Ο Ιαν ΜακΓιούαν δεν τα κατάφερε να μπει στη μακρά λίστα του Booker με το νέο του, 13ο, μυθιστόρημα. Το «The Children Act» κατ’ αρχάς δεν έχει ακόμα κυκλοφορήσει (βγαίνει στις 4 Σεπτεμβρίου), αλλά αυτό που σε μας φαίνεται περίεργο ισχύει ακόμα και για μυθιστορήματα της ίδιας της λίστας. Μέσα ή έξω, όμως, από το Booker κάθε λογοτεχνική επανεμφάνιση του ΜακΓιούαν είναι γεγονός. Κι ας γκρινιάζουν κάποιοι ότι δεν βρίσκεται στο παλιό του ύψος, τότε που έπαιρνε το περίφημο βραβείο το 1998 με το «Αμστερνταμ» και το ’χανε το 2001 με την «Εξιλέωση». Κι ας σνομπάρουν την «Επιχείρηση ζάχαρη», το ακριβώς προηγούμενό του. Υπάρχει, λέω γω, αναγνώστης που δεν τη βρίσκει με ένα μυθιστόρημα για τις αγγλικές μυστικές υπηρεσίες του τέλους του Ψυχρού Πολέμου, που αφορά ουσιαστικά και με δαιμόνια συγγραφική ευφυΐα την ίδια την πράξη της συγγραφής;

Πάμε, όμως, παρακάτω. Αυτή τη φορά στο «The Children Act» ο Βρετανός σταρ τα βάζει ευθέως με τη θρησκεία, με την οποία είναι πάντως πασίγνωστο ότι έχει πρόβλημα. Το θέμα του βιβλίου είναι όμως απόλυτα εντοπισμένο. Αναφέρεται στους γονείς, που για λόγους θρησκευτικών δοξασιών, απαγορεύουν στους γιατρούς συγκεκριμένες θεραπείες (για παράδειγμα, μετάγγιση αίματος) και οδηγούν τα ίδια τους τα παιδιά στον θάνατο. Ηρωίδα του μυθιστορήματος είναι η 60χρονη δικαστής Φιόνα Μέι, που βρίσκεται στο απόγειο της καριέρας της και θεωρείται από όλους συνώνυμο της ψυχραιμίας και του ορθολογισμού. Μέχρι που αναλαμβάνει να κρίνει το αίτημα ενός νοσοκομείου, που απαιτεί να κάνει μετάγγιση αίματος στον 17χρονο Ανταμ ο οποίος πεθαίνει από λευχαιμία. Οι γονείς του, όμως, Μάρτυρες του Ιεχωβά, το απαγορεύουν. Και ο έφηβος συμφωνεί μαζί τους.

Η Φιόνα επισκέπτεται τον Ανταμ στο νοσοκομείο και τον βρίσκει να γράφει ποίηση και να παίζει βιολί. Η ίδια δεν έχει παιδιά. Μοιράζεται μαζί του μερικές ώρες και αποφασίζει υπέρ του αιτήματος των γιατρών. Στη συνέχεια ο νεαρός επαναστατεί και αρνείται την εξουσία των γονιών του, κόβει κάθε σχέση με τη θρησκεία του και αφοσιώνεται με πάθος στη δικαστίνα.

Αλλά επειδή το βιβλίο το γράφει ο ΜακΓιούαν, τα πράγματα δεν είναι τόσο προβλέψιμα και ευχάριστα. Ο συγγραφέας την ίδια στιγμή που απορρίπτει κάθε θρησκευτικό δόγμα που δεν ξέρει τι σημαίνει ευσπλαχνία, βάζει κάτω από το μικροσκόπιο και ξεψαχνίζει και την ηθική τoυ κοσμικού ουμανισμού. Το ερώτημα που βάζει είναι: Σε τι συνίσταται η ευτυχία κάθε παιδιού και ποιος την εκπροσωπεί με τον καλύτερο τρόπο;

O τίτλος του βιβλίου αναφέρεται στην πράξη νομοθετικού περιεχομένου Childrens Act, που ψηφίστηκε από το βρετανικό Κοινοβούλιο το 1989 και ορίζει ότι η ευτυχία των παιδιών είναι πρωταρχικό μέλημα οποιασδήποτε δικαστικής απόφασης. Ο Ιαν ΜακΓιούαν την έχει χαρακτηρίσει «ένα εκπληκτικό και πολιτισμένο νομοθέτημα» και την άρνηση ιατρικής βοήθειας λόγω θρησκείας «εντελώς διεστραμμένη και απάνθρωπη».

Επιμ.: Β.Γεωργ.