από την ειλικρίνεια και το έργο μου. Στην Κατοχή υπήρχε ο μαυραγορίτης που θησαύριζε και ο πατριώτης που αντιστεκόταν. Μεσοβέζικες λύσεις δεν υπάρχουν. Ο καθένας είναι από τη μία ή την άλλη πλευρά».
-Σήμερα ποιοι είναι οι μαυραγορίτες και ποιοι οι πατριώτες;
«Οι μαυραγορίτες είναι όλοι αυτοί που καπηλεύονται, που έβγαλαν τα χρήματά τους στο εξωτερικό κι όσοι ζητάνε οι εργαζόμενοι να μετατραπούν σε δούλους με όλο και μικρότερο μεροκάματο. Αντιστέκεται ένα μεγάλο κομμάτι του ελληνικού λαού, που πάντα ήταν αγνό, κι ένα κομμάτι των καλλιτεχνών που ενδιαφέρει πολύ εμένα».
-Ποια ειδική στάση κρατάει ο καλλιτέχνης σήμερα και πόσο τον έχει ανάγκη η κοινωνία;
«Πάντα πίστευα ότι ο πραγματικός καλλιτέχνης μοιάζει με τις μικρές αποταμιεύσεις που έχει κάποιος στην τράπεζα. Τις χρειάζεται σε ώρα ανάγκης. Σήμερα ο κόσμος χρειάζεται τον ποιητή-καλλιτέχνη να του δώσει όραμα, να γίνει μπροστάρης. Αν κοιτάξεις όλη την ιστορία του 20ού αιώνα δίπλα στα μεγάλα γεγονότα ήταν ο καλλιτέχνης, ο πνευματικός άνθρωπος. Σήμερα πολλοί γλίστρησαν από αυτόν τον δρόμο. Είναι εύκολο να σε γοητεύσει η λάμψη της τηλεόρασης και της διασημότητας. Οπως λέει και ο στίχος του Σαββόπουλου, «τα καλύτερα παιδιά κουράστηκαν και γύρισαν στο σπίτι». Υπάρχει μια εντιμότητα στους καλλιτέχνες και τους πνευματικούς ανθρώπους. Σε μεγάλο βαθμό όμως κουράστηκαν. Η επανάσταση είναι το λουλούδι της νιότης. Από τους νέους περιμένω. Οταν βέβαια και ο ποιητής βρίσκεται με τους αγωνιστές στον δρόμο, η πόλη ανασαίνει».
INFO: “ΕΛΑ ΝΑ ΠΙΟΥΜΕ ΤΟΝ ΚΑΦΕ ΜΑΖΙ ”, 15 Ιανουαρίου – 9 Φεβρουαρίου, Aίθουσα τέχνης εκφραση – γιαννα γραμματοπουλου ,Βαλαωρίτου 9 τηλ : 210 3607598
