Tου Τάσου Παππά
Το πέρασμα από το περιθώριο της πολιτικής στην κεντρική σκηνή και μάλιστα σε ρόλο πρωταγωνιστικό ασφαλώς δεν είναι εύκολη υπόθεση. Το εγχείρημα, όποια προωθητική δύναμη κι αν του δίνουν οι πολίτες, μπορεί να αποτύχει, να καταρρεύσει κάτω από το βάρος των προβλημάτων, αν δεν προχωρήσει γρήγορα και «αναίμακτα» στις απαραίτητες ανατροπές.
Η ποιότητα και η έκταση των αλλαγών, η ταχύτητα προσαρμογής στις νέες συνθήκες και η απορρόφηση των κραδασμών που αναπόφευκτα θα προκληθούν κατά τη διάρκεια της μετάβασης, είναι τα τρία ζητούμενα για τον ΣΥΡΙΖΑ.
Ο τοκετός δεν θα είναι ανώδυνος κι αυτό γιατί η ηγεσία του πρέπει να αναμετρηθεί και να εξουδετερώσει ό,τι φάνταζε ανίκητο και ιερό, δηλαδή τη λογική ότι η προσπάθεια της ριζοσπαστικής Αριστεράς, στο πλαίσιο του καπιταλισμού, εξαντλείται στην υπεράσπιση των αδύναμων, στην κατάκτηση της ηθικής υπεροχής έναντι των αντιπάλων της, στην προβολή του οράματος για έναν διαφορετικό και καλύτερο κόσμο, αλλά μέχρι να διαμορφωθούν οι κατάλληλες συνθήκες και να προετοιμαστεί επαρκώς το υποκείμενο για τη μεγάλη ρήξη, πρέπει η Αριστερά να αποφεύγει, όπως ο διάολος το λιβάνι, την ανάληψη κυβερνητικών ευθυνών, γιατί καραδοκεί ο κίνδυνος της ενσωμάτωσης στο σύστημα. Ο «κυβερνητισμός» ήταν η λέξη που έδινε υπόσταση στον ιδεολογικοποιημένο φόβο.
Το πρώτο πράγμα που κατάφερε η ηγεσία του κόμματος είναι να εξοστρακίσει από τη ρητορική της την ηρωική μελαγχολία για τις χαμένες ευκαιρίες. Τα πελώρια «γιατί» για τις αποτυχίες, τα τραυματικά «αν» για τις λανθασμένες επιλογές, τα ανακουφιστικά «μπράβο» για την αντοχή των αριστερών σε χαλεπούς καιρούς, η διαρκής ενδοσκόπηση για τις ήττες του κομμουνιστικού κινήματος, η παυσίπονη θυματοποίηση, τροφοδοτούσαν μια μίζερη συζήτηση που δεν είχε τελειωμό, διεξαγόταν ερήμην της κοινωνίας και αφορούσε ένα μικρό κύκλο μυημένων.
Επικεντρωμένη η Αριστερά στην αναζήτηση των αιτιών για την κακοδαιμονία της, άφηνε το έδαφος ελεύθερο στους επιδέξιους δημαγωγούς, οι οποίοι λεηλατούσαν ακόπως τις ιδέες της και το ακροατήριο της, υποσχόμενοι θριάμβους και δικαίωση των αγώνων που η ίδια δεν μπορούσε να προσφέρει γιατί πάλευε με τα φαντάσματα που την στοίχειωναν. Οπως σωστά επισημαίνει ο Α. Λιάκος « οι Αριστεροί συγκρότησαν/σαμε τον διανοητικό εξοπλισμό, τον τρόπο σκέψης, την κουλτούρα μας, αναλύοντας τις ήττες της Αριστεράς, παρά σχεδιάζοντας τις νίκες της» («Το Βήμα» 20-5-2012).
Το αμέσως επόμενο και αναγκαίο βήμα ήταν η εμπέδωση, με πράξεις και θεωρητικές επεξεργασίες, της αντίληψης ότι ο ΣΥΡΙΖΑ και θέλει και μπορεί να αναλάβει τη διακυβέρνηση του τόπου στην παρούσα φάση και όχι και σε κάποιο απροσδιόριστο μέλλον όταν οι περιστάσεις θα είναι ευνοϊκές.
Το γεγονός ότι μια σημαντική μερίδα πολιτών δείχνει να έχει πειστεί (πρόθεση ψήφου, παράσταση νίκης), αποδεικνύει ότι η ηγετική ομάδα του ΣΥΡΙΖΑ έχει καταφέρει να διασκεδάσει την -μέχρι πρόσφατα κυρίαρχη- εντύπωση ότι η ριζοσπαστική Αριστερά είναι ικανή να κατασκευάζει διαμαρτυρίες, να οργανώνει διαδηλώσεις, να αιφνιδιάζει με ακτιβιστικές πρωτοβουλίες, να μένει έξω από το πάρτι της διαφθοράς, αλλά δεν είναι έτοιμη να κυβερνήσει.
Ωστόσο αυτή η επιχείρηση συναντά ισχυρές αντιστάσεις. Στο εσωτερικό του ΣΥΡΙΖΑ μια υπολογίσιμη μειοψηφία θεωρεί ότι η μετεξέλιξη του σε ενιαίο κόμμα -με τις ιδεολογικές και πολιτικές προσαρμογές που την συνοδεύουν- συνιστά παραχάραξη των αρχών του, αφυδατώνει τις γενέθλιες διακηρύξεις του, υπονομεύει τον αριστερό χαρακτήρα του και προειδοποιεί για τον κίνδυνο του συμβιβασμού και της απογοήτευσης που θα ακολουθήσει.
Αν η μειοψηφία τραβήξει τις αντιρρήσεις της μέχρι τις έσχατες συνέπειές τους, η σύγκρουση δεν θα αργήσει. Το ερώτημα που αναδύεται είναι αν η ηγεσία του κόμματος είναι έτοιμη να διαχειριστεί αυτήν την κατάσταση, περιορίζοντας τις απώλειες και κρατώντας εντός των τειχών τις πιο δημιουργικές και χρήσιμες δυνάμεις της εσωκομματικής αντιπολίτευσης.
